مرجان اشرفی‌زاده: «آبجی»، فیلمی مادرانه است نه فمینیستی

فیلم «آبجی» نخستین فیلم بلند مرجان اشرفی‌زاده است. فیلمنامه آن به صورت مشترک توسط او، ناهید طباطبایی و علی اصغری نوشته شده و با تهیه‌کنندگی محمد حسین قاسمی متقاضی حضور در سی و چهارمین جشنواره جهانی فیلم فجر شد. گلاب آدینه، معصومه قاسمی پور، پانته‌آ پناهی‌ها، حمیدرضا آذرنگ، شیرین یزدان بخش و بابک حمیدیان بازیگران اصلی این فیلم هستند. داستان فیلم درباره طلا و عطی (آبجی) مادر و دختری است که سالیان سال است کنار هم زندگی می‌کنند؛ سال‌هایی به درازای زندگی آبجی یعنی حدود ۵۰ سال اما این وضعیت پایدار نیست و روزهای جدایی از راه می‌رسد. این جدایی در حالی اتفاق می‌افتد که «آبجی» به دلیل شرایط ویژه‌ای که دارد بسیار وابسته به مادر است و «طلا» در زمان باقی مانده به دنبال امنیتی برای آینده «آبجی» است؛ آینده‌ای بدون حضور خودش. فیلم «آبجی» یک ملودرام اجتماعی و خانوادگی از سطح متوسط جامعه است و نگاه انسانی به مقوله خانواده با رگه‌هایی تقدیرگرایی دارد. گفت‌وگویی با مرجان اشرفی درباره « آبجی» داشتیم.

