به گزارش سینماسینما، گلاویژ نادری در روزنامه سازندگی نوشت: یک هفته از اختتامیه جشنواره فیلم فجر میگذرد اما هنوز حاشیهها و جنجالهای مربوط به انتخابهای هیات داوران فروکش نکرده است. برخی از دستاندرکاران جشنواره تلاش کردند، نشست خبری را با حضور داوران ترتیب دهند اما آنها حاضر به برگزاری این نشست نشدند، چراکه احتمالاً میدانستند، نمیتوانند آنطور که بایدوشاید از انتخابهای خود در مقابل افکار عمومی دفاع کنند و البته حرفی هم برای گفتن نداشتند. احتمالاً آنها آنقدر آرای خود را براساس سلیقه شخصی صادر کردند که با این توجیه که این سلیقه آنان است و هر داور دیگری میتوانست رای دیگری داشته باشد، خود را راضی میکنند اما این توجیه برای اهالی رسانه که قرار بود مقابل آنها بنشینند، کافی نبود، چراکه آنها بر این باورند که علاوه بر سلیقه باید معیارهای دیگری مانند دانش سینمایی و درک و دریافت منطقی از فیلمها را هم در ارزیابیها رعایت کرد اما به این دلیل که داوران این دوره معیارهای دیگر را در اولویت خود نمیدانستند، براساس سلیقه و مذاق خود به آثار و هنرمندان امتیاز دادند و آنها را برگزیدند.
دو روز پیش کمال تبریزی یکی از اعضای هیات داوران در گفتوگو با ایسنا نکاتی را درباره داوریهای این دوره مطرح کرد که تا اندازهای میتواند چگونگی قضاوت این هیات را روشن کند. هرچند تبریزی در ابتدای گفتوگو تاکید کرده بود که نظرات شخصی خود را بهعنوان یک عضو هیات داوران جشنواره بیان میکند اما او به نحوه امتیازدهی به فیلمها اشاره کرده است.
جالب اینجاست که تبریزی در این گفتوگو بهصراحت اعلام کرده انتخاب برترینها براساس مصلحتهایی صورت گرفته است. مثلاً داوران در انتخاب برترین بازیگر به این فکر کردند که شهاب حسینی، امین حیایی و مریلا زارعی جوایز زیادی گرفتند و هنر آنها دیده شده است اما چون جشنواره فجر باید جشنوارهای برای کشف استعداد برای سینمای ایران باشد، جوایز به بازیگران دیگری تعلق گرفته است!
در باب این نظر عضو محترم هیات داوران باید پرسید، جشنواره فجر از چه زمانی تبدیل به جشنواره کشف استعداد شده است؟ تا جایی که ما میدانیم این جشنواره مثلاً محل حضور حرفهایهای سینمای ایران است و در بخش فیلمهای اول هم تازهواردها با هم رقابت میکنند. حتی گاهی پیش میآید که تازهواردها در یک دوره از حرفهایها هم بهتر ظاهر میشوند و بیشترین جوایز را به نام خود ثبت میکنند. اما اینکه باتجربهها به دلیل اینکه هنرشان بارها دیده شده و جایزه گرفتند، میتوانند محروم از جایزه شوند و سیمرغ به جوانها برسد، توجیه منطقی به نظر نمیرسد. جشنواره فجر یک مسابقه میان بهترینهای سال سینمای ایران است. حالا این بهترینها میتواند از میان باتجربهها باشد یا تازهواردها. توجه به یک استعداد کمتر دیده شده، توجیهی برای نادیده گرفتن حرفهایها نیست. اگر قرار بر این شکل داوری باشد، بازیگری مانند مریل استریپ نباید سه جایزه اسکار بگیرد. چراکه ۲۱ بار در این آکادمی نامزد جایزه شده، هشت جایزه گلدن گلوب دارد و اصلاً نیازی به دیده شدن بیشتر ندارد. اما در آنسوی آبها به جای در نظر گرفتن این مصلحتها، به کیفیت کار هنرمند در یک اثر توجه میکنند ولاغیر.
تبریزی بهصراحت میگوید: «بازیگرانی مثل شهاب حسینی بازی درجه یکی دارند و هنرشان در داخل و خارج ایران دیده شده است، در توانمندی مریلا زارعی و دیگران شکی نیست… در توانمندی شهاب حسینی که هیچ شکی وجود ندارد و بارها این توانایی به اثبات رسیده است. بازی امین حیایی در «غریزه» و «زیبا صدایم کن» درجه یک بود اما در کنار این دو، مصطفی زمانی تا به حال در این قامت دیده نشده بود!»
با این توضیحات تبریزی به خوبی میتوان دلیل انتخابهای عجیبوغریب هیات داوران را فهمید. اینکه چطور کارگردانی «خدای جنگ» و یا «موسی کلیمالله» بهعنوان برترینها دیده نشد و کارگردان «شمال از جنوب غربی» سیمرغ گرفت. داوران مصلحتاندیشی کردند و به جای اینکه برترینهای واقعی را برگزیده کنند، به این بهانه که توانایی و قدرت تعدادی از هنرمندان به اثبات رسیده آنها را از دریافت جایزه محروم کردند و به استعدادهای جوان جایزه دادند. غافل از اینکه این جشنواره قرار است، میدان رقابت برای آنهایی باشد که بهترین هستند و حتی با وجود تجربه بسیار و در جایی که دیگر لازم نیست خود را به اثبات برسانند، در بهترین شکل خود ظاهر شدند. اگر انتخاب داوران بر این مبنا صورت میگرفت و جشنواره فجر را با جشنوارههای کشف استعداد مانند فیلم کوتاه، نهال، فیلم ۱۰۰ و…. اشتباه نمیگرفتند، نه بازیگران با تجربه دلخور میشدند و نه جوانها از اینکه جایزه نگرفتند، ناامید بودند. چراکه آنها میپذیرفتند که در رقابت با یک بازیگر قدر به نامزدی رسیدند و باید آنقدر تلاش کنند که به او برسند.
در واقع مشکل اصلی هیات داوران امسال این بود که در انتخابهایشان مصلحت را به کیفیت ترجیح دادند و با مصلحتاندیشی به انتخابهای حیرتانگیزی رسیدند که جنجال آفرید و اعتراض و اختلاف را در پی داشت و اهالی سینما را از حضور در این دوره از جشنواره سرخورده و پشیمان کرد.