سینماسینما، شهرام مکری
درباره اهمیت فیلم کوتاه بسیار نوشته شده؛ از جمله این‌که یکی از موثرترین سرمایه‌گذاری‌ها برای پرورش نیروهای حرفه‌ای در سینما، ساخت فیلم کوتاه است و رشد سازوکار آموزش، تولید و نمایش آن هم در این سال‌ها چشم‌گیر بوده. حالا دیگر فیلم کوتاه در خانه سینما صنف و کرسی دارد، و فیلم‌سازان فیلم کوتاهی داریم که در تمام دوران فعالیت حرفه‌ای، به کار در این رشته مشغول هستند و به عرصه بلند کوچ نکرده‌اند و هم‌چنین تا چند قدمی گرفتن جوایز بزرگ کن و برلین و ونیز و حتی اسکار برای فیلم کوتاه پیش رفته‌ایم.
اما در این یادداشت که به بهانه «اکران تیرگان» نوشته می‌شود، می‌خواهم به یک اتفاق خوشایند‌تر اشاره کنم؛ حضور زنان فیلم‌ساز در عرصه فیلم کوتاه. موافق تقسیم‌بندی‌های آثار هنری به تولیدات زنانه و مردانه نیستم، اما این بی‌مرز بودن مخصوص جوامع مترقی‌تر است. متاسفانه زنان کشور من برای برداشتن هر قدم باید تلاش و انرژی چند برابر مردان در برداشتن همان قدم را داشته باشند؛ درحالی‌که جامعه مردانه اگر مانعی بر سر راهشان نباشد، کمکی هم نیست. اما به فیلم‌های کوتاهمان که نگاه می‌کنم، از حضور این همه زن هنرمند که بی‌سروصدا و بی‌جنجال جای محکمی دارند و با وجود سختی‌ها بهترین‌های این عرصه را می‌سازند، خوشحال می‌شوم. روزهایی در هیئت‌مدیره صنف فیلم کوتاه، نگران به فهرست فیلم‌ها و فیلم‌سازان نگاه می‌کردیم که شاید بتوانیم یکی از معدود زنان و دختران فیلم‌سازمان را در گروه داوران یا هر هیئت دیگری معرفی کنیم. امروز اما اگر از من بخواهید بهترین بازیگر، تدوین‌گر، فیلمنامه‌نویس و پخش‌کننده در حوزه فیلم کوتاه را معرفی کنم، در بالای فهرستم چند دختر هستند. در کارگردانی تعداد فیلم‌سازان خوبمان زیاد شده. به همین جشنواره فجر و فیلم کوتاه در سال‌های اخیر نگاه کنید، می‌بینید جوایزشان را دخترانمان گرفته‌اند. هم‌چنین در بسیاری از حضورهای مهم بین‌المللی. هنوز البته در فیلم‌برداری یا صدا و موسیقی فهرست بلندبالایی نداریم، اما فاصله تا پر شدن فهرست خیلی کوتاه‌تر از آن است که فکر می‌کنید. در بخش طراحی هنری، عکاسی، گرافیک و حتی جلوه‌های ویژه کامپیوتری باز در بالای فهرست هستند و شاهدم که این همه تنها و تنها با تلاش خودشان به دست آمده. سینمای ما هیچ برنامه ویژه‌ای و هیچ مکانیسم طراحی‌شده‌ای برای چنین رشدی نداشته و هرچه هست، حاصل فردیت تک‌تک این هنرمندان است و به همین دلیل ستودنی‌تر است و غیرقابل حذف شدن. نقش فردی برخی مدیران را کتمان نمی‌کنم و از مترقی بودن برخی قوانین نسبت به مثلا کشورهای منطقه حرف نمی‌زنم. اینجا اتفاقی افتاده که فراتر از همه این‌هاست.
می‌دانم خیلی‌ها به این یادداشت خرده می‌گیرند و می‌گویند چنین تفکیکی ممکن است به ضرر همین جریان باشد، اما در همین «اکران تیرگان» تابستان ۱۳۹۸ که به بهانه‌اش می‌نویسم، به سه فیلم کارگردانان زن که نگاه کردم، نتوانستم از این رشد و پیش‌روی چشم بپوشم و درباره‌اش ننویسم. از شما هم می‌خواهم که متوجه این همه نزدیکی جریان فیلم‌سازی زنان کشور با سینمای روز دنیا باشید. از این به بعد درباره چنین تفکیکی نمی‌نویسم، چون می‌دانم آن‌ها بدون چنین یادداشت‌های ستایش‌آمیزی این مسیر سخت را آمده‌اند و به آن بی‌نیازند و حالا تنها نیازشان مثل هر فیلم‌ساز دیگری دیده شدن فیلم‌هایشان است. پس تماشای فیلم‌های «اکران تیرگان» را از دست ندهید.
منبع: ماهنامه هنروتجربه