محمد تاجیک :
“پرفروش نمایی “از آن داستانهای عجیب و غریب در سینمای ایران است که شاید فقط در ایران اتفاق می افتد .این روزها در اخبار رسانه ها از پرفروش شدن برخی فیلمها با آب و تاب بسیار زیادی صحبت می شود در حالی که خیلی ها چندان به این آمار اعتمادی ندارند .در نظر سنجی که هم در کانال تلگرامی ام و هم در واتس اپ انجام دادم اکثرا عنوان کردند که به این آمار فروش چندان اعتمادی ندارند .در تحقیقاتی که دراین چند وقت اخیر انجام داده ام به این نتیجه رسیده ام که برای پرفروش نمایی ، از روشهای و ابزار مختلفی استفاده می شود .از تقلب و تخلف و دوپینگ گرفته تا تدلیس سیستماتیک ، همان واژه معروفی که سعید حجاریان درباره انتخابات جنجالی سال ۱۳۸۸ به کار برد.
البته این فقط اختصاص به این چند وقت اخیر، یا چند سال اخیر ندارد و از مدتها قبل بوده، اما در سالهای اخیر حادتر و شدیدتر شده و از ابزار های مدرنی !برای پرفروش نمایی استفاده شده است.
/درباره تدلیس سیستماتیک /
سعید حجاریان از نظریه پردازان جریان اصلاحات سیاسی در ایران چندسال قبل در گفتگویی با خبرگزاری تسنیم درباره انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ گفته بحث ما این نیست که تخلف و یا تقلب شده است بلکه واقعه‌ای اتفاق افتاده است که اسم آن “تدلیس سیستماتیک” است.
آقای حجاریان در توضیح تدلیس سیستماتیک گفته است: “در چهار سال دور اول ریاست جمهوری به علاوه دوره شهرداری، آقای احمدی‌نژاد چقدر از بیت المال برای رای آوردن، تدلیس کرده است؟”تدلیس در لغت به معنای پنهان کردن عیب است و در اصطلاح فقهی و حقوقی یکی از مصادیق غش در معامله (خیانت و ریا در داد و ستد) است. در صورت اثبات تدلیس، این اقدام می تواند باعث فسخ یا به هم خوردن معامله شود.
آقای حجاریان که بعد از انتخابات ریاست جمهوری چهار سال پیش دستگیر و سه ماه را در زندان گذراند، گفته “بر این اساس نه می‌گویم تقلب شده و نه می‌گویم تخلف شده است. ترجیح می دهم اسم جدیدی برای آن انتخاب کنم و آن “تدلیس سیستماتیک” است.”
به گفته آقای حجاریان”کسی که پول بیت‌المال را در سطح وسیع و در طول هفت سال بی حساب و کتاب خرج کند، سهام بدهد، سیب زمینی بدهد، یارانه بدهد، آن را چه می‌توان نامید.
/از تخلف و تقلب تا تدلیس سیستماتیک/
سعید حجاریان درباره انتخابات سال ۸۸ گفته بود که نه می گوید تخلف شده و نه می گوید تقلب شده است ، بلکه می گوید تدلیس سیستماتیک شده است .
اما درباره سینمای ایران می توان گفت هم در زمینه فروشها تقلب می شود و هم تخلف و هم تدلیس سیستماتیک !
/خرید ۱۶ هزار بلیط در چند دقیقه /
حجت قاسم زاده اصل کارگردان سینمای ایران چندی پیش گفت وگو یی با روزنامه اعتماد کرده و گفته : چند روز متوالی به سامانه سمفا مراجعه کردم و دیدم راس ساعت ۱۲ نیمه‌شب که فروش روز بعد شروع می‌شود برای یک فیلم به‌خصوص عدد ۱۶۵۰۰ تعداد بلیت فروخته شده ثبت می‌شود! آخر مگر می‌شود فقط ظرف چند دقیقه بعد از ۱۲ شب مردم برای فیلمی این تعداد بلیت بخرند؟ حتی این‌قدر هوش به خرج نمی‌دهند که عدد را به تدریج و در طول روز اعمال کنند.
