سینماسینما، منوچهر دینپرست:
با پرسه زدن در میان تصاویر و نور و رنگها و بدنهای متحرک چیزی به نام «تمارض» شکل گرفته و این منظومه جذاب و اغواکننده از یک سو واقعیت را به سخره گرفته و از سوی دیگر میخواهد فضاهای جعلی را در قامت روایتی دراماتیک – داستانی به کام مخاطب معنا دهد؛ مخاطبی که در این فضاهای سرگردان خط کجی را باید پی بگیرد که داستان فیلم گویی مناسکی در میان نور و صداست. ترفندی که کارگردان برای «تمارض» برگزیده، قالبی نوین در سینمای ایران با روایتی بدیع است، اما شخصیتهای مسئلهدار و فضای مبهم فیلم، ما را در مرز میان حال، واقعیت و خیال رها میکند. او با این مرزشکنی میخواهد مخاطب را از حالت انزوا بیرون بکشد و جایگاهی تکین به او دهد که واکنشهای هیستریک فیلم را نهتنها تحمل کند، بلکه خود به پیشگویی درباره فیلم هم برآید. اما جهان «تمارض» را نباید جهانی هراسانگیز تصور کرد. چراکه «تمارض» میخواهد با ارائه تصاویر جعلی ما را در منظومهای از تحرک و موقعیت کارناوالی قرار دهد. بیش از آنچه داستان فیلم گویای روایتی باشد، ما مسحور تصاویری هستیم که با خوانش آنها باید پیوندی میان تصویر و تصور ایجاد کنیم. گویی تعمدی از سوی کارگردان بر فیلم تحمیل شده که با بازنمایی روایتی از آنچه بر سه جوان رخ داده، باید لایههای پیرامونی آنها را در کنشها و واکنشهای بیمعنی و معنادار آنها نسبت به یکدیگر دریابیم.
«تمارض» در مقام شیء نیز هست. فیلمی که با زبان شیءشده میخواهد مضمونی را در لایههای مختلف بیان کند. چراکه یکی از عرصههایی که میتواند نقد میکرولوژیک یا ذرهنگر را به قصد کشف ساختارهای انتزاعی کلی در آن به کار بست، عباراتی است که در کلام و نوشتار روزمره کاربرد دارند. آنها در حکم نوعی لغزشهای زبانی به مفهومی فرویدیاند که از ناخودآگاه خبر میدهند. تمام پدیدهها و اشیا در «تمارض» که گاه به شکل رنگ سبز یا کفشهای آبی یا اتومبیل پاترول دیده میشود، نشان از همان ارجاع به ناخودآگاهی دارد که میتوان آنها را خواند. جستوجو در سطح ابژهها و اشیا و ادراک پیکربندیهایشان و سپس توسل به تحلیل مفهومی، که در حکم حرکتی است از جزء به کل و برعکس، به واقع شیوهای است از خواندن که در مواجهه با هر امر جزئی، وساطت تام امر کلی را پیش چشم دارد. این امر جزئی در «تمارض» در همان اشیایی دیده میشود که گاه بدون تحرک و گاه یکدست و یکرنگ هستند.
مسئله «تمارض» کشف لایههایی از داستانی است که گویی معنای اصلی تمارض (Malingering) را در خود دارد؛ یعنی تولید عمدی علایم یا نشانههای جسمی یا روانی دروغین یا اغراقآمیز با انگیزه بیرونی نظیر نفع مادی یا شانه خالی کردن از مسئولیت. نشانههای اغراقآمیز را در «تمارض» نه میتوان انکار کرد و نه نادیده گرفت. چراکه «تمارض» میخواهد مسئله فیلم دیدن را هم برای ما به بازی بگیرد. گویی تا کنون فیلمهایی که میدیدیم، بیش از اندازه فیلم بودند و ما اکنون از شدت اغراق باید فیلمی ببینیم که با خروج از جهان واقعی به جهان خیالی و دروغین «تمارض» وارد شویم. «تمارض» در درون خود دینامیکی را به جریان میاندازد که توقف آن منوط به پذیرش سطحی از فهم ما نسبت به معنای فیلم است. «تمارض» در پلان نخست با چهرههایی آغاز میشود که بهشدت به جلو میآیند و گویی لنز دوربین میخواهد آنها را ببلعد؛ تصویری کلوزآپشده از کسانی که در فیلم نقشی به عهده گرفتهاند که هر کدام میتواند فضاهای تهی معنای فیلم را برایمان آشکار کند. بر این اساس چیزی که بیش از هر چیز ما را درگیر «تمارض» میکند، دیالکتیک تصاویر فیلم است. ابهتی که تا پایان فیلم ما را با خود میبرد، بدون اینکه داستان آن را تهی یا سطحی بدانیم. اساسا برای ورود به هر فیلمی باید بیرون از آن ایستاد. این ایستادن ما را به کیفیتی از فیلم سوق میدهد که میتوانیم جهان ملالآور آن را تحمل کنیم.