  (فیلم آبجی) نخستین تجربه فیلم بلند داستانی شماست. شما قبلا چه تجربه‌هایی در فیلم کوتاه یا فیلم مستند داشتید و آنها چه تاثیراتی در فیلم سینمایی‌تان داشت؟
سال‌ها بعد از تمام کردن دانشکده سینما، حدود ۲۰ فیلم داستانی کوتاه و مستند کار کردم. بعد از آن، ۵ فیلم بلند ویدیویی برای تلویزیون ساختم، فکر می‌کنم که این فیلم‌ها به لحاظ روایت، برای ساختن نخستین فیلم بلند سینمایی خیلی موثر بودند. حالا چه فیلم‌های کوتاه و چه فیلم‌های ویدیویی مرا گام به گام به فیلم آبجی رسانده است و امیدوارم که این گام‌ها نتیجه داده باشد. این فیلم یک ملودرام اجتماعی و خانوادگی است. روایت‌گر قصه یک مادر مسن و یک دختر میان سال است که درگیر شرایط خاصی هستند. فیلم فضای غم و شادی را در کنار هم برای مخاطبان به تصویر می‌کشد.
داستان فیلم آبجی درباره مادر و دختری که سالیان سال است کنار هم زندگی می‌کنند، اما این وضعیت پایدار نیست و روزهای جدایی از راه می‌رسد. با این داستان به نظر می‌رسد شما نسبت به مسائل و دغدغه‌های اجتماعی زنان نگاه ویژه‌ای دارید؟
این داستان که تا حدی با آن آشنا بودم برگرفته از واقعیات اطراف من بوده است. داستان فیلم آبجی قصه‌ای است که فکر کردم ممکن است مصداق‌های زیادی در جامعه داشته باشد؛ ولی خیلی دقیق و ریزبینانه به آن نگاه نشود. سعی کردم که خیلی ریزبینانه و دقیق به این موضوع نگاه کنم و ارتباط، وابستگی، شرایط و حسی که این دو نفر به هم دارند را به تصویر بکشم.
می‌توانیم بگوییم که ما با یک داستان فمینیستی سرو کار داریم؟
نه، قصه آبجی لزوما یک قصه فمینیستی نیست، بلکه یک قصه مادرانه است. عمده فیلم‌هایی که کار کردم چه کوتاه و چه کارهای ویدیویی، شخصیت‌های اصلی آن، زن‌ها بودند و اصلا به معنای فیلم‌های فمینیستی نبوده است. شاید به دلیل اینکه من یک خانم هستم، درک بیشتری از کاراکترهای خانم و مسائل و دغدغه‌های آنها داشتم و همین باعث شده است که موضوع بیشتر فیلم‌های من زنان باشند.
انتخاب چهره‌های سرشناس سینما و تئاتر بر چه اساس و رویکردی بوده است؟
طبیعتا مانند هر نویسنده و کارگردانی وقتی فیلمنامه‌ای نوشته می‌شود، شخصیت‌هایی روی کاغذ خلق می‌شوند و در ذهن شکل می‌گیرند. با توجه به ذکاوتی که سینما و تئاتر ما دارد، آنها را گزینش می‌کنیم. در بازنویسی‌های بعدی فیلمنامه – که واقعا تعداد آن هم کم نیست – بازیگرها و شخصیت‌های نقش جا می‌افتند. من سعی کردم با توجه به مختصاتی که نقش‌های این قصه داشت و انتخاب‌هایی که اتفاق افتاده است؛ از بازیگرهای محبوب که حضور موفق سینمایی داشتند و چهره هم هستند یا سابقه تئاتری دارند و همچنین به لحاظ قدرت بازیگری و بازی‌های رئالیستی در شرایط خوبی هستند، انتخاب کنم. از این انتخاب‌ها خیلی راضی هستم؛ فکر می‌کنم که بهترین گزینه‌ها برای این فیلم انتخاب شده‌اند.
فیلمنامه را به همراه ناهید طباطبایی که در عرصه داستان‌نویسی فعالیت می‌کند و همچنین علی اصغری به نگارش درآوردید. آیا این یک طرح کلی بوده است که با همکاری هم فیلمنامه را بنویسید؟
من و آقای اصغری چندین سال است که با هم همکاری می‌کنیم. منتها از زمانی که طرح و ایده فیلم آبجی به ذهن من رسید، فکر کردم که حضور یک خانم نویسنده خیلی می‌تواند موثر باشد که خوشبختانه با خانم طباطبایی آشنا شدم. آثاری که از ایشان خوانده بودم، باعث شد این کار را پیشنهاد دهم، که هم ناهید طباطبایی و علی اصغری این همکاری را پذیرفتند. درواقع برای شروع به کار یک گروه ۳ نفره شدیم که ایده اولیه داستان برای من بود و فیلمنامه‌ای که حاصل شده است ماحصل همکاری ما با هم است.
این ایده از کجا شکل گرفت؟
ترجیح می‌دهم تا دیده شدن فیلم راجع به آن صحبت نکنم؛ ولی خب به هرحال ریشه در واقعیت‌هایی دارد که اطراف من و همه ما وجود دارد.
شما متقاضی حضور فیلم (آبجی) در سی و سومین جشنواره فیلم فجر شدید. آیا فکر می‌کنید که فیلمتان در جشنواره حضور داشته باشد؛ حتی اگر نتواند نظر داوران را جلب کند؟
مانند هر فیلمسازی حضور در جشنواره و دیده‌شدن فیلم برای ما اهمیت دارد. فیلم آبجی فیلمی است که می‌تواند حضور جشنواره‌ای خوبی داشته باشد، چرا که از ابتدا نگاه ما به مخاطب بوده و فکر کردیم این فیلم برای اکران سینما آماده می‌شود و باید نظر مخاطب را جلب کند. این فیلم جنبه‌های هنری دارد که می‌تواند در جشنواره‌ها و فستیوال‌ها شرکت کند و در اینجا هم مورد توجه و داوری قرار بگیرد. حالا جشنواره بین‌المللی فجر فرصتی است برای حضور و دیده شدن که امیدوارم این شانس را داشته باشد و این اتفاق بیفتد.

منبع: اعتماد

ثبت شده در سایت پایگاه خبری تحلیلی سینما سینما کد خبر 14334 و در روز سه شنبه ۱۷ فروردین ۱۳۹۵ ساعت 02:42:12
2024 copyright.