سینماسینما، مطهره کشاورز محمدیان
جومپا لاهیری نویسنده هندی آمریکایی در یکی از رمانهایش از شغل عجیبی حرف میزند که در عین کم اهمیت شمرده شدن، بسیار مهم و کاربردی است، فردی که در مطب مینشیند و حرف بیماران را برای دکتر که گجراتی نمی داند، ترجمه می کند. اسمش را میگذارد «مترجم دردها».
و این نام چقدر برازنده عبدالله والی است! مردی از دروازه دولاب تهران که تقدیر پایش را به منطقه بشاگرد گشود و عمرش در راه آبادانی همین نقطه از جغرافیای ایران تمام شد. کارمند بانکی با سرنوشتی عجیب و القاب بزرگی که در دورههای مختلف به او دادند «ناجی بشاگرد»، «پدر اردوهای جهادی»،«دکتر جهاد در بشاگرد» و …
اما حالا امروز پس از نزدیک به دو دهه از درگذشتش تنها چیزی که از او باقی مانده است دو کلمه ساده جادویی است «عبدالله والی»؛ دو کلمهای که میشود بی نهایت دربارهاش حرف زد و نوشت. نامی که در تکریم و برای معرفیاش بسیار نوشتهاند و حتی فیلم ساختهاند.
یکی از مستندهایی که با همین کارکرد ساخته شده «صد سال تنهایی» به قلم و تهیهکنندگی محمدعلی فارسی و کارگردانی مهدی فارسی است. مستندی جاندار و پرکشش که به دور از شعارزدگی و اسطوره سازیهای مرسوم ۲۳ سال همراهی والی با مردم بشاگرد برای آبادانی این منطقه به محاق رفته را روایت می کند. این مستند شرح زندگی مردی است که رنج را از عمق چشمان مردمان تنها به میدان آورد و از ویرانی آبادانی ساخت.
«صد سال تنهایی» با تصاویری از مستند درخشان «گمگشتههای دیار فراموشی؛ با دکتر جهاد در بشاگرد» آغاز میشود، مستندی که سال ۵۹ شهید مرتضی آوینی از زندگی دراین منطقه محروم ساخت، منطقهای که به تعبیر خودش «زمان آنجا زن خستهای بود، نشسته، سنگ آسیاب به دستی میچرخاند و روزها را چون هستههای خرما آرد میکرد و برای بچهها نان پیری و بیماری میپخت». شرح رنجوری مردمی وامانده در قهقرای فراموشی.
به نظر میرسد مستندساز در «صد سال تنهایی» ادامه روایت آوینی را پی گرفته اما ضمن ادای احترام به او، با حفظ استقلال، اثر جدید دقیق و محکمی خلق کرده است.
مستند با نمایش تصاویری آرشیوی از آغاز ورود والی به بشاگرد ادامه مییابد و آهسته و آرام رونق این جغرافیای محروم به مدد مرد با همت میدان و مدیریت جهادیاش را به رخ می کشد ، تلاش مردی که انگار آمده بود تا از رنج مردمانی که *چین پوستینشان، مردمی که رنگ روی آستینشان، مردمی که نامهایشان، جلد کهنه ی شناسنامه هایشان درد می کند، بکاهد، مردی که دردش درد مردم زمانه بود.
«صد سال تنهایی» در نهایت با تصاویری از چهره امروز بشاگرد تمام میشود، شهری که دیگر نشانی از مصیبتهای گذشته در آن نیست همانطور که دیگر نشانی از عبدالله والی در آن.
به گمان من «صد سال تنهایی» را باید دید، نه برای گفتارمتن خوبش، نه برای استفاده مناسب از تصاویر مستند آوینی که بی شک هر بینندهای را به دیدنش ترغیب میکند، برای روایت خطی روان و به دور از اغراقش که والی را بدون متوسل شدن به کلمات درشت و توصیفات اغراق آمیز نزدیک به آنچه که بود معرفی میکند.
این مستند در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان امور سینمایی کشور ساخته شده و امشب (۱۸ مرداد) ساعت ۲۱ از شبکه مستند پخش می شود. تکرارش هم روز چهارشنبه ۱۹ مرداد ساعت ۹ و جمعه ۲۱ مرداد ساعت ۱۶ خواهد بود.
مستند پرتره مردی که درد نام دیگرش شد..
