محمد تاجیک_گزارش ساخته عباس کیارستمی از جمله فیلم هایی بود که دیروز در برنامه مرور آثار کیارستمی در خانه هنرمندان نمایش داده شد.
به گزارش سینما سینما ،گزارش به نوعی نخستین ساخته عباس کیارستمی محسوب می شود که در سال ۱۳۵۶ خورشیدی ساخته شد.فیلم به زندگی یک کارمند اداره دارایی می‌پردازد. در ابتدای فیلم او را به دلیل دریافت رشوه از کار معلق می‌کنند و از همان جا مشکلات وی بخصوص با همسرش شروع می‌شود.کیارستمی در گفتگویی که با ایرج صابری بعد از ساخت فیلم « گزارش» داشت،عنوان می کند:« من فیلمهایم را بطور حسی ساخته‌ام ،سبک کار چیزی نیست که بتوان از پیش تصمیم گرفت و بعد آنرا پیاده نمود. حال که درباره فیلمهایم فکر می‌کنم ،می‌بینم بین آنها از نظرحفظ واقعیت‌ها نوعی شباهت و نقاط مشترک وجود دارد که اگرعناوین آنها را برداریم ،همه دریک خط قرارمی‌گیرند و این خط را من هیچ وقت با تصمیم قبلی واز روی قصد بوجود نیاورده ام.»
فیلم محبوب منتقدان سینمای ایران
در نظر سنجی که همشهری ۲۴ در تیر ماه سال ۹۴ از ۱۷ منتقد سینمای ایران انجام داده فیلم گزارش بعد از فیلم طعم گیلاس به عنوان بهترین فیلم کارنامه عباس کیارستمی شناخته شده است .در این نظرسنجی ،محسن آزرم ،نیما حسنی نسب ،روبرت صافاریان و احمد طالبی نژاد به این فیلم ۵ ستاره داده اند ومجید اسلامی و جواد طوسی به آن ۴/۵ ستاره. هوشنگ گلمکانی هم ۴ ستاره داده .
روایت امیر پوریا از تاثیرات فیلم گزارش بر فیلمهای چهارشنبه سوری وجدایی نادر ازسیمین
امیر پوریا منتقد سینما درباره فیلم گزارش نوشته است :آخرین فیلم عباس کیارستمی در سال های پیش از انقلاب یعنی «گزارش» (۱۳۵۶) نه فقط در کارنامه خود او، بلکه به طور کلی در تاریخ سینمای ایران یک سرفصل بسیار اساسی است. میراث این فیلم تا دهه های بعد و بخشی از ملودرام های مربوط به اختلاف های زناشویی حتی در دل سینمای تجاری و دور از منش فیلمسازی کیارستمی امتداد می یابد و تا بعدتر نیز، جلوه هایش در نمونه های اصیل چون «چهارشنبه سوری» (۱۳۸۴) و «جدایی نادر از سیمین» (۱۳۸۹) نیز به چشم می خورد. اما این تأثیرها فقط از این زاویه نیست که بگوییم روایت بی طرف و نظاره گرانه‌ای به سیاق یک گزارش زندگی طبقه متوسط شهرنشین با روزمرگی هایش و مسائل میان زن و شوهر، در این سینما با «گزارش» شروع شد. ظریف تر این است که در این فیلم، هم این راه تازه باز شده و هم به کمال نوینی رسیده: بزنگاه پایانی فیلم، نقطه نهایی رویکرد سینمای مدرن به مسائل زناشویی است و از قضا شباهت موقعیت دراماتیک تردیدآمیز زن برای ماندن و زیستن در کنار مرد، درست به پایان فیلم «چهارشنبه سوری» راه می برد. هر چه زمان می گذرد، بهتر می توان دید که «گزارش» با وجود خصلت سندیت اجتماعی که دارد، به زمان خود منحصر نیست و همچون الگویی نمونه‌ای از همان چرخه مکرر مشاجره های زناشویی و نتایج آن، قابل بازیابی است. (بخشهایی از یادداشت امیر پوریا در شماره ۲۸ نشریه هنر وتجربه )
چرا تماشاگران برای فیلم به شدت تلخ گزارش دست زدند؟
روبرت صافاریان در یادداشتی در نشریه همشهری ۲۴ درباره این فیلم نوشته :«گزارش» (۱۳۵۶) نخستین کار کیارستمی است که مستقیما درباره بزرگسالان است. داستان تلخ زن و شوهری از طبقه متوسط با فرزندی خردسال که یکدیگر را نمی فهمند (یا دقیق تر، زن، شوهر را نمی فهمد) و در پایان خودکشی زن و انتقال او به بیمارستان به امید نجات جانش، لحن تلخ فیلم های موج نو سینمای ایران در دهه ۵۰ شمسی به فضای خانواده طبقه متوسط انتقال یافته است.فیلم از جهاتی خیلی کیارستمی وار است. نماهای بلند و زمان های مرده در آن کم نیستند. وسط داستان دعوای زن و شوهر و رفتن مرد از خانه و ورودش به اغذیه فروشی، شاهد فصل طولانی حرف های مفصل مردانه حاضر در آنجا درباره قیمت ماشین و … هستیم. حضور همسایه ای که هرگز نمی بینیمش، تنش فضا را دو چندان می کند و ابتکارات روایی دیگر از این دست. اما فیلم بازیگر حرفه ای دارد، تصویربرداری و نورپردازی دراماتیک دارد و از بسیاری جهات استانداردهای یک فیلم حرفه ای در آن خیلی بیشتر رعایت شده است تا در دیگر آثار کیارستمی تا آن زمان.
جایی خوانده ام که بعد از نمایش این فیلم در جشنواره فیلم تهران، تماشاگران به شدت کف می زنند. فیلمی به شدت تلخ چرا اینگونه بینندگانش را به هیجان آورده است؟ شاید به خاطر صداقت و واقعیت ملموسی که در سراسر فیلم موج می زند. شاید چون یک نفر واقعیت خانواده طبقه متوسط را آنطور که هست، بدون آرایش، به نمایش می گذارد. واقع گرایی می تواند به شدت تکاندهنده و هیجان انگیز باشد. با این فیلم، کیارستمی بیش از همیشه به یک سینمای نیرومند که هم از امکانات حرفه ای بهره می گیرد و هم تسلیم دروغ پردازی و درام سازی جعلی سینمای متعارف نمی شود، نزدیک می شود.
روبرت صافاریان درادامه می نویسد :اما با وقوع انقلاب، سینما به پس زمینه می رود و ادامه این نوع فیلمسازی برای کیارستمی ناممکن می گردد. واقعا اگر کیارستمی شیوه «گزارش» را ادامه داده بود به کجا می رسید؟ پرسشی که یافتن پاسخ برایش ناممکن می نماید. به هر حال این شیوه ادامه نیافت و او ناچار شد خود را با شرایط جدید تطبیق دهد: مستندسازی و عکاسی.