سینماسینما، نزهت بادی: چیزی که به فیلم «غلامرضا تختی» ضربه مهلکی می‌زند، فقدان آن حس شور و انرژی و قدرت و انگیزه و امید و شجاعت و میل به پیروزی است که قهرمانی همچون تختی به مردمش می‌بخشد.

در جایی از فیلم «غلامرضا تختی» در نامه‌ای از مصدق به تختی می‌خوانیم که او برای مردم ایران نمادی از پیروزی و غرور ازدست‌رفته‌شان است و انتظار می‌رود همین جمله، راهگشای بهرام توکلی در راستای ساختن فیلمی درباره یکی از بزرگ‌ترین اسطوره‌های این مملکت باشد و داستان زندگی‌اش را به گونه‌ای روایت کند که به نیاز امروز مردم در غیاب قهرمانی که به آن‌ها امید دهد، پاسخ بگوید و حس افتخار و عزت نفس ملی‌شان را با ارجاع به گذشته برانگیزاند.

آدم‌ها عکس شخصیت‌های محبوبشان را در خانه‌هایشان نگه می‌دارند، زیرا احساس می‌کنند حتی تصاویر بی‌جان آن‌ها نیز می‌تواند الهام‌بخش و تأثیرگذار باشد و به آن‌ها قدرت و جسارت ببخشد که در برابر دشواری‌های زندگی دوام بیاورند و کار درست را انجام دهند. پس طبیعی است که مردم در میان تصاویر فیلم «غلامرضا تختی» به جستجوی قهرمان گمشده‌ای برمی‌آیند که بتوانند با همذات‌پنداری با او بر ناتوانی و ترس و ضعف غلبه کنند و از موفقیت و محبوبیت و کامیابی او در جهت جبران و ترمیم تیره‌روزی‌ها بهره ببرند.

اما آنچه توکلی از تختی نشان می‌دهد، مرد تنها و نومید و رانده‌شده و شکست‌خورده‌ای است که هیچ شباهتی به قهرمان رؤیاهای یک ملت ندارد و در همان وضعیت غم‌انگیز خود مخاطب به سر می‌برد و در انتها کارش به انزوا و خودویرانگری می‌کشد. فرایند آشنایی‌زدایی و اسطوره شکنی توکلی از تختی بیش از آن که او را یکی از مردم نشان دهد و به مخاطب نزدیک‌ترش کند، میان او و تماشاگر شکاف پرنشدنی برقرار می‌سازد و مردم را در سخت‌ترین روزگار مملکت از داشتن قهرمانی که نقطه اتکا و امنشان باشد، محروم می‌سازد. توکلی به این نکته توجه ندارد که مردم وقتی حاضرند دست و پا زدن قهرمانشان در فلاکت و نکبت و بدبختی را ببینند و تحمل کنند که درنهایت شاهد بیرون آمدن او با سربلندی از منجلاب پیرامونش باشند و هیچ چیزی نتواند به وجهه محبوب و دست‌نیافتنی او خدشه‌ای وارد کند.

در واقع مهم‌ترین چیزی که به فیلم ضربه مهلکی می‌زند، فقدان آن حس شور و انرژی و قدرت و انگیزه و امید و شجاعت و میل به پیروزی است که قهرمانی همچون تختی به مردمش می‌بخشد و فیلم نمی‌تواند با گذر از تمام لحظات تلخ و سیاه زندگی تختی عبور کند و نشان دهد که پهلوان شکست‌ناپذیر ما نیز هرچند انسانی مثل همه ما بود که بارها در برابر سختی‌ها و مصائب زندگی زمین خورد و از تنهایی و درک نشدن و خیانت و قدرناشناسی جامعه اطرافش رنج برد، اما فکر و مرام و شخصیت او چنان یگانه و کمیاب و تکرارناشدنی است که همچنان نماد پیروزی و افتخار و غرور ملی ما به حساب می‌آید و هیچ چیزی نمی‌تواند عکس او را از بالای زورخانه‌ها پایین بکشد و نامش را کوچک کند و مهرش را از قلب‌ها ببرد.

منبع: هنرآنلاین