سینماسینما، علیرضا نراقی
«درساژ»، نوشته حامد رجبی، اولین ساخته پویا بادکوبه، فیلمی درباره بلوغ است؛ درباره بزرگ شدن، درباره تلاش دختری که میان تمام کودکان اطرافش- از دوستان همسنوسالش گرفته تا خانوادهاش- تنها کسی است که میخواهد بزرگ باشد. داستان از یک شیطنت کودکانه شروع میشود. اما وقتی این شیطنت- دزدی از یک مغازه به عنوان سرگرمی- تبدیل به یک خطر میشود، آنگاه دیگر همه چیز جدیتر از یک سرگرمی است و حالا واقعیت با تمام دشواری و اضطراب خود به سرخوشی گلسا و دوستانش هجوم میآورد. اما در گلسا اتفاق مهمتری از جدی شدن یک شوخی میافتد، او سلوک دشواری از کودکی به پختگی را تجربه میکند. نکته اصلی دراماتیک در «درساژ» همین تحول است. آنچه از شخصیت گلسا شخصیتی دراماتیک میسازد، عمل خلاف انتظار او و تبدیل این گذر از یک بحران به یک سلوک برای بالغ شدن است. گلسا ابتدا با کنش پنهان کردن فیلم دزدی خود و دوستانش، یک کنش یا بهتر است بگوییم سوالی داستانی ایجاد میکند. اما این سوال برای اینکه از او شخصیتی دراماتیک بسازد، کافی نیست، بلکه نوع رویکرد و اعمال بعدی او در کشمکشهای حاصل از این کنش است که از او شخصیت میسازد. به دلیل روند کند و عدم حضور فعال گلسا در کشمکشهایی که تا میانه فیلم ادامه دارد، اینطور به نظر میرسد که او شخصیت تخت و منفعلی است که بیهوده فیلم روی لحظات تنهایی و سکوتش متوقف مانده، اما این تصور خیلی زود شکسته میشود. عصیان گلسا از میانه و با دیدن بیپناهی و تنهاییاش شکلی دیگر پیدا میکند. او شروع به کار کردن و مستقل شدن میکند، در مواجهه با دوستان و اطرافیانش حتی از قبل سرکشتر میشود، اما سرکشی آگاهانهای که با قدرت و اعتمادبهنفس همراه است. او گویی برای قویتر کردن خود به جسمش فشار میآورد و داوطلب کارهای سخت میشود؛ تا خانه میدود، وابستگیاش را از اشیای پیرامونش که در تاکید روی تلفن همراه متبلور است و حتی پول از دست میدهد و اینگونه تنها شخصیت کنشمند فیلم در میان همه آدمهای گیرافتاده در یک وضعیت قفلشده و پرفساد اجتماعی میشود. گلسا مدتی ساکت مانده بود تا مانند یک کودک دنیا به دادش برسد، اما او از انفعال به جایگاه اصلی پیشبرنده کنش ارتقا پیدا میکند و این تحول، «درساژ» را از یک فیلم اجتماعی صرف که نمایشگر وضعیت بحرانی آدمهای بیمایه است، به یک درام جذاب و شخصیتمحور تبدیل میکند که اساسا نگاه ویژهای به انسان و تحول فرد در جامعه دارد. تحولی که هم مقید به مرزهای یک فیلم نوجوانانه است و هم بینشی وسیعتر از تحولات یک برهه سنی حساس میسازد.
دوربین پویا بادکوبه دارای تنش است، روی چهرهها و مکان ها لرزشی خفیف دارد، اما بااینحال التهاب کاذب ایجاد نمیکند و اتفاقا به جای فاصله گرفتن از آدمها روی صورتها بیشتر از موقعیتهایی که شخصیتها در آن قرار دارند، میماند. ما تشنه دیدن واکنشهای جزئی گلسا و آن نگاه نافذ و صورت گاه سنگی او هستیم، برای همین هر چقدر که دوربین- حتی در حال دویدن- به صورت گلسا نزدیک میماند، زیاد نیست، بلکه با توجه به فیلمنامه ضروری است.
«درساژ» اگرچه نقطه عظیمت و عوامل کمککننده در پیشبرد درامش مایههای اجتماعی و جغرافیایی دارد و صاحب دلالتهایی معنادار نسبت به جامعه امروز ایران است، اما از سطح آنچه به غلط «سینمای اجتماعی» ایران خوانده میشود، فراتر میرود و به یک تصویر انسانی از یک برهه حساس از زندگی یک انسان خاص و جذاب میرسد و به همین دلیل درنهایت برای مخاطب خود تصویری فراتر از زمان و جغرافیا میسازد.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اخراجیها/ نگاهی به فیلم «خروج»
- بیحاصل!/ نگاهی به فیلم «خروج»
- گفتوگو با مهرشاد کارخانی/ جورقانیان عاشق واقعی سینما بود
- حتی اگر برای هیچکس مهم نباشد/ نگاهی به مستند «تیتراژ در سینمای ایران»
- اختصاصی/ گفتوگوی زندهیاد همایون خسروی دهکردی با خسرو سینایی/ با زندگی، زندگی کنید!
