بخش اول گفت‌وگو با محمد حیدری، دبیر سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر، روز شنبه، ٩ بهمن‌ماه در روزنامه «شرق» به چاپ رسید. بخش پایانی این گفت‌وگو پیش‌روی شماست که می‌خوانید:
آقای سیدضیا هاشمی یکی از مخالفان خانه سینما بودند. با چه توضیحی ایشان را منصوب کردید؟
بنده نماینده رئیس سازمان سینمایی در ابتدای ورود این دوره بوده‌ام زمانی که خانه سینما بسته بوده به عنوان نماینده سازمان سینمایی با صنوف مختلف سینما با همه کسانی که دعوا داشتند گفت‌وگو کردم و شرایطی بوده که وقتی خانه سینما باز شده قرار بر این بوده این تعامل وجود داشته باشد. نمی‌توانیم مدام به گذشته رجعت کنیم. این دعوا در کل سینما بوده و سطحش فراتر از آقای هاشمی یا فرد بوده. زمانی که خانه سینما باز شده تمام سیاست این بوده که تعامل بیشتری با همه شخصیت‌ها و صنوف برقرار شود مگر اینکه کسی رغبتی به این کار نداشته باشد. باید به این تعامل بیشتر کمک کنیم.
حضور ایشان در راستای این تعامل بوده؟
در راستای این سیاست بوده که این دعواها تمام شده و زمانی وجود ندارد که به مسائل گذشته مراجعه کنیم. به نظرم دیگر به نفع سینما و جامعه هم نیست.
اضافه‌شدن بخش فیلم کوتاه نظر آقای ایوبی است. ایشان می‌تواند در کار دبیر جشنواره دخالت کند؟
این تصمیم آقای دکتر ایوبی به عنوان رئیس سازمان سینمایی و رئیس جشنواره بوده. قطعا آنچه می‌گویید باید در قانون مقررات جشنواره و فراخوان بیاید. قبلا تقاضا و گفت‌وگوهایی انجام شده ولی فرصت اینکه در مقررات امسال لحاظ شود نبود. چون به تصمیمی نرسیدیم. شرایط موجود باید دوباره به صورت جدی در جشنواره فجر بازنگری شود.
جشنواره فیلم‌های کوتاه تهران و سینما – حقیقت (مستند) را به صورت مجزا داریم.
به ساختار جشنواره فجر برمی‌گردد که معیوب است و شکلش باید واقعا عوض شود. این همه فیلم، این همه سهم‌خواهی از بخش‌های مختلف پاسخ‌گوی شرایط موجود نیست. کسی سؤال نمی‌کند چرا سالن‌های سینما و فضاهای صندلی‌ها وقتی افزایش پیدا نمی‌کند اینها را کجا نمایش دهم. در یک روز قرار است چند سانس برای جشنواره نمایش داشته باشیم و مردم و اهالی رسانه ببینند؟ هر سال سانس‌ها را اضافه می‌کنیم که ظرفیت موجود نیست. اگر در برگزاری جشنواره بازنگری جدی نشود عملا برای سال‌های آینده غیرممکن خواهد بود. چون فیلم‌های ویدئویی هم می‌توانند درخواست دهند که به جشنواره بیایند. با قبول رئیس سازمان سینمایی فیلم کوتاه در سال آینده به جشنواره برگشته. در بخش مستند ٩ فیلم را در جشنواره حقیقت امسال نمایش دادیم و الان دوباره در جدول نمایش هستند.
دلیلی برای این کار نیست. آیا به نظرتان یکی از ویژگی‌های هر جشنواره در گزیده‌بودنش نیست؟ جشنواره یعنی هر فیلمی نمی‌تواند وارد شود.
بله.
پس چطور جشنواره فیلم فجر را در استان‌های مختلف ایران هم برگزار می‌کنید؟ مگر فیلم‌هایی که در جشنواره کن پخش می‌شود در شهرهای دیگر فرانسه هم پخش می‌شود؟
چون آنجا هیچ‌وقت تمام آورده‌شان را در مدت کوتاهی رونمایی نمی‌کنند.
اما بعضی فیلم‌ها با افتخار می‌گویند در جشنواره شرکت نخواهیم کرد؟
پس چرا برای ورود به جشنواره تا این حد تلاش می‌کنند؟
این هم اشتباه است. مثل فیلم مسافر کیارستمی که بازیگران از شهرستان به تهران می‌آید که استادیوم ورزشی را ببیند. اگر این‌طور است جام‌جهانی را رها کنند و در شهرهای دیگر هم بازی کنند.
خب، اشتباه است.
آقای ایوبی «سینما سیار» را بنا نهاد تا همه فیلم‌ها را ببینند. پس وقتی این امکان به وجود آمده جشنواره‌تان را ویژه کنید. به نظرتان جشنواره خیلی بزرگ نیست؟
کلا ساختار برگزاری جشنواره فیلم فجر غلط است و پاسخ‌گوی شرایط کنونی سینمای ایران نیست. آن‌قدر بزرگ شده که نمی‌دانید چیست.
