سینماسینما، نیوشا صدر- «چاله» جغرافیای سادهای دارد. زلزله، «مکانی» را که هرگز آن را نمیبینیم، نابود کرده و به جای آن کمی آنسوتر «فضایی» روییده که تداعیگر تعمیرگاه است. فضایی بدون نشانههای منحصربهفرد بومی یا حتی مکانی. چیزی وجود ندارد که در خاطر بماند، جزئیات مکانی نیز اگر در کار است، نمایانگر تعلقی به فرهنگی ویژه نیست. فضایی وسط ناکجاآباد خلق شده که تنها مشخصه آن چالهای است در راه رسیدن یا ترک تعمیرگاهی بینشان.
«چاله» تنها نام فیلم و نیز تنها وجه ممیز و هویتبخش جغرافیای آن نیست، بلکه محکی اخلاقی است که به دلیل آشکار، ساده و زودیاب بودن قواعد جهان داستان، مرکزیت ساختاری فیلم را نیز به خود اختصاص داده است. گویی این جهان، بدون هیچ پیچیدگی به سادهترین شکل از قوانین موسوم به «کارما» تبعیت میکند. یعنی قانونی که وقایع زندگی را همانند بازی بومرنگ میداند؛ آنچه میکنی، به تو باز خواهد گشت. قاعدهای که گرچه بیشتر در هندوییسم و بودیسم بر آن تاکید میشود، به دلیل سلب مسئولیت از دولتها و حکومتها در وقوع فجایع، از منظر سیاسی نیز کاربرد ویژهای دارد.
چاله مجازات میکند. فریبکاران جهان به دام چاله میافتند و آنهایی که صداقت پیشه کردهاند، همچون گروه موسیقی، بیخبر از وجود آن به سلامت از کنارش میگذرند. درنهایت چاهکن نیز با از دست دادن پسرش به دست همان چالهای که کنده، مجازات میشود.
این قواعد بسیار ساده اما چرخه کوچکی ساختهاند در دل جهانی بزرگتر که طبق قواعد آن عمل نمیکند، یا اگر عمل میکند، به دلیل تفاوت مقیاس و ساختارش، ذهن قادر به برقراری پیوندی میان آنها نیست. در عین حال نشانههای این جهان بزرگتر آنچنان از فیلم غایب نیستند که بشود از آن چشمپوشی کرد. در جایی از این جهان، مکانی بر اثر زلزله فروپاشیده است و ناکجاآبادی که در برابر چشم ماست، با چالهای که تنها مشخصه آن است، از این ویرانی و آوارگانی برخاسته از دل آن پدید آمدهاند. طبق این قاعده، باید آن ویرانی نیز نتیجه کارمای بزرگتری باشد که «خوشبختانه» فیلمساز نهتنها اشارهای به این موضوع ندارد، بلکه با خلق شخصیت مهربانی مانند جوان رودباری، راه گراییدن ذهن به چنین مسیری را که همواره از بالادستان سلب مسئولیت میکند و گناه فلاکت مردم را به گردن خودشان و اعمال پیشینشان میاندازد، سد میکند. اما «متاسفانه» خلق معضلی ساختاری را نیز در فیلم سبب میشود. این برهوت جداافتاده از جهان واقعی و از بخشهای نیمه غایب جهان داستان، تنها در آنچه در برابر چشم دوربین اتفاق میافتد، به قاعده سادهای که بنا نهاده، وفادار است و این گسستگی آشکار، اعتبار و حقیقت آن، و اهمیت وقایع آن را در چشم مخاطبش متزلزل میکند

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- انگیزه استفاده از ۵G با مقرراتگذاری هوشمند و حمایتهای دولتی بوجود میآید
- اهدای جایزه همراه اول به پایاننامه سال مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات
- بازیگر باید پوست کلفت باشد/گفت وگو با مینا عبدی بازیگر
- اسکار و سزار زنان فیلمساز را فراموش کردهاند یا…
- آن دقایق جانکاه/ نگاهی به سریال «پوست شیر»
- صدایی که کلمات را تبدیل به تصویری واضح میکرد/ در یادبود هوشنگ لطیفپور
- تکملهای بر یادداشت رمانتیسم خونبار
- یک اجرای جنونآمیز/ یادداشت کارگردان «ملاقات خصوصی» درباره بازی پریناز ایزدیار
- جشنوارهای در تسخیر فارابی، اوج و حوزه هنری/ فیلمهای بخش سودای سیمرغ فجر چهل و یکم معرفی شدند
- همراه اول با هدف جذب نخبگان و بهعنوان حامی الماس در «نمایشگاه کار» حضور دارد
- «درب» بعد از جشنواره فجر اکران میشود
- نامزدهای جوایز سزار معرفی شدند/ «معصوم» در صدر
- حساسیتها و دشواریهای تولید و عرضه محتوا در ویاودیها بررسی شد
- عرضه آنلاین «مطرب» و «مادر قلب اتمی»
- سینماهای مردمی جشنواره فجر اعلام شدند
- با حضور مسعود شعاری، مهران مهرنیا و فردین خلعتبری؛ مداخلهی هنرمند موسیقی در صورتبندی امروز و فردا بررسی میشود
- نامزدهای اسکار ۲۰۲۳ اعلام شد
- انیمیشن «خانه» بهترین فیلم کوتاه جشنواره فیکا آرژانتین شد
- عاشقانهای که دچار کماقبالی شد/ نگاهی به فیلم «ملاقات خصوصی»
- نیکی کریمی، کیارستمی را به جشنواره برلین بُرد
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای سه فیلمنامه
- مثل یک خانواده بزرگ و صمیمی در دوران طلایی مطبوعات/ در یادبود ابوالحسن مختاباد
- «بیمادر» بهترین فیلم جشنواره بینالمللی داکا شد
- فهرست فیلمهای جشنواره برلین کامل شد / یک کارگردان ایرانی در بخش «مواجهه»
- همراه اول برترین اپراتور تلفن همراه در حوزه فروش
- در اولین «مستندات یکشنبه» مطرح شد؛ روایت بیواسطه انقلاب؛ از مصر تا ایران/ وقتی دوربینها سند میسازند
- جذابیتهای پنهان نیازهای اساسی/ نگاهی به فیلم «مثلث غم»
- این برخورد دوگانهی دردناک/ درباره اولین کنگره بانوان تاثیرگذار
- حسین شهابی درگذشت
- اساسنامه خانه سینما بهزودی تغییر میکند