زنان در سال‌های اخیر نشان داده‌اند که می‌توانند همپای مردان در عرصه‌های مختلف هنری فعالیت داشته باشند و خود را به اثبات برسانند.
به گزارش سینماسینما، اگر در پیش از انقلاب اسلامی تعداد زنان فیلمساز در سینمای ایران بسیار انگشت شمار بود، اما امروز این تعداد بسیار گسترده‌تر و فعال‌تر شده‌اند و در سینمای ایران از جایگاه خاص و ویژه‌ای دارند.
زنان فیلمساز امروز نه تنها در داخل کشور بلکه در خارج از مرزها نیز جایگاه خود را یافته‌اند و دغدغه‌های خود را با تولید آثار متفاوت به مخاطبان خود عرضه می‌کنند. زنان فیلمسازی که با نگاه به جزئیات و ظرافت‌های زنانه همواره آثار درخشانی را تولید کرده‌اند، هرچند که آنطور که باید و شاید همانند فیلمسازان مرد مورد حمایت واقع نمی‌شوند و در طی این راه با سختی‌ها و مرارت‌های بسیاری مواجه هستند اما از پای ننشسته و همواره در تلاش هستند تا خود را به اثبات برسانند. در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر نیز از میان ۳۹ اثری که در سئانس‌های مختلف به نمایش در می‌آیند سهم سینمای زنان هرچند اندک اما پررنگ است.
در این دوره جشنواره نرگس آبیار، آزیتا موگویی، یلدا جبلی، الهه نوبخت، زینب تبریزی، زینب تقوایی، سوگل رضوانی و فاطمه احمدی کارگردانان و تهیه کنندگانی هستند که در بخش‌های سودای سیمرغ، نگاه نو، مستند و فیلم کوتاه حضور دارند.
نرگس آبیار فارغ التحصیل رشته ادبیات فارسی است. او ابتدا وارد حوزه ادبیات شد و اقدام به نوشتن رمان و داستان کرد که حاصل آن بیش از ۳۰ جلد کتاب در این عرصه است. آبیار اما نگارش صرف سیرابش نکرد و از اواسط دهه ۸۰ شروع به نگارش فیلمنامه و پس از آن ساخت فیلم‌های کوتاه و مستند کرد که نخستین تجربه او “بن بست مهربان” برنده بهترین فیلم کوتاه داستانی از جشنواره ستایش شد. پس از آن فیلم کوتاه”روایت یک داستان باورکردنی” را ساخت و پس از آن مستند”یک روز پس از دهمین روز” را ساخت که جایزه بهترین مستند از جشنواره اسماعیلیه مصر، جایزه بزرگ باتومی گرجستان، جایزه موفقیت سینمایی جشنواره آزا یونان و … را از آن خود کرد. این بانوی فیلمساز در ادامه با ساخت مستندهای “روز پایان” و “مادر شهر” این روند را ادامه داد تا سال ۸۸ که فیلم کوتاه “ناسور” را ساخت و در نهایت یک سال بعد مستند”شیرپوشان” را تولید کرد و در طی این سال‌ها تک تک آثارش در جشنواره‌های داخلی و خارجی خوش درخشیدند. آبیار از سال ۹۰ وارد حوزه سینما شد و در نخستین تجربه بلند سینمایی خود فیلم “اشیا از آنچه در آیینه می‌بینید به شما نزدیکترند” این تجربه را کامل کرد. او در سال ۹۲ یک سال بعد فیلم “شیار ۱۴۳” را کارگردانی کرد که در سی و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه مردم و هیئت داوران را از آن خود کرد. این فیلم همچنین در جشنواره آسیا پاسفیک استرالیا، جشنواره فیلم والا کولومسکی روبژ مسکو، جشنواره ارنبرگ روسیه، جشنواره فیلم ریل سیدنی، جشنواره جیپورهند، جشنواره داکا بنگلادش، جشنواره برج طلایی روسیه و … نیز موفق به دریافت جوایز بسیاری در حوزه‌های مختلف از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی شده است.