- اختصاصی/ گفتوگوی زندهیاد همایون خسروی دهکردی با خسرو سینایی/ پا روی زمین واقعیت و سر در تخیل داستان
- اختصاصی/ گفتوگوی زندهیاد همایون خسروی دهکردی با خسرو سینایی/ سه میلیمتر، راه زندگی من را عوض کرد!
- گفتوگو با ژرژ هاشمزاده، کارگردان «در سکوت»/ معتقد به مانیفست دادن نیستم
- سونامی سرطان و سینما/ نگاهی به فیلم «تمام چیزهایی که جایشان خالیست»
- داشتن یا نداشتن/ نگاهی به فیلم “زغال”
- عجایب و غرایبی به نام «کتاب آشپزی»/ نگاهی به فیلم «کتاب آشپزی»
- جهان برزخی متوسط / نگاهی به فیلم “روسی”
- حسرت/ نگاهی به فیلم «سورنجان»
- سکوت به مثابه فریاد/ نگاهی به فیلم “در سکوت”
- تمام داشتههای پنهان ما/ نگاهی به فیلم «تمام چیزهایی که جایشان خالی است»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- درباره سرژ رضوانی هنرمند ۹۶ ساله/ انتشار مشهورترین ساختههای آهنگساز ایرانی فیلمهای تروفو و گدار
- بازدید پیمان جبلی از ۲ سریال الفویژه؛ پخش «سلمان فارسی» در زمان مقرر/ رونمایی از «موسی (ع)» در جشنواره فجر
- درباره فیلم «شهر خاموش»/ دوزخ، اما سرد *
- اکران فیلم سینمایی استاد / گزارش تصویری
- یادبود عباس کیارستمی در «شکوه سینما»/ بیلگه جیلان: کیارستمی روشِ فیلم ساختن را دگرگون کرد
آخرین ها
- فیلم ایناریتو با بازی تام کروز در بریتانیا ساخته میشود
- «ساموئل خاچیکیان؛ یک گفتوگو»؛ گفتوشنود با شبحی از گذشته که خیال رفتن ندارد
- پرویز ربیعی و فیلم سینمایی «شبکه» در بیست و پنجمین قسمت «صداهای ابریشمی»
- در آستانه برگزاری آیین اختتامیه؛ نامزدهای جشنواره فیلمکوتاه تهران معرفی شدند
- استیون اسپیلبرگ، اسپایک لی و کن برنز مدال ملی هنر میگیرند
- فراخوان عمومی تامینکنندگان تجهیزات تولید داخل
- نمایش «طعم گیلاس» در قزاقستان
- سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد؛ ابعاد پرونده قتل داریوش مهرجویی روشن است
- شهاب حسینی به فیلم هالیوودی علی عطشانی پیوست
- دبیر پنجمین جشنواره فیلم کوتاه موج انتخاب شد
- یادبود عباس کیارستمی در «شکوه سینما»/ بیلگه جیلان: کیارستمی روشِ فیلم ساختن را دگرگون کرد
- چرا باید این روزها فیلم «آر یو والیبال» را ببینیم؟
- درباره فیلم «شهر خاموش»/ دوزخ، اما سرد *
- بازدید معاون فراجا از غرفه همراه اول در نخستین روز نمایشگاه ایپاس
- «آبی روشن» در جستجوی هویت ایرانی
- یک تقدیر از فیلمساز مجارستانی/ بلا تار از جشنواره توکیو جایزه دستاورد میگیرد
- پوستر جشنواره «دیدار» رونمایی شد
- اولین روز مسترکلاس «شکوه سینما» برگزار شد
- اکران فیلم سینمایی استاد / گزارش تصویری
- حضور همراه اول در ایپاس ۲۰۲۴ با ارائه سرویسهای نوین ارتباطی
- «پایان خوش» برای بازنشستگی/ برنده ۲ نخل طلا و یک اسکار دیگر فیلم نمیسازد
- داوران آثار داستانی جشنواره فیلمکوتاه تهران معرفی شدند
- معرفی مدیران بخشهای سومین جشنواره بینالمللی چندرسانهای میراثفرهنگی
- کاهش بیسروصدای فروش برخی فیلمها؛ «زودپز» صدرنشین گیشه سینما در هفته گذشته
- درباره سرژ رضوانی هنرمند ۹۶ ساله/ انتشار مشهورترین ساختههای آهنگساز ایرانی فیلمهای تروفو و گدار
- بازدید پیمان جبلی از ۲ سریال الفویژه؛ پخش «سلمان فارسی» در زمان مقرر/ رونمایی از «موسی (ع)» در جشنواره فجر
- «پرسهزنی در سکوت شهر»؛ گوشهای از زندگی و آثار مرتضی نعمتالهی
- «این جَمعیت قابل کُنترل» در بلغارستان
- راهیابی «النگو» به جشنواره مورد تایید اسکار
- استاد شفیعی کدکنی تندیس تقدیر هادی خانیکی را اهدا کرد/ او شخصیتی چند ساحتی است