فیلم باید آن‌قدر خوب و واجد شرایطی باشد که از سدهای جشنواره بگذرد.
اگر با این شکل برگزار شود باید بخش مسابقه را بردارند.
الان دیگر جشنواره نیست، جشن است. در نظر ندارید برای فیلم «کاناپه» نمایش ویژه برگزار کنید؟
خیر.
کلاه‌گیس این فیلم با کلاه‌گیس «امپراتوری جهنم» چه فرقی دارد؟
کلاه‌گیسی که آقای عیاری استفاده کرده، گفتم در راستای تصمیمات من نبود و شورای پروانه نمایش سازمان سینمایی درباره‌اش تصمیم بگیرد. به نظرم به نتیجه هم نرسیدند.
در صورتی که استفاده از کلاه‌گیس در تاریخ نمایش ایران بعد از انقلاب سابقه داشته.
خودم به عنوان دبیر جشنواره نمی‌توانستم درباره این بحث تصمیم بگیرم. اگر گفته شود استفاده از کلاه‌گیس در فیلم‌ها بلامانع است، فرق می‌کند.
آیا در جشنواره‌های دنیا رسم است از یک فیلم دو نسخه تهیه کنند که کارگردان و تهیه‌کننده مدافع هر کدام از نسخه‌ها باشند مثل فیلم «قاتل اهلی»؟
به دلیل مشکلی است که بین تهیه‌کننده و کارگردان به وجود آمده که در جشنواره‌های ایرانی این اتفاق را تا به حال ندیده‌ام. آن‌قدر قانون‌های نانوشته داریم که بعد از انتخاب این تصمیم را گرفته‌اند که یک نسخه متعلق به کارگردان و یکی مربوط به تهیه‌کننده باشد.
فیلمی که در جشنواره پذیرفته شده نسخه کدامشان است؟
طبق اعلام تهیه‌کننده نسخه کارگردان است. و قرار است نسخه تهیه‌کننده بعدا در اکران دیده شود.
امسال به دلیل فوت ناگوار آقای کیارستمی، چرا ایشان در پوستر جشنواره نیست؟
قبل از اینکه ایشان فوت کنند این تصمیم را گرفته بودیم. آقای کیارستمی چهره‌ای جهانی دارد و از چهره ایشان در جشنواره‌های قبل از فجر استفاده شد.
چرا گرافیک‌های پوسترها تا این حد ضعیف است؟
اتفاقا سراغ گرافیست های بزرگ هم رفتیم که موردپسند واقع نشد.
امسال فرش قرمز در برج میلاد دارید؟
خیر. در سینمای ملت که فقط معرفی فیلم‌هاست.
در مورد بخش هنر و تجربه بگویید.
٨۵ فیلم به وسیله گروه هنر و تجربه دیده شده و فیلم‌هایی که به بخش انتخاب معرفی کرده‌اند در جدول مشخص می‌شود. قرار است هم‌زمان با جشنواره در بخش غیررقابتی ١۵، ١۶ فیلم را معرفی کنند که آنها هم اکران می‌شوند.
واکنشتان درباره بیانیه انجمن منتقدان چیست که گفته بودند جلسات نقد را دیگر برگزار نمی‌کنند؟
مختارند این کار را نکنند. جلسه‌ای با آقای طوسی و شورای مرکزی‌شان برگزار کردیم و پیشنهاد برپایی جلسات نقد را دادیم که پذیرفتند. در نامه‌ای اعلام آمادگی کردند و در آن جلسه تقاضا داشتند در ترکیب داورانمان از منتقدان استفاده کنیم. در نامه‌ای دیگر پنج نفر را معرفی کردند. همان‌جا هم قول دادم از منتقدان استفاده می‌کنیم اما جشنواره هم اختیاراتی دارد. اگر این‌طور باشد همه صنوف سینما می‌خواهند یک نفر از آنها باشد. در بخش داوری مستند از آقای روبرت صافاریان و در بخش داوری صداوسیما از آقای اکبر نبوی استفاده کردیم. اما از پنج نفر فهرست‌شان یک نفر را در بخش مستند استفاده کردیم. جلسات نقد هم اعلام کردند که برگزار نمی‌کنند ما هم به این نظرشان احترام می‌گذاریم.
اولین‌بار که قرار بود درباره جشنواره اظهارنظر کنید به شبکه خبر رفتید و بلافاصله در برنامه «هفت» صحبت کردید. یکی از بزرگ‌ترین مخالفان سینما، همین گردانندگان برنامه هفت هستند. شما به جای اینکه مطبوعات را دعوت کنید به شبکه خبر رفتید و با آقای افخمی هم صحبت کردید. علت چه بود؟
من از نگاه خودم به عنوان دبیر جشنواره مواضع جشنواره را مطرح کردم.
نمی‌توانستید در روزنامه‌ها مطرح کنید؟
اولین جایی که من را دعوت کرد آنجا بود. خبرگزاری‌ها پیشنهاد روابط‌عمومی بود و گفتند همه خبرگزاری‌ها را دعوت کرده‌ایم. اما از روزنامه‌ها کسی نبود.