سینماسینما، علی پاکزاد – منوچهر هادی کارگردان فیلم سینمایی «کارگر ساده نیازمندیم» معتقد است جوایز جشنواره فیلم فجر باید در اختیار برترین آثار قرار بگیرد، نه فیلمسازانی خاص.
به گزارش سینماسینما، فیلم سینمایی «من سالوادور نیستم» به کارگردانی هادی امسال اکران بسیار موفقی داشت و حالا این کارگردان با ساخته‌ای متفاوت نسبت به کمدی «من سالوادور…» راهی سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر شده است. او در گفت‌و‌گو با سینماسینما، درباره فیلم جدید خود و حضور آن در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر سخن گفت.
فیلم‌هایی که ساخته‌اید در فضاهای متفاوتی بوده است. به نظر می‌رسید بعد از فروش بالای «من سالوادور نیستم» مایل باشید ساخت این نوع فیلم‌ها را ادامه دهید. چطور فیلم جدیدتان در فضایی متفاوت از کمدی «من سالوادور نیستم» است؟
در مجموع باید بگویم که این روند باعث شده تا کارنامه کاریم را رو به جلو ارزیابی کنم. البته فیلم «من سالوادور نیستم» در این بحث نمی‌گنجد و کاری متفاوت لقب می‌گیرد. عموما سعی کرده‌ام فیلم‌های متفاوتی بسازم. برای مثال «زندگی جای دیگری است» یا «قرنطینه» جزو فیلم‌هایی بوده‌اند که حرفی را برای گفتن داشتند. همواره معتقدم و سعی می‌کنم فیلمی بسازم که دارای اندیشه و شعور باشد.
به نظر می‌رسد بازیگران فیلم جدیدتان از جمله بهرام افشاری در این کار با تجربیاتی تازه روبرو بودند. درباره چگونگی عملکرد بازیگران در «کارگر ساده نیازمندیم» توضیح می‌دهید؟
بهرام افشاری زمان قابل توجهی را برای یادگیری زبان آذری صرف کرد. به غیر از دیالوگ‌هایی که باید بیان می‌کرد، زمانی را نیز به یادگیری و چگونگی تلفظ این زبان شیرین اختصاص داد. بهرام افشاری طی این مدت چند معلم زبان ترکی داشت. ابتدا با دو نفر از دوستانی که به زبان ترکی اردبیلی مسلط بودند کار کرد. بعد از آن سعی کردیم که افشاری زبان ترکی را با لهجه تبریزی یاد بگیرد. افشاری زمان زیادی را برای یادگیری این زبان صرف کرد و واقعا در این فیلم زحمت زیادی کشید. بازیگری مانند افشاری که دوست صمیمی نوید محمدزاده نیز هست، جزو بازیگرانی است که در ورطه بازیگری چندان اهل شرم و حیا نیستند و این نوع رفتار باعث شده تا تبدیل به بازیگران منحصر به فردی شوند. «کارگر ساده نیازمندیم» فیلم پرزحمتی بود. بازی افشاری به گونه‌ای بود که هیچ‌کس متوجه نمی‌شود که او ترک زبان نیست. البته اکنون من نمی‌توانم درباره جایگاه فیلم نظر بدهم. منتظر می‌شویم تا ببینیم در فجر چه جایگاهی را برای فیلم ما در نظر می‌گیرند. فیلم «کارگر ساده نیازمندیم» ساخته‌ای قابل تامل است که قطعا به خوبی دیده خواهد شد.
فکر می کنید «کارگر ساده نیازمندیم» تا چه میزان در جشنواره مورد توجه قرار گیرد؟ به کسب سیمرغ امیدوارید؟
به عنوان یک کارگردان مایلم که جایزه‌های مختلفی کسب کنم. البته هر زمان که انتظار کسب جایزه از جشنواره فجر را داشته ام این انتظار تحقق پیدا نکرده است.
این تنوع فضایی که در فیلم‌هایتان وجود دارد، برای خودتان جذاب است؟
هدف از ساخت «من سالوادور نیستم» موفقیت در گیشه بود. این فیلم قطعا تجاری لقب می‌گرفت. قصد نداشتیم که پیامی را برای بشریت داشته باشیم. «من سالوادور نیستم» سال گذشته و قبل از شروع جشنواره فجر آماده بود، حتی دفتر جشنواره نیز پیامی را مبنی بر حضور این فیلم به ما ارائه داد که ما چنین تصمیمی نداشتیم، زیرا این ساخته برای ارائه در جشنواره نبود. البته منظور من این نیست که اگر به جشنواره ارائه نشد فیلم بی‌محتوایی بوده است.
بازیگران فیلم «کارگر ساده نیازمندیم» را چطور انتخاب کردید؟
نمی‌توان فیلم پرمحتوا ساخت و از بازیگران درجه یک تئاتر استفاده کرد و انتظار داشت که مخاطبان عام نیز از آن لذت کامل ببرند. معمولا این اتفاق نمی‌افتد. به ندرت فیلمی مانند «ابد و یک روز» یا فیلم‌هایی شبیه به ساخته‌های فرهادی را می‌بینیم؛ که از چنین اقبالی بهره می‌برند. برای مثال «شهر زیبا» یا «چهارشنبه‌سوری» فیلم‌هایی بودند که گیشه موفقی نداشتند، اما وجه کاری متفاوتی به فرهادی بخشیدند؛ در «کارگر ساده نیازمندیم» سعی کردم هر دو وجه را مورد توجه قرار دهم. یعنی از بازیگرانی استفاده کردم که برای این فیلم و نقش‌های مورد نظر کاملا مناسب هستند. به واسطه فیلمنامه‌ای که داریم بازیگران مناسبی را انتخاب کردیم. بسیاری به من نقد دارند که چرا در کنار بازیگرانی مانند آتیلا پسیانی، مهران احمدی، بهرام افشاری یا فیروز همتی که در تئاتر وجهه مناسبی دارند. از سحر قریشی استفاده کردید. جواب من به آنها این است که باید فیلم را ببینید و بعد در این‌باره قضاوت کنید. تجربه همکاری با خانم قریشی بسیار مطلوب بود. بسیار منضبط و وقت‌شناس بودند به گونه‌ای که برای کار من بیش از حد زحمت کشیدند. من به کارنامه خانم قریشی کاری ندارم این را می‌دانم که در فیلم من عالی کار کرده است. قریشی در این فیلم متفاوت ظاهر شد.