*شعر «درد نام دیگر من است» سروده دکتر قیصر امینپور

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- برندگان جوایز پلاتینو اعلام شد؛ درخششِ «هنوز اینجا هستم» و «صد سال تنهایی»
- نتفلیکس با «صد سال تنهایی» به یک رمان کلاسیک «غیرقابلاقتباس» جان میبخشد
- نتفلیکس «صد سال تنهایی» را وفادارانه و شیوا اقتباس کرده است
- سریال «صد سال تنهایی»؛ شاهکار مارکز به اثری خیرهکننده در تلویزیون تبدیل شده است
- آموختههایی از پشت صحنه «صد سال تنهایی»/ آیا مارکز از نتیجه اقتباس راضی میشد؟
- بر اساس اعلام سامانه نمایش آنلاین نتفلیکس؛ کمک ۵۲ میلیون دلاری «صد سال تنهایی» به کلمبیا
- در چهارمین شب سینمایی سوره برگزار شد؛ تجلیل از کمال تبریزی، محسن شاهابراهیمی و محمدعلی فارسی
- معرفی هیأت انتخاب و داوری بخش سینمای مستند چهلمین جشنواره فیلم فجر
- خبرهایی از پانزدهمین جشنواره بینالمللی سینماحقیقت
- گابریل خوزه گارسیا مارکز پرچمدار رئالیسم جادویی
- داوران بخش مستند و فیلم کوتاه سیو نهمین جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- پنج فیلم برتر روز سوم جشنواره سینماحقیقت از نگاه تماشاگران اعلام شد
- «صد سال تنهایی» مارکز سریال میشود
- سازنده فیلمهای تبلیغاتی رئیسی کیست؟
نظر شما
پربازدیدترین ها
- نگاهی هرمنوتیکی به «پیرپسر»/ از «درخت گلابی» تا چاقوی خونآلود: تراژدی چهل سالهها
- مرگ رفاقتها در بزنگاه تاریخ/ نگاهی به سریال «تاسیان» به بهانه پخش قسمت بیست و یکم
- گفتوگو با ناهید حسنزاده، کارگردان «زمانی دیگر»/ فیلم من خیلی هم تلخ نیست
- «سودابه»؛ فیلمی برخلاف ذائقهسازی مرسوم سینمای ایران
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- یک سال پیش از اکران؛ بلیتهای آیمکس «اودیسه» از فردا فروخته میشود
- شگفتی امی ۲۰۲۵؛ اسکورسیزی و ران هاوارد نامزد جایزه بازیگری شدند!
- رویداد «جنگ چهره زنانه ندارد» برگزار شد
- در آستانه شش سالگی سوینا؛ نسخه ویژه نابینایان «نرگس» با صدای باران کوثری منتشر میشود
- هیات داوران جشنواره لوکارنو معرفی شد
- بماند به یادگار از دولت وفاق!/ نامه سرگشاده یک مستندساز به رئیس سازمان سینمایی
- تهیهکننده سریال خبر داد؛ «سووشون» رفع توقیف شد
- میزبانی جشنواره جیفونی از سه فیلم ایرانی
- «پیر پسر» در یک جمله؛ فیلمی که رازهای این سرزمین را آشکار میکند
- «بیسروصدا»؛ زمزمه تلخ زیر لایههای تاریک شهر
- ترامپ از برنامه «۶۰ دقیقه» ۱۶میلیون دلار خسارت گرفت
- یعقوب صباحی درگذشت
- فرانتیشک کلیشیک درگذشت
- خوانشی آدلری از پدر در «برادران لیلا»/ تاجی از توهّم بر سرِ عقده
- اجحاف در حقِ «بازی را بکش»
- «گلهای شب دریا» جایزه جشنواره مارسی را کسب کرد
- «پیرپسر»؛ شیاطین دنیایی فراموششده
- فروش جهانی ۲۱۷ میلیون دلار؛ «سوپرمن» صدرنشین گیشه جهانی سینما شد
- مستند ایرانی بهترین فیلم انسانشناسی جشنواره ایتالیایی شد
- «دختر قاصدکها» از ژاپن جایزه گرفت
- جشنواره ونیز در آستانه نشست خبری/ اعتباری که باربرا به جشنواره ایتالیایی بخشید
- با معرفی برگزیدگان پنجاه و نهمین دوره جشنواره؛ جایزه ویژه کارلووی واری به فیلم سهیل بیرقی رسید
- جایزه جشنواره روسی به «در آغوش درخت»
- «کودکان کاغذی» در راه انگلستان
- «بهانه سکوت»؛ بهانهای برای فکر کردن
- تحلیل ساختاری درام «وحشی» با تطبیق پیرنگ با فیلم «یک پیامبر» ژاک اودیار/ قهرمان رانده، پیامآور تقدیر
- اکران «ترک عمیق» از چهارشنبه
- امیر نادری رئیس هیئت داوران جشنواره ارمنستان شد
- مرگ رفاقتها در بزنگاه تاریخ/ نگاهی به سریال «تاسیان» به بهانه پخش قسمت بیست و یکم
- اختصاصی سینماسینما؛ نسخه مرمت شدهی «باشو غریبه کوچک» در جشنواره ونیز