آبیار پس از این در سال ۹۴ فیلم “نفس” را ساخت که در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر سیمرغ زرین جشنواره را از آن خود کرد. همچنین این فیلم نیز در جشنواره‌های بین‌المللی بسیاری حضور یافت و موفق به دریافت جوایز گوناگونی شد و در نهایت به عنوان نماینده ایران در اسکار ۲۰۱۸ معرفی شد. حالا این کارگردان موفق در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر حضور یافته است و قرار است آخرین اثر او یعنی “شبی که ماه کامل شد” به نمایش درآید. این فیلم سینمایی روایت دختر جوانی از مناطق جنوب شهر تهران است که درگیر عشق جوانی شهرستانی می‌شود و این در حالیست که دختر به دلایلی مجبور به مهاجرت از ایران است. در این مسیر برادرش با او همراه می‌شود اما در میانه راه، اتفاقاتی برای آن‌ها رقم می‌خورد. از بازیگران اصلی این فیلم می‌توان به الناز شاکردوست و هوتن شکیبا اشاره کرد.
آزیتا موگویی ورودش به سینما در اواخر دهه ۶۰ رقم خورد. او سال‌ها در پشت صحنه سینمای ایران در سمت‌‌های مختلفی حضور یافت و با کارگردانان مختلفی همکاری کرد و در کنار تک تک آن‌ها به کسب تجربه پرداخت. این روند تا اوایل دهه ۹۰ ادامه یافت و در نهایت موگویی با ساخت فیلم “تراژدی” بر مسند کارگردانی نشست و در سی و دومین جشنواره فیلم فجر در بخش نگاه نو در بخش بهترین کارگردانی نامزد دریافت جایزه شد. موگویی پس از این فیلمی نساخت تا امسال که فیلم “ایده اصلی” را در ایران و خارج از کشور تولید کرد و برای حضور در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر آماده رقابت شد. در خلاصه داستان “ایده اصلی” آمده است: ایران و اسپانیا برای راه اندازی یک پروژه بزرگ در جزیره هندورابی در جنوب ایران به توافق رسیده‌اند، شرکت‌ها و افراد بسیاری به طمع برنده شدن در این مناقصه شرکت کرده‌اند. مهندس سعید پارسا که چندسالی است از همسرش رویا عضدی جدا شده و رئیس یکی از شرکت‌های حاضر در مناقصه است. دیگران نیز با اهداف متفاوت سعی در برنده شدن در این مناقصه سرنوشت ساز دارند. رسیدن به موفقیت برای آدم‌های این قصه منجر به پیچیدگی‌هایی در روایت آن می‌شود. بهرام رادان، مریلا زارعی، هانیه توسلی و با حضور پژمان جمشیدی و هنرمندی مهرداد صدیقیان و شهباز نوشیر بازیگران اصلی این فیلم هستند.
یلدا جبلی فارغ التحصیل رشته سینماست. ورودش به سینما با تدوین فیلم “بشارت به یک شهروند هزاره سوم” رقم خورد. پس از آن جبلی در سال ۹۳ تصمیم گرفت فیلم “داره صبح میشه” را کارگردانی کند فیلمی اپیزودیک که جبلی آن را ساخت و حالا پس از حدود ۴ سال فیلم سینمایی “جمشیدیه” را روانه سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر کرده است. “جمشیدیه” دومین فیلم بلند سینمایی یلدا جبلی در فضایی متفاوت و سبکی جدید نسبت به فیلم ” داره صبح میشه” است که نگاهی به یکی از معضلات چالش برانگیز جامعه دارد. سارا بهرامی، حامد کمیلی، پانته‌آ پناهی‌ها، سعید چنگیزیان، ستاره پسیانی، ندا جبرائیلی، شادی کرم‌رودی، محمد ولی‌زادگان، کاوه کاتب، حمیرا نونهالی، لیلی فرهادپور، غلامرضا کیایی‌نژاد، حسین دالمن با حضور کیومرث پور احمد، بهرام عظیمی و بهرنگ تنکابنی از جمله بازیگرانی هستند که در این فیلم نقش آفرینی دارند.
زینب تقوایی تهیه کننده از دهه ۸۰ وارد تلویزیون شد و فعالیت نمایشی خود را از سال ۹۲ با مجموعه “دودکش” آغاز کرد. از آن به بعد نیز در آثار متفاوتی در مقام تهیه کننده حضور یافت. او که پیش از این در آثار تلویزیونی اقدام به تهیه و تولید کرده بود حالا در مقام تهیه کننده فیلم سینمایی “سمفونی نهم” را به کارگردانی محمدرضا هنرمند برعهده دارد و با این فیلم در جشنواره فیلم فجر حضور خواهد یافت. در خلاصه داستان این فیلم آمده است: شاید عاشق شدن آخرین فرصت هرکسی برای آدم بودن است. شما هم موافقید؟ حمید فرخ‌نژاد، ساره بیات، مهرداد صدیقیان، هدی زین العابدین، مارین ون هولک و محمدرضا فروتن در این فیلم بازی می‌کنند.