ماهنامه هنر و تجربه

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «کشتن خواجه» به برزیل و تایوان میرود
- نمایش «کشتن خواجه» در بخش مسابقه جشنواره تالین
- جعفر صانعی مقدم: گسترش فعالیتها در سینمای «هنر و تجربه» بستگی به تامین نیازهای مالی دارد
- انتشار تیزر هفته فیلم ایتالیا + ویدئو
- اسامی فیلمهای حاضر در هفته فیلم ایتالیا اعلام شد/ از آثار مورتی تا برتولوچی
- هفته فیلم ایتالیا ۱۱ آذر آغاز میشود/ نمایش آنلاین و رایگان فیلمها
- چهارمین دوره هفته فیلم اروپایی برگزار میشود/ اعلام جزییات رویداد
- نانهای بیات/ نگاهی به فیلم «حوا، مریم، عایشه»
- کدام چریکه؟ کدام بهرام؟/ نگاهی به مستند «چریکه بهرام»
- سالها بایست تا دَم پاک شد/ نگاهی به فیلم «پری»
- فهرست فیلمهای روی پرده در سینماهای «هنروتجربه»/ «منگی» از ۱۵ شهریور میآید
- تابناک: نخستین گامها برای تعطیلی بستر نمایش دهها فیلم سینمایی ایران؟
- قابهای نامتعارف بیمعنی/ نگاهی به فیلم «امیر»
- ابوالفضل جلیلی: مشکل فیلمهای من این است که مردم را به فکر میاندازد
- آئین دیدار با عوامل فیلم «یلدا» برگزار شد/ گپی با فروغ قجابگلو بازیگر فیلم مسعود بخشی
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- رازهای سایه
- معرفی فیلمهای بخش اصلی جشنواره نیویورک
- تلاش میکنیم محرومیت بازیگر به اکران لطمه نزند/ وزیر ارشاد تلویحا ممنوعیت کار نوید محمدزاده را تایید کرد
- پخش سه سریال جدید از تلویزیون
- عضو شورای صنفی نمایش: فیلمهای پرفروش هم فقط یک میلیون مخاطب دارند!/ به فکر چاره باشیم
- هوشنگ ابتهاج درگذشت
- زندگی کری گرانت سریال میشود/ بازیگر هری پاتر در نقش اصلی
- آکادمی همراه اول حامی تیمملی المپیاد کامپیوتر کشور در مسابقات جهانی اندونزی
- اولیویا نیوتن جان بازیگر فیلم «گریس» درگذشت
- مترجم دردها/ به بهانه پخش «صد سال تنهایی» از شبکه مستند
- نگاهی به چند مجموعه ماندگار مذهبی؛ چرا این سریالها مدام تکرار میشوند؟
- انتخابات و جشن خانه سینما چه زمانی برگزار میشود؟
- الان در رسانههای سینمایی ثبات وجود ندارد
- شیرین عبادی در جشنواره ونیز
- «ماوریک» بزرگترین فیلم پارامونت در تاریخ ۱۱۰ ساله
- مت دیلون جایزه لوکارنو را دریافت کرد/ هنوز خیلی کار دارم
- «دوزیست» و «کوزوو» این هفته روی پرده میروند
- از یاد رفته/ نگاهی به مستند «سرپَتیها»
- اولین سالگرد درگذشت ارشا اقدسی برگزار شد/ مازیار میری: ما هنرمندان بیمعرفتیم
- گفتگوی اختصاصی سینماسینما با جهانگیر کوثری/ حفظ موقعیت، اولویت مدیران صداوسیما است/ فقط سریال مذهبی میسازند
- پیوند دوبارهی مکدونا با کولین فرل و برندن گلیسن در ایرلند
- دادگاه عالی تائید کرد؛ جریمه ۳۰ میلیون دلاری کوین اسپیسی برای خسارت به «خانه پوشالی»
- مراسم اولین سالگرد درگذشت زندهیاد ارشا اقدسی/ گزارش تصویری
- نقش ساختار عقلایی در تولید سریالهای سالم/ یادداشت احمد میراحسان بر «مستوران» و «برف بیصدا میبارد»
- زمان اکران «جوکر۲» مشخص شد
- طراحی بستههای ویژه اینترنت رومینگ همراه اول اینبار برای طرفداران سفرهای خارجی تابستان و زائرین حرم حسینی
- داستان یک ویرانی/ نگاهی به مستند «تکیه دولت»
- سازمان سینمایی حضور «تفریق» در جشنوارههای خارجی را بلامانع اعلام کرد
- نمایش «کافه لُکانطه»/ گزارش تصویری
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران مطرح شد؛ زاویهدید فیلمساز قصههای تکراری در سینما را دیدنی میکند