سینماسینما، محمد تقیزاده:
«اینستاگرامر» مستند جالبی از سینا کیانپور است که با تحقیق و گزارشهای میدانی تولید شده است. مستندی بهروز که به اینستاگرام به عنوان یکی از مهمترین پدیدههای روز جهان و البته ایران پرداخته است و همین بهروز بودن سبب همراهی و ایجاد سمپاتی نسبتا زیادی با فیلم و روایتش میشود، چنانکه به نظر میرسد «اینستاگرامر» یکی از فیلمهای پرفروش گروه هنر و تجربه در سال جاری باشد.
فیلمساز در این مستند به سراغ چند نفر از افراد پرطرفدار اینستاگرام رفته است که نامهایی چون شاخهای اینستا، اینستاگرامر و اینفلوئنسر نیز به آنها گفته میشود. ویژگی اصلی این افراد علاوه بر تعداد نسبتا زیاد طرفدارانشان، این است که این افراد از قشر آدمهای بسیار معمولی هستند که به لطف وجود رسانهای به نام اینستاگرام توانستند طرفداران زیادی کسب کنند و از این راه به فرهنگسازی و حتی کسب درآمد نیز بپردازند. افرادی که در این مستند با آنها گفتوگو شده، بههیچوجه سلبریتی یا چهرههای سیاسی یا مشهور نیستند و رسانه اینستاگرام سبب شهرت و شناسایی ایشان و جذب طرفداران فراوان برایشان شده است. همین دلیل مشهور شدن و روش جمع کردن فالوئر یکی از جذابترین مسائلی است که به روند فیلم جهت میدهد و سبب تعلیق و هیجان نسبی در فیلم میشود. اینکه چطور زنی خانهدار و بدون هیچ ابزار و مهارت آنچنانی تنها با آشپزی و پرزنت و ارائه جذاب و نمایشی کارهایش توانسته به شهرت و محبوبیت برسد و کلاس و ورکشاپ برگزار کند، از جمله جذابیتهای اینستاگرام است که فیلمساز سعی کرده از میان انبوه مثالها و نمونههای اینچنینی به سراغش برود و از آنها به عنوان کاراکترهای منحصربهفرد فیلمش استفاده کند.
موضوع انتخاب و سلکت نمونههای اینستاگرامی موفق (اینستاگرامر) یکی از استراتژیها و جهتگیریهای مهم فیلمساز بوده که در جهت دادن به مستند و همراهی مخاطب بسیار موثر بوده است. انتخاب یک خانواده با محوریت روحانی و انتخاب بیشتر نمونههای پسر در مستند «اینستاگرامر» همچون افرا، آرش و سروش ماندنی در مقابل یک دختر و مادر به نامهای مهسا و آذر ماهیصفت از جمله انتخابهای محافظهکارانهای است که به نظر میرسد بیشتر به محدودیتهای مجوز گرفتن فیلم و استفاده نکردن از افراد خاصتر در آن اشاره دارد، چراکه بسیاری از فعالان این رسانه جهانی بهخوبی واقفاند که شاخهای اینستاگرام اینقدرها هم ساده و مثبت نیستند و نحوه فعالیت و لایف استایل آنها مماس بر لایف استایل جریان مورد رضایت حاکمیت نیست. به همین دلیل مستند «اینستاگرامر» به خاطر عدم تطابق با واقعیت و نشان ندادن یک جریان همهگیر و متنوع از غولهای اینستاگرام میتواند عنوان سفارشی یا محافظهکار را یدک بکشد، یا حداقل نتوان آن را اثری جسورانه و واقعگرایانه نامید.
مستند «اینستاگرامر» بیش از آنکه مستندی تحلیلی و عمیق در باب فضای اینستاگرام و آدمهای آن باشد که به چرایی و چگونگی معروف شدن افراد و فعالیت و روزمرگی آنها میپردازد و مسائل بسیار مهم دیگری را مطرح میکند، مستندی سرگرمکننده و فان است که سعی کرده با ساعتها فیلمبرداری با افراد نسبتا یکسان و بسیار معمولی و با تدوینی جذاب تماشاگر را حدود ۸۰ دقیقه با فیلم همراه کند، که این ویژگی به خودی خود اصلا موضوع نامطلوبی به حساب میآید، ولی به نظر میرسد تماشاگر مستند چیزی فراتر از چند مصاحبه معمولی اقناعش میکند و انتظار دارد یک مستند جنبههای پژوهشی و تحقیقی بیشتر و گستردهتری از این مدیوم پرطرفدار و پرحرفوحدیث و آدم معروفهای درون آن داشته باشد. ولی رویکرد فیلمساز در همین حد سرگرمکنندگی نیز خیلی بد از آب درنیامده، ولی انتظار اضافه شدن اطلاعات یا دریافت ایدهها و آگاهیهای خیلی جدید و تازه نیز از «اینستاگرامر» نمیتوان داشت.
منبع: ماهنامه هنروتجربه