سینماسینما، گلاویژ نادری

اظهارات محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دوباره جنجال آفرید و واکنش هنرمندان را در پی داشت. او در برنامه تلویزیونی به صراحت اعلام کرد که نمی‌تواند تعدادی از فیلم‌های سینمای ایران را به همراه خانواده خود ببینید و بر تغییر این وضعیت در سینما تاکید کرد. او در حالی این اظهارات را بیان کرد که نه اجباری در گفتن این حرف‌ها داشت و نه از سوی مجری یا عوامل برنامه در مسیری قرار گرفته بود که به ناچار اینطور اظهارنظر کند. در واقع خیلی سخت نیست که بپذیریم این اظهارات برداشت واقعی وزیر ارشاد از وضعیت کنونی سینمای ایران است. اینطور که از صحبت‌های او برمی‌آید، اسماعیلی در این مدت به تماشای تعدادی  از فیلم‌های سینمای ایران که پشت خط اکران مانده‌اند، هم نشسته است و این حرف‌ها را بدون دلیل نمی‌زند. اینطور به نظر می‌رسد که فیلم‌هایی که او دیده،‌ آنقدر برآشفته‌اش کرده‌‌اند و برداشت‌هایش از این فیلم‌ها برایش آن‌قدر تکان‌دهنده و ناراحت‌کننده بوده که چنین حرفی را در یک برنامه تلویزیونی به زبان آورده است. با اینکه این صحبت‌های وزیر ارشاد بدون پاسخ نماند، اعتراض سینماگران را به همراه داشت و بعد از چند ساعت مجبور به پس گرفتن صحبت‌های خود شد اما انتخاب مدیران وزارت ارشاد و مدیران فارابی و افرادی که در زیرمحموعه‌های سازمان سینمایی فعالیت می‌کنند،‌ همگی به خوبی نشان می‌دهد که اعتقاد وزیر ارشاد درباره تولیدات سینمای ایران همان است که در همان برنامه تلویزیونی گفته و توجیهات بعدی‌اش تنها برای این است که در دولتی وزارت می‌کند که به هم‌افزایی میان هنرمندان و مدیران اهمیت می‌دهد. او بعد از واکنش تند هنرمندان به اظهارتش از چتر فرهنگی دولت می‌گوید که برای همه هنرمندان جا دارد اما اشاره‌ای به این نمی‌کند که آیا هنرمندانی که سازنده فیلم‌هایی بودند که او به همراه خانواده‌اش نمی‌تواند آنها را ببینید هم زیر این چتر قرار خواهد گرفت؟

واقعیت این است که اگر کمی به عقب برگردیم و به برنامه‌های پیشنهادی وزیر ارشاد به مجلس نگاهی بیاندازیم، می‌بینیم که این برنامه‌ها چقدر به اظهارتش در این برنامه تلویزیونی نزدیک است. با اینکه اعتراض گسترده صنوف و هنرمندان باعث شد که او از برنامه‌های ارائه شده خود کمی کوتاه بیاید و آنها را پیش‌نویس برنامه اجرایی خود بداند که با توجه به اطلاعات و داده‌های سال‌های گذشته نوشته شده اما مرور این برنامه‌ها در این روزها و همزمانی با این اظهارات، چیزهای زیادی را روشن می‌‌کند. ضمن اینکه وزیر ارشاد هیچ‌وقت برنامه پیشنهادی خود به مجلس را هم تغییر نداد و با همان برنامه از نمایندگان رای مثبت گرفت. 

«عدم برنامه‌ریزی صحیح برای مخاطب سازی و توجه به علاقه مخاطبان، وجود مفاسد در سیستم توزیع در سینما و خارج از سینما، کمبود سالن‌های سینما باتوجه‌به پراکندگی جنس و جمعیت، عدم برنامه‌ریزی صحیح برای اکران فیلم در خارج از کشور، بدسلیقگی در شورای پروانه ساخت و شورای پروانه نمایش، تولید فیلم‌های ضدارزش، غیر انقلابی و غیراخلاقی با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد، عدم اتخاذ موضع شفاف و برخورد دربرابر فعالیت محکومین امنیتی و چهره‌های سینمایی همسو با اهداف دشمنان، اثرگذاری زیاد جشنواره‌های خارجی بر تولیدات سینمایی داخلی، اعطای کمک‌های مالی به تولیدات سینمایی ناهمسو با انقلاب اسلامی و همچنین اعطای کمک‌های مالی به خانه سینما که فاقد وجاهت قانونی بوده و معدل فعالیت‌های آن در جبهه فرهنگی معارض انقلاب اسلامی دیده می‌شود، عدم نظارت و رهاسازی ارائه کنندگان فیلم و سