سینماسینما: سعید حضرتی با عزیزالله حاجی مشهدی درباره اکبر عالمی گفتوگویی انجام داده که در سایت هنروتجربه منتشر شده است.
عزیزالله حاجیمشهدی، منتقد و مدرس سینما فقدان انسانی از جنس اکبر عالمی را جبرانناپذیر میداند و معتقد است: «اجرای برنامههای مختلف سینمایی از جمله «هنر هفتم» و «آن روی سکه» در دهههای ۶۰ و ۷۰ خورشیدی، تاثیر بسزایی در علاقهمند کردن جوانان به هنر سینما داشت. بخش عمدهای از این تاثیر گذاری را باید به حساب بیان شیوا، تسلط بر زبان فارسی، بیان درست و دقیق و سنجیده و اطلاعات وسیع عالمی در حوزه سینما دانست.»
درگذشت خسرو سینایی، یکی از بزرگان سینمای مستند و پس از آن دوست قدیمی او منوچهر طیاب از دیگر مستندسازان مهم و همچنین به تازگی درگذشت اکبر عالمی که بر اثر کرونا جان خود را از دست داد، ضرر جبرانناپذیری به سینمای مستند ایران وارد آورد. بخش مهمی از فعالیت اکبر عالمی را هم باید در سینمای مستند جستوجو کرد؛ او در کارنامه خود ساخت دهها مستند را دارد.
عزیزالله حاجیمشهدی در ارزیابی کارنامه هنری اکبر عالمی گفت: «آدمهایی مثل اکبر عالمی به دلیل شخصیت بیهمتا و منحصر به فردشان بسیار اندک شمارند. هنرمندانی از این دست، دارای توانمندیهای گوناگونی هستند که صد البته برای رسیدن به چنین جایگاهی، هم از پشتوانه علمی و تحصیلات دانشگاهی برخوردار بودهاند و هم در عرصههای مختلف هنری، دست به تجربههای عملی ارزندهای زدهاند .البته بخش عمدهای از موفقیتهایشان را باید مدیون کار و تلاش و تجربه اندوزیهای بیوقفه آنان دانست. استاد اکبرعالمی در زمینه عکاسی، به ویژه عکاسی صنعتی و کار در عرصههای تولید و صنایع زیر بنایی همچون: صنعت نفت، پتروشیمی و … کارنامه درخشانی داشته است. عالمی، بادوربین ( عکاسی و فیلمبرداری) از جنبههای نظری و عملی آشنایی وسیعی داشت و درامور فنی مربوط به چاپ فیلم وعکس و کارهای لابراتواری و تخصصی چاپ و ظهور و تصحیح رنگ ونور، به مهارت بالایی دست یافته بود که بیتردید برای هر هنرجوی جوان و دانشجویان علاقهمند به کار عکاسی، فیلمبرداری و فیلمسازی، بسیار ارزندهتر از هر دوره دانشگاهی بود. از طرفی اجرای برنامههای مختلف سینمایی از جمله «هنر هفتم» و «آن روی سکه» در دهههای ۶۰ و ۷۰ خورشیدی، تاثیر به سزایی در علاقهمند کردن جوانان به هنر سینما داشت. بخش عمدهای از این تاثیر گذاری را باید به حساب بیان شیوا، تسلط بر زبان فارسی، بیان درست و دقیق و سنجیده و اطلاعات وسیع او در حوزه سینما دانست».
این مدرس سینما در ادامه افزود: «حضور او در برنامه «هنر هفتم»، با انتخاب آثار درخشان سینمای کلاسیک جهان، با مرور دقیق و منظم و دورهای سینمای فرانسه، سینمای انگلستان و آثار برجسته سینمای اروپای شرقی، هند و ژاپن و همچنین سینمای هالیوود و دعوت از منتقدان و کارشناسان شناخته شده سینمایی-به دور از جناح بندیها و گروهگراییهای آلوده به سیاست این روزها – کار او را به یکی از متفاوتترین برنامههای تلویزیونی بدل کرده بود که به گواهی بسیاری از فیلمسازان و سینما دوستان، وجود اکبر عالمی و برنامه «هنر هفتم»، به تنهایی در جلب و جذب آنها به هنر سینما بسیار تاثیر گذار بوده است. استاد عالمی اگرچه در اجرای کارشناسانه برنامههای تلویزیونی خود بسیار حرفهای بود و یا درعکاسی، برای بسیاری از عکاسان حرفهای امروز ما یک استاد و معلم بینظیر بود، اگرچه در کارهای فنی و لابراتواری و چاپ عکس و فیلم مهارت وتوانمندیهای فراوانی داشت، اما به گمانِ من در شناختِ سینما و دنیای پُر راز و رمز جادوی سینما به راستی در اوج ایستاده بود. یعنی، نوع نگاه او به فیلم و ساختار سینمایی یک اثر داستانپردازانه و همچنین درک درست او از فیلمسازی مستند، او را دراین شاخه علمی و تجربی، توانمندتر نشان میدهد».
عزیزالله حاجی مشهدی منتقد با سابقه و قدیمی سینما در پاسخ به این سوال که جوانان علاقهمند در عرصههای مختلف، از او چه میتوانند بیاموزند اظهار داشت: «اکبر عالمی، به دلیل دانش وسیعاش در هنر عکاسی، مستند سازی، شناخت دنیای فیلم وسینما و مفاهیم عمیق مربوط به حوزه معناشناختی سینما که از آن میتوان به دانش درک فیلم تعبیر کرد، در رویارویی با جوانان، میتوانست آنان را چنان جادو کند که در کلاس درس یا در یک کارگاه آموزشی، درحضور او، به گذشت زمان و ساعت و …. توجهی نکنند. گاه حتی دلشان میخواست که کلاس استاد عالمی زنگ استراحت نداشته نباشد. با چنین اوصافی، باید پرسید که جوانان شیفته سینما و عکاسی و فیلمبرداری و مستندسازی و کسانی که میخواستند با بیان درست و با سخن شیوا آشنا شوند، در حضور او و در کلاسهایش به راستی چه چیزهایی بود که نمیتوانستند بیاموزند؟!»
حاجیمشهدی با انتقاد از رویکرد سیاستزده حال حاضر عنوان کرد: «در روزگاری که همه چیز حتی علم آموزی، نقد درست و سنجیده و کارشناسانه آثار هنری و از جمله فیلمهای سینمایی یا مجموعههای تلویزیونی، اسیر بسیاری از محدود اندیشیها و نگاههای آلوده به سیاستورزی و دسته بندیهای جناحی شده است، فقدان آدمهایی از جنس اکبر عالمی و خسرو سینایی و….. به رشد و تعالی هنر و روند طبیعی هنر صنعت سینما، در شاخههای مختلف آن، خسارتها و آسیبهای جبرانناپذیری خواهد زد. برای ادامه راه چنین استادانی، چارهای جز توجه به دانشاندوزی، بها دادن به آموزش و پژوهش و آشنایی عمیق و جدی با هنر سینما، آشتی با زبان وادب پارسی و گنجینههای غنی ادبیات کهن ایران و آموختن بیان درست (از فارسینویسی گرفته تا داشتن بیان شیوا) نداریم. میتوان درمسیر استادانی همچون اکبرعالمی گام برداشت و به ادامه راهشان امید داشت».
نویسنده کتاب «گزیده نقد فیلمهای سینمای ایران» در انتها راجع به منش و شخصیت عالمی بیان کرد: «به دلیل چندین بارحضور در برنامه «هنرهفتم» در سالهای جوانیام، به عنوان منتقد میهمان و نشستن در کنار استاد اکبر عالمی و دوستی و آشناییهای نزدیکتر با او، به ویژه با توجه به حضور در انجمن مدرسان سینما و همچنین همراهی و همسفربودن پر ازخاطرههای شیرین با او در چند جشنواره فیلم از جمله جشنواره عکس و فیلم وحدت (در تبریز) به همراه زنده یاد کاوه گلستان، هرگز نمیتوانم خوشرویی، مهربانی و نرمخویی این معلم کم نظیر را فراموش کنم. اکنون یکی از بزرگترین حسرتهای من، در این روزگار تلخ وبیلبخند کرونا زده این است که درست دو یا سه شب پیش از بستری شدنش در بیمارستان، در فضای مجازی با هم گفتوگویی داشتیم و هر دو، اظهار امیدواری کرده بودیم که به زودی در فرصت مناسبی دیدارها تازه شود تا من بتوانم با افتخار، کتاب تازهام را که گزیده نقد فیلمهای سینمای جهان است و در مقدمه آن از استاد اکبرعالمی نیز سپاسگزاری کردهام، به ایشان تقدیم کنم …. که دردا و دریغا ….در چشم برهمزدنی، ناباورانه، همه دوستان و دوستدارانش را تنها گذاشت و رفت!»