الهه نوبخت تهیه کننده مستند و از پخش کننده‌های بین‌المللی سینمای ایران است و در این سال‌ها مدیریت بخش میهمانان خارجی و مسئول بخش داوران بین الملل دوره‌های سی و یکم تا سی و سوم جشنواره فیلم فجر، مدیر بین‌الملل ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم شهر را در کارنامه خود دارد. وی همچنین در آخرین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ژنو سوییس به عنوان داور حضور داشته است. او امسال در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر در مقام تهیه کننده با فیلم مستند”دلبند” ساخته یاسر طالبی حضور دارد. مستند “دلبند” قصه زندگی دشوار اما به دلخواه یک مادر هشتاد و دو ساله و تنها به نام فیروزه است که زندگی منحصر به فردی در دل رشته کوه‌های البرز دارد.
زینب تبریزی دیگر زن فیلمساز این دوره از جشنواره فیلم فجر است. او دانش آموخته رشته تدوین از دانشکده سینما و تئاتر ایران است. تبریزی فعالیت فیلمسازی خود را از اواسط دهه ۸۰ با ساخت فیلم‌های کوتاه و تجربی آغاز کرد و نخستین فیلم تجربی او با نام “هشت دقیقه بیشتر” با الهام از فیلمی کوتاه ساخته شد که در بیست و هفتمین جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور یافت و موفق به دریافت دیپلم افتخار بهترین فیلم تجربی از چهارمین دوره جشنواره زنان فیلمساز شد. او در طی این سال‌ها مستندهای گوناگونی را ساخته است که هرکدام در جشنواره‌های مختلف به نمایش درآمده و جوایزی را از آن این بانوی فیلمساز کرده‌اند. او در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر با مستند “تمام چیزهایی که جایشان خالی است” در بخش مستند حضور خواهد یافت. این فیلم روایتگر زندگی دو زن به نام‌های مهناز و جمیله است که هردو به سرطان پستان مبتلا بوده‌اند؛ یکی با وجود مبارزه‌ای طولانی از دنیا می‌رود و دیگری بعد از بهبودی کامل، به فعالیت‌های خیریه و آگاهی‌بخشی به بیماران مبتلا مشغول می‌شود. روایت این فیلم از زبان “مهناز” زن درگذشته، بیان می‌شود که در طول فیلم با “جمیله” شخصیت بهبودیافته آشنا می‌شود.
سوگل رضوانی دیگر فیلمساز زن جوانی است که در جشنواره امسال حضور دارد. رضوانی فعالیتش را در عرصه هنر با موسیقی آغاز کرد و سپس وارد عرصه بازیگری تئاتر شد. او فارغ‌التحصیل کارشناسی سینما و کارشناسی ارشد هنرهای زیبا از سانفرانسیسکو است. رضوانی تهیه‌کنندگی، کارگردانی و نویسندگی آثار متعددی در حوزه فیلم کوتاه را بر عهده داشته است و جوایز گوناگونی را نیز از جشنواره‌های داخلی و خارجی دریافت کرده است. او امسال با فیلم “رورانس” در سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، حاضر شد و جایزه بهترین کارگردانی را از آن خود کرد. حالا او با این فیلم در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر حاضر شده است. در خلاصه داستان “رورانس” آمده است: رعنا که درگیر رابطه‌ای عاطفی با بهرام همبازی تئاترش شده، در شب آخر اجرا تصمیم می‌گیرد از مواجهه با واقعیت بگریزد.
در نهایت فاطمه احمدی را نیز باید به‌عنوان یکی از جوان‌ترین فیلمسازان زن این دوره از جشنواره معرفی کرد. او نیز در جشنواره فیلم کوتاه تهران با فیلم “دریای تلخ” درخشید. ماریا، زن جوان رومانیایی است که به‌تازگی از همسرش جدا شده و با دختر پنج ساله‌اش تاتیانیا به لندن مهاجرت کرده است. او به دلیلی مجبور شده دروغ بگوید و کودکش را از صاحبکارش که صاحب‌خانه‌اش نیز هست مخفی کند. حال صاحب‌خانه بنا دارد اتاق دیگری را در همان خانه اجاره بدهد. این خلاصه داستانی از “دریای تلخ” احمدی است که در آن آدا کاندسکو، جف میرزا، بل ماری اوکیانا، رغد شار، راس اگان به ایفای نقش می‌پردازند.
منبع: هنرآنلاین