«کاگر ساده نیازمندیم» در مقایسه با سایر آثارتان در چه جایگاهی قرار می گیرد؟
کارنامه یک کارگردان و فیلم‌هایی که می‌سازد به خوبی مشخص می‌کند که جایگاه یک فیلمساز کجاست. وقتی فیلم « زندگی جای دیگری است» یا «یکی می خواد باهات حرف بزنه» یا خود «قرنطینه» به نمایش گذاشته می‌شود، می بینیم همگی حرفی را برای گفتن دارند. گونه‌های متفاوتی هستند، یا سریالی مانند «خداحافظ بچه» که آن همه جایزه را می‌برد هم به همین منوال، «کارگر ساده نیازمندیم» که یکی از متفاوت‌ترین کارهای من در سینما لقب خواهد گرفت هم پیامی را برای گفتن دارد. فضای خاصی را به تصویر کشیدیم. برای ساخت این فیلم باید کار ساختمان‌سازی را به خوبی بشناسید حتی برای شناخت مصالح نیز به شخصه کار تحقیقاتی انجام دادم. مجموعا فعالیت‌های زیادی را برای ساخت این فیلم انجام دادیم. برایم مهم نیست که در فجر جایزه نگیرم. حداقل این است که می‌دانم چه فیلمی ساخته‌ام. جشنواره فجر به من آموخته که هیچ وقت حسابی روی آن باز نکنم. همواره فیلم‌هایم در بخش مسابقه بوده است. عموما فیلم‌هایم را به گونه‌ای ساخته‌ام که نمی‌توانند آن را رد کنند.
چرا هیات‌های انتخاب در سال‌های گذشته برای انتخاب فیلم‌ها در بخش‌های مختلف به نام کارگردانان بیش از ساخته آنها و جزئیاتی که پیرامون آن وجود داشته است توجه کرده‌اند؟ آیا اساسا نام‌ها از ساخته‌ها مهمتر هستند؟
برای مثال هرگاه آقای حاتمی‌کیا فیلم می‌سازد، ناخواگاه از هجده سیمرغ تعداد زیادی از آن می‌رود به سمت فیلمی که ایشان ساخته است. قطعا فیلم‌های خوبی هم ساخته او جزو فیلمسازان دولتی خوب ما محسوب می‌شود. آقای مجیدی همه به همین منوال حضور این کارگردانان ناخوداگاه باعث می‌شود سیمرغ‌ها به یک طرف سرازیر شوند. تاثیر نام‌ها اکنون در جشنواره بسیار زیاد است. اگر من در جشنواره سی و پنجم کاندیدا شوم داوران راحت‌تر به فیلم من رای می‌دهند. هیچ‌کسی هم این میان نمی‌گوید چرا؟ هومن سیدی اگر جایزه کسب کرده قطعا حقش بوده است.کارگردان خوبی است و هیچگاه به سمت فیلم‌های دولتی غش نکرده است. «ابدو یک روز» فیلم فوق‌العاده‌ای بود. اما واقعا کسب ۹ سیمرغ عادلانه است؟ منظورم این است که اگر فیلمی در بخش کارگردانی، فیلمنامه یا بازیگری کاندیدا شود، ناخوداگاه همه جوایز دیگر را نیز کسب می‌کند. جایزه صدا، گریم، تصویربرداری و همه را به یک فیلم اعطا می‌کنند. یکی نیست بگوید آقا جشنواره برگزار می‌کنید که این ۱۸ سیمرغ را بین بهترین ها در همه حوزه ها تقسیم کنید نه یک فیلم! این گونه دیگر کسی اشتیاق به کار پیدا نمی کند.
نظرتان درباره هیات انتخاب و بیرون ماندن فیلم های که به نظر می رسید مدعی بودند چیست؟
فیلمی که از بخش مسابقه بیرون می‌ماند، قطعا دچار مشکلاتی است. این‌گونه نیست که بگویند فیلم عیاری از قبل بیرون باشد. البته دوستان پاسخگو نیز هستند. سلیقه هم این میان تاثیرگذار است. فیلمساز باید با هوشمندی فیلمش را بسازد و در قالب آن حرفش بزند.
تغییرات در قوانین جشنواره را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
من این تغییرات را دوست داشتم. زیرا دیگر به کارگردانان جوان نمی‌توان فیلم اولی گفت. زیرا به حدی جسارت دارند و فیلم‌های خوبی می‌سازند که همواره در سال‌های اخیر مدعی بوده‌اند. به شخصه رقابت با یک فیلم اولی را جذاب می‌دانم. من نسل قبل از خودم را به خوبی می‌شناسم. اما بچه‌های این نسل به حدی مطالعه دارند و فیلم می‌بینند که گاهی تمام معادلات را تغییر می‌دهند.