در عرصه هنرهای نمایشی، بازیگرانی داریم که در کنار بازیگری و بعضا کارگردانی اهل نوشتن هم هستند. برخی مقاله می نویسند، برخی شعر و دل نوشته و تعدادی هم آثارشان را جمع آوری و در قالب کتاب منتشر کرده‌اند.
به گزارش سینماسینما ،با معرفی مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی و عباس کیارستمی، کارگردانان پیشتاز این عرصه، در ادامه با تعدادی از بازیگران دست به قلم که در حوزه ادبیات داستانی، شعر یا ترجمه آثار خارجی کتاب منتشر کرده‌اند آشنا می شویم.
داستانک‌های رضا کیانیان
داستانهای کوتاه یا بهتر است بگوییم داستانک‌های رضاکیانیان در کتاب «این مردم نازنین» منتشر شده است. البته برخی منتقدان معتقدند این قصه‌ها بیشتر شبیه یادداشت‌های روزانه است اما بیان تجربیات یک بازیگر مطرح از زندگی در گوشه و کنار شهر چنان جذاب است که کتاب او با استقبال خوب مخاطبان روبه‌رو شد. از این نویسنده کتاب‌های دیگری با عنوان «بازیگری در قاب» و «تحلیل بازیگری» نیز منتشر شده است. آثار دیگری چون «سومین سرنوشت داوود»، «شعبده بازیگری»، «ناصر و فردین» ، «عکس‌های تنهایی» و «قار سوم» را هم به آثار این هنرمند پرافتخار عرصه سینما، تئاتر و بازیگری باید افزود. او با انتشار آثار اخیرش همچون شعبده بازیگری، از وضع کنونی ورود بازیگران ایرانی به عرصه هنرهای نمایشی انتقاد کرده است. کیانیان درباره عنوان کتابش می‌گوید:«بازیگر همانند شعبده‌باز، تماشاگر را به حیرت می‌اندازد و این حیرت، زیباست و باعث لذت تماشاگر می‌شود؛ ضمن اینکه بازیگری، نمایش است و علاوه بر این مهم‌ترین کار بازیگر روایت است».
ترجمه‌های نیکی کریمی
یکی از پرکارترین بازیگران زن ایرانی در عرصه ترجمه، نیکی کریمی است. در کارنامه کاری او ترجمه ۵کتاب به فارسی و یک کتاب از فارسی به انگلیسی ثبت شده است. «آوازهایی که مادرم به من آموخت» عنوان نخستین کتابی است که او ترجمه کرده است. رمان «نزدیکی» نوشته حنیف قریش که نمایشنامه‌نویس و کارگردان پاکستانی – انگلیسی است، دومین تجربه نیکی کریمی بود. او که به آسیای شرقی علاقه دارد ۲کتاب هم از چینی‌ها و ژاپنی‌ها ترجمه کرده است؛ البته برگردان او از زبان نویسنده نبوده است بلکه ترجمه انگلیسی آنها را به فارسی برگردانده است. یکی از آنها مجموعه شعری به‌نام «از زنان چینی» است که در آن گزیده‌ای از ۳کتاب شعر از شاعران چینی جمع‌آوری شده است. «نور‌ماه بر درختان کاج» کتاب دیگری است که ترجمه کرده. «عشق زمان غم» را هم باید به مجموعه ترجمه‌های این بازیگر اضافه کرد. «بار دیگر، تولدی دیگر» که اشعار برگزیده فروغ است را کریمی از فارسی به انگلیسی ترجمه کرده است.
دغدغه‌های زنانه بهاره رهنما
بهاره رهنما پیش از نوشتن کتاب در کارگاه‌های داستان‌نویسی متعددی شرکت کرده و ماحصل این تلاش او در مجموعه داستانی «چهار چهارشنبه و یک کلاه گیس» در سال۸۸ به همت نشر چشمه منتشر شده است. بد نیست بدانید که یکی از داستانهای این کتاب به‌نام «شمس‌العماره» در ژورنال «گالریا» در کشور هندوستان به زبان انگلیسی ترجمه و منتشر شده است. به گفته منتقدان، داستانهای او در این کتاب، صرفا داستان‌هایی کارگاهی نیستند و جذابیت، خلاقیت و جهان‌بینی خاصی دارند. ناگفته نماند «زن» و دغدغه‌های زنانه در بیشتر داستانهای او سوژه اصلی است. «ماه شب چهارده» دومین کتابی به‌حساب می‌آید که از این بازیگر منتشر شده. رهنما در این کتاب یادداشت‌های وبلاگش را در سال۸۹ با همکاری حوض نقره منتشر کرد. سومین کتاب او مجموعه داستان «مالیخولیای محبوب من» است که سال گذشته به چاپ رسید. بهاره رهنما در مصاحبه‌ای دلیل نوشتن این کتاب را دخترش «پریا» دانسته است.