/هزینه سیصد میلیونی برای رسیدن به سیمرغ مردمی /
علی سرتیپی یکی از تهیه کنندگان سینمای ایران چندی پیش نیز در گفت وگویی با خبرگزاری ایسنا عنوان عنوان کرده بود: در سالهای قبل صاحبان فیلمها با هزینه ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان وبا خرید بلیت آرای فیلمهای خود را در بخش سیمرغ مردمی جشنواره فجر بالا می‌بردند.
/در سینمای ایران دقیقا چه اتفاقی می افتد ؟/
اما در سینمای ایران دقیقا چه اتفاقی می افتد؟دقت کرده اید که در سینمای ایران برخی فیلمهای به اصطلاح دولتی از فروشی برخوردار می شود که چندان باور کردنی نیست ؟ در صحبتهایی که با افراد مطلع در این زمینه انجام داده ام مشخص شده که هم تعدادی از فیلمهای دولتی و هم تعدادی از فیلمهای بخش خصوصی برای پرفروش شدن ، دست به ترفند ها و اقدامات حیرت برانگیزی می زنند .
/چرا پخش کننده های مهم ، در سالهای اخیر ،به سمت ساخت پردیس های سینمایی رفتند ؟/
چرا پخش کننده های مهم ، در سالهای اخیر ،به سمت ساخت سالنها و پردیس های سینمایی رفتند ؟چون به راحتی می توانند فیلمهای دفتر خود را در بهترین سانسها و زمانها نمایش دهند و فیلمهای رقبا عملا در بدترین سانسها قرار می گیرند .این کار را می توان یک نوع تدلیس سیستماتیک نامید .در سینمای ایران کسی که فیلم خوب و پر مخاطب می سازد لزوما فیلمش پرفروش نمی شود ، برای پرفروش شدن باید هم تهیه کننده بود هم پخش کننده بود و هم سینما دار!
/بلیط باطل می کنم ، پس هستم !/
در بین دفاتر پخش و سینما دارها اصطلاح جالبی وجود دارد به اسم بلیط باطل کردن ، یعنی بلیط هایی که توسط خود دفاتر پخش و یا تولید فیلم خریداری می شود و تماشاگر واقعی برای آنها وجود ندارد و بیشتر برای آمار سازی و بالا بردن آمار است .
/سمفا مشکلات پرفروش نمایی را حل نکرد !/
از وقتی که سمفا آمد به نظر می رسید این معضلی که برخی تهیه کنندگان ، آمار فروش جعلی درباره فیلمهایش منتشر می کنند به پایان رسیده است .چون در سمفا ، آمار فروش فیلمها واقعی است .در سالهای قبل ، آمار فروش فیلمها توسط دفاتر پخش اعلام می شد و احتمال اینکه این آمار دروغ باشد زیاد بود . با آمدن سمفا این مشکل در ظاهر حل شد ودر ظاهر آمار فروش فیلمها واقعی بود .اما از آنجا که همیشه یک راهی برای تقلب و تخلف وجود دارد همان تاکتیک بلیط پاره کردن به داد سینمای ایران رسید .
در سینمایی که به قول علی سرتیپی ، با هزینه دویست الی سیصد میلیون (تازه دویست الی سیصد میلیون چند سال پیش )سعی می کنند در جدول آرای مردمی جشنواره فجر تقلب کنند، خیلی دور از انتظار نیست که بخواهند با ارقام بالاتری ، پرفروش نمایی کنند و برای خود اعتبار و کردیت کسب کنند .به خصوص که این پرفروش نمایی در زمان افتتاحیه چند روز اول فیلم و بازتاب آن در رسانه ها نقش کاربردی بسیاری دارد .