سینماسینما، محمدرضا مقدسیان:
«جنگ»، «آسایشگاه روانی»، «مجروح جنگی»، «تنهایی»، «قهرمانان فراموش شده»، «بیوفایی»، «عاشقیتهای سرکوب شده» و دیگر واژههایی از این دست به خودی مستعد سقوط ذهن به ورطه کلیشه و احساساتگرایی خامدستانه هستند. اینها واژههایی هستند که سالهای سال دستمایه ساخت آثاری بهشدت شعاری و خامدستانه شدهاند تا جایی که در نگاه نخست شنیدن از این واژهها و با خبر شدن از اینکه سینما سراغ این واژهها را در ایران گرفته میتواند پسزننده باشد. ماجرای روایت آرش لاهوتی از این واژهها اما از جنسی دیگر است. «آبی کمرنگ» سراغ تمام این مفاهیم رفته اما در منجلاب احساساتگرایی غرق نشده است. لاهوتی موفق شده است بیش از آنکه در سوژه غوطهور شود و این سوژه باشد که او را به سمت و سوی دلخواه میبرد، خودش را بیرون نگاه دارد تا جای ممکن نظارهگر واقعیتهای در جریان باشد. لاهوتی در اثر تازهاش سراغ آسایشگاه بیماران روانی جنگ رفته است.
طبق باور بسیاری از نظریهپردازان، اصیلترین و تاثیرگذارترین وقایع، رخدادهای واقعی هستند و مستندساز برای رسیدن به نتیجهای در خور با هدف بیان دیدگاه و دغدغههایش، اصلا نیازی به تلاش و تکاپوی بسیار ندارد. بلکه کافی است تمام تلاشش را معطوف به ازکار انداختن تلاشهای اضافی و تفکرات و تمهیدات اضافی ذهن کند. در این فضا این خود واقعیت است که واقعیتر دیده میشود و به واقع تصویر میشود. در همین نظریه براین اصل تاکید میشود که چون امری خالصتر و اصیلتر از واقعیت وجود ندارد، رسیدن به کیفیتی که بتوان واقعیت را تصویر کرد یا در مدلی عملگرایانهتر، کمترین میزان دخل و تصرف را در واقعیت به خرج داد، بهترین و درستترین نتیجه حاصل میشود. نتیجه کار آرش لاهوتی را میتوان از این منظر دید.
او با سراغ گرفتن از جانبازان اعصاب و روان و با محور قراردادن سرنوشت چهار نفر از آنها، تلاش کرده است که وضعیت فکری و جسمی و روحی آنها را بیکموکاست و بیکمترین دخل و تصرفی به نمایش بگذارد و در این مسیر تلاش شده است تا کمترین میزان تاثیرگذاری تعمدی را به خرج دهد. در واقع لاهوتی کشف کرده است که سراغ گرفتن از واقعیت موجود و کشف و درک هر آنچه در دل آن مستتر است، خود به تنهایی برای رسیدن به اثر درخور کفایت میکند. از جایی به بعد صرفا مستندساز شاهد و ناظر است و تنها دخل و تصرفش تعیین زاویه دوربین، اندازه نماها، تدوین و نهایتا ارایه اثر به عنوان روایتی مستند از «آنچه هست»، است. جالب اینکه عمق تاثیرگذاری بر مخاطب و به تبع آن همراهی و همکاری مخاطب با اثر بسیار اصیلتر و خالصانهتر از حالتی که تمهیدات روایت سانتیمانتال واقعیت به کار وارد میشود، دست میدهد.
«آبی کمرنگ» برشی است از زندگی در حال تکرار و دوار جانبازان اعصاب و روان. لاهوتی سرنوشت، آرزوها و تمایلات و سرخوردگیهای چهار شخصیت اصلی فیلمش را بهانهای کرده برای روایت مسیر دوار و تکرارشونده تمایل و عدم موفقیت و آرزومندی مدام. در این مسیر با آرزوها و دلمشغولیهای شخصیتها، با تلاشها و شکستها، با غمها و شادیها و با هر آنچه بودن و زندگی آنها را شکل میدهد، آشنا میشویم. امری که چندان نو و تازه نیست اما وقتی در نظر داشته باشیم که کارگردان به عمد لحظههای ناب و پرکشش داستان را با کمترین سوءاستفاده و کمترین تمرکز برای احساساتی کردن مخاطب به کار بسته است، جنسی از تازگی را تجربه میکنیم.