رمان‌های مرجان شیرمحمدی
مرجان شیرمحمدی در نوشتن کتاب و آثار ادبی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد، این را می‌توان از نثر توانمند و زیبای او در نخستین کتابش که سال۱۳۸۰ با عنوان «بعد از آن شب» منتشر شد فهمید زیرا این کتاب توانست جایزه گلشیری را از آن خود کند. کتاب‌های «یک جای امن» و «این یک فصل…» هم از دیگر کتاب‌های این بانوی هنرمند است که به خوبی توانسته آشنایی‌اش با اصول نویسندگی را در آثارش نمایان کند. البته رمان دیگرش با نام «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» که توسط نشر ثالث منتشر شده نشان از نثر پخته او دارد. برخی داستانهای شیرمحمدی در آثار سینمایی ما مورد اقتباس قرار گرفته‌اند. فیلم «دیشب باباتو دیدم آیدا» رسول صدرعاملی اقتباسی از مجموعه قصه‌های «بعد از آن شب» است که داستان دوستی و رابطه عاطفه‌ای بین ۲ دختر ۱۷ساله را به تصویر می‌کشد. بهروز افخمی هم چند سال قبل فیلمی را با اقتباس از رمان «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» و با همین نام ساخت.
ترجمه‌های ترانه علیدوستی
ترانه علیدوستی در سال‌های اخیر با بازی درخشان در مجموعه نمایشی «شهرزاد» بیش از پیش استعداد هنری‌اش را به نمایش گذاشت. البته نخستین درخشش او مسلما برای فیلم «من ترانه ۱۵سال دارم» رسول صدرعاملی است که او را در نخستین تجربه بازیگری‌اش به سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر رساند. اما جالب است بدانید او در حوزه هنری دوره فیلمنامه‌نویسی را گذرانده و در زمینه ترجمه متون خارجی هم فعال است و حتی جایزه کتاب فصل وزارت فرهنگ و ارشاد در بخش ادبیات خارجی را برای مجموعه داستان «رویای مادرم» نوشته «آلیس مونرو» دریافت کرده است. البته ناگفته ماند این اثر پیش‌تر توسط مترجمان دیگری هم ترجمه شده بود اما اقبال علیدوستی برای دریافت این جایزه بیشتر بود. این کتاب شامل ۵ داستان کوتاه است که «تیر و ستون» هم یکی از آنهاست. جالب اینجاست که این کتاب کمتر از ۲ماه بعد از انتشار توسط نشر مرکز به چاپ دوم رسید و مدتی بعد هم چاپ سوم آن به بازار آمد.
ترجمه‌های نگار جواهریان
نگار جواهریان هم در سال‌های اخیر آنقدر در سینما حضور پررنگ و تأثیرگذاری داشته که حالا نیاز به معرفی ندارد. اما درباره حضور او در دنیای ادبیات باید گفت که گرچه از جواهریان تنها کتابی با عنوان ترجمه نمایشنامه «خیانت» نوشته «هارولد پینتر» آن هم به‌صورت مشترک با «تینوش نظم‌جو» توسط نشر نی منتشر شده است اما او آثار دیگری هم دارد. او تا به حال چندین نمایشنامه کوتاه با نام‌های «به نام‌های شب»، «همینه» و «این مشکل شماست» از همین نویسنده ترجمه کرده که به چاپ نرسانده است. جواهریان علاقه بسیاری به نوشتن دارد اما شغل اصلی خود را بازیگری می‌داند و اجازه نمی‌دهد علایق دیگرش روی تمرکزش در بازیگری تأثیر بگذارد. به همین دلیل هم زیاد دنبال انتشار ترجمه‌هایش نیست. او مدتی در مجله صنعت سینما تحلیل بازیگری می‌نوشت و در کنار آن به ترجمه هم می‌پرداخت. کتاب دیگری که نگار جواهریان ترجمه کرده «گفت‌وگو درباره بازیگری» با مایکل کین است که مانند دیگر ترجمه‌هایش فعلا منتشر نکرده است.