امیرمسعود حسینی کارگردان مستند «طاهر» معتقد است، ابهاماتی که درباره باباطاهر وجود داشت باعث ساخت این مستند شد.
به گزارش سینماسینما، امیرمسعود حسینی کارگردان مستند «طاهر» درباره این مستند و رویکرد طنازانهای که در آن نسبت به بابا طاهر وجود دارد توضیح داد و در پاسخ به این پرسش که چگونه به این ساختار و فرم بیانی رسیده است گفت: باید بگویم بخشی از این موضوع به شخصیت ذاتی باباطاهری که من شناختهام بازمیگردد. به هرحال قصهها و افسانههایی که درباره او وجود دارد غالبا از شخصیت «پیری» حرف میزند که رندی و شوخ طبعی در کلام و رفتار به وضوح دیده میشود؛ این شوخ طبعی و بازیگوشی در داستان ملاقات او با ابن سینا یا طغرل سلجوقی یا حتی مواجهه او با پیکر بی سر عین القضات همدانی و … نیز وجود دارد. حتی باید یگویم عریان بودن باباطاهر و شیفتهگون بودن او نیز شاید واکنش رندانه او به محیط و روزگار خودش است.
این مستندساز در پاسخ به این پرسش که آیا کمبود اسناد و مدارک درباره بابا طاهر باعث دوری یا چالشهای سخت برای ساخت چنین مستندی شد یا خیر، بیان کرد: اتفاقا فکر میکنم کم بودن منابع درباره یک شخصیت تاریخی که باعث ابهامات زیادی شده و همینطور افسانهها و قصههایی که حول این شخصیت بر سر زبانهاست، کششی برای ساخت مستندی درباره او در من ایجاد کرد. البته ساخت مستندی درباره گذشتهای دور، آن هم مربوط به حدود هزار سال پیش، به دلیل نداشتن اسناد تصویری یا آرشیوی کار دشواری است و ممکن است این کمبود منابع و مدارک باعث شود که خیلی از مستندسازان علاقهای به ساخت اثری در این حوزه نداشته باشند.
او در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه لحن شوخ طبعانه امتیاز «طاهر» است، آیا از این جسارت و واکنشهای احتمالی پس از نمایش اثر نترسیده است، عنوان کرد: در واقع باید بگویم من اصلا این کار را اقدامی جسورانه و متهورانه نمیدانم که در نهایت نگران واکنشهای احتمالی پس از نمایش آن باشم. ضمن اینکه وقتی مشغول ساخت یک فیلم هستم به کاری که درحال ساخت آن هستم فکر میکنم، نه اتفاقات پس از آن.
این کارگردان درباره اینکه چه گروهی مخاطب مستند وی هستند، گفت: من واقعا نمیتوانم طبقه بندی خاصی برای مخاطب سینما داشته باشم اما فکر میکنم هر کسی میتواند مخاطب «طاهر» باشد.
حسینی در ادامه صحبتهای خود درباره اینکه اکران آنلاین تا چه اندازه به گسترش مخاطبان سینمای مستند کمک کرده است، بیان کرد: در ابتدا باید گفت مسئله اساسی اکران آنلاین یا اکران در سالنهای سینما نیست بلکه سینمای مستند مخاطب محدودی داشته است و همچنان نیز دارد. سالهاست که تلاشهایی برای افزایش مخاطبِ سینما، چه مستند و چه داستانی، میشود، پس از شیوع ویروس کرونا نیز تا مدتی تنها راه برای نمایش فیلمها اکرانهای آنلاین بودند ولی فروش فیلمهای سینمایی و تعداد مخاطبان نشان میدهد که ما همچنان با همان مخاطبان محدود قبل روبه رو هستیم.
او افزود: ما هنوز حاضر نیستیم برای دیدن فیلم هزینه کنیم و فیلم دیدن یک تفریح مجانی است به ویژه برای دیدن فیلم مستند کسی پولی نمیدهد. آن هم در این شرایطِ افتضاحِ اقتصادی فعلی؛ مگر همان اندک مخاطبِ همیشگی جشنوارههای مستند که بخشی از آنها خود مستندسازند. نکته دیگری که باید به آن توجه شود، این است که ما هنوز فیلم مستند را سینما نمیدانیم و مستند در نظر بسیاری از افراد چیزی غیر از سینماست. مستند «چیزی» است که به صورت کاملا تخصصی در مورد موضوعی تخصصی برای عدهای که از آن موضوع اطلاعی دارند، ساخته شده است. شاید فقط مستندهای حیات وحش از این تعریف و قاعده بیرون باشند.
حسینی در پایان تاکید کرد: به هرحال اکران آنلاین و اکران حقیقت که مدتی است در مرکز گسترش شاهد روند منظم آن هستیم، تلاشهایی برای زنده نگه داشتن سینمای مستند در اوضاع و احوال فعلی هستند. اما اینکه این اقدامات تا چه اندازه موثر باشند، باید در طول زمان شاهد آن باشیم.