در واقع در نگاه نخست این طور به نظر میرسد که کارگردان از پس استفاده درست از موقعیتهایی که خودش شکار و کشف کرده است بر نیامده، اما در عمل نگاهی جدیتر از اثر این نتیجه را در پی دارد که اصولا بنا نبوده که این موقعیتها بیش از این پرداخت شوند، بنا نبوده فیلمساز و دغدغهها و مولفههای احساسیاش در کار بیش از این برجسته شود و بر واقعیت خود بسنده کار، بچربد. در مجموع باید گفت که «آبی کمرنگ» نه آغازی پرشور دارد و نه پایانی پرسروصدا، همهچیز به آهستگی آغاز میشود و به سادگی پایان میگیرد. اما در دل این سادگی و آرامی، حجم غلیظی از واقعیت عریان در جریان است که دست از سر مخاطب برنمیدارد. این همان جنس از جاذبه اصیلی است که تنها در دل واقعیت اصیل یافت میشود و از هیچ تمهید و درایت روایتگرایانهای بیرون نخواهد آمد.
منبع: اعتماد

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «روزهای نارنجی» در شبکه نمایش خانگی + تیزر
- آمار فروش «روزهای نارنجی» در اکران آنلاین
- هدیه تهرانی، علی مصفا و مهران احمدی با «روزهای نارنجی» در اکران آنلاین + تیزر
- روزهای پرالتهاب/ نگاهی به فیلم «روزهای نارنجی»
- اکران روزهای نارنجی در ۱۴ شهر دنیا، همزمان با روز جهانی زن
- جایزه بهترین فیلم از جشنواره یاری سوئد برای «روزهای نارنجی»
- «روزهای نارنجی» بهترین فیلم جشنواره «پیونگ یانگ» شد
- «روزهای نارنجی» به بارسلون میرود
- نگاهی به فیلم «روزهای نارنجی»؛ نمایش در آمده در سیوهفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر
- دومین حضور جهانی «روزهای نارنجی» در جشنواره کالگاری
- رونمایی از پوستر خارجی «روزهای نارنجی» با بازی هدیه تهرانی + عکس
- «واسطه» با تغییر نام به «روزهای نارنجی» اکران میشود
- کریستف رضاعی موسیقی فیلم«واسطه» را می سازد
- علی مصفا با هدیه تهرانی همبازی میشود
- مهران احمدی در «واسطه» به هدیه تهرانی پیوست
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- سینماسینما/ گفتوگو با بابک جلالی به مناسبت اکران فیلم «فرمونت» در فرانسه/ آدمهای حاشیه جامعه برایم جالب هستند
- دومین جشنواره ملی چندرسانهای میراث فرهنگی به ایستگاه پایانی رسید
- یک نوع سینمای غیرمتعارف/ نگاهی به ۳ فیلم یک کارگردان
- اهمیت جزئیات کلیدی/ نگاهی به سریال «هفت»
- جدیدترین آمار فروش فیلمها با ۱۸ میلیون تماشاگر
- «کشتی روسی» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- مجمع منتقدین نیویورک بهترینها را برگزیدند/ «آناتومی یک سقوط» بهترین فیلم بینالمللی
- «پایان دنیا» در شیراز به صحنه رفت
- راهیابی مستند «تنها» به جشنواره گوانجو
- حسین مهری با «شیرجه» به جشنوارههای داخلی و خارجی میرود
- کامران شیردل؛ فیلمسازی به دنبال حقیقت
- بازخوانی یادداشت خواندنی کریم امامی در سال ۷۶ ، پس از دریافت جایزه نخل طلای کن توسط کیارستمی
- نشست تخصصی همراه اول با شرکتهای دانشبنیان برای حل مسائل فناورانه بخش رادیویی ۵G
- چگونه ورود فرزندتان به صنعت بازیسازی را آسان کنید
- ثبت نام ۱۷ فیلم فارابی برای رقابت در جشنواره فجر
- جایزه بهترین فیلم و بازیگر جشنواره هند برای «مرز بی پایان»
- اکران آنلاین آخرین ساخته کیومرث پوراحمد
- نقشی بر آب/ مروری بر کارنامه بازیگری بیتا فرهی
- رکوردزنی در شبکه نمایش خانگی
- «خالق» فراخوانی برای زندگی با هوش مصنوعی نیست!
- تولید «گلادیاتور ۲» از هفته آینده از سر گرفته میشود
- فصل دوم «بگو بخند» تولید میشود/ معرفی داوران
- در نمایش و تحلیل «دوربین فرانسوی» مطرح شد؛ کثیریان: یک مستند «راشومون»وار/ ضرابینسب: فیلمی بازیگوش و سرخوشانه
- بررسی مسائل مبرم سینما در نشست مشترک شورایعالی تهیهکنندگان و کانون کارگردانان
- عاید نباء در پنل «غزه» سینماحقیقت
- «نفس» بهترین فیلم جشنواره پالرمو شد
- بیتا فرهی به خانه ابدی بدرقه شد
- صدور ۳۶ پروانه ساخت غیرسینمایی
- گاتهام ۲۰۲۳ برندگانش را شناخت/ «زندگیهای گذشته» بهترین فیلم شد
- رونمایی از اولین عکس «آنیتا، گمشده در اخبار»/ مستند-انیمیشن ایرانی به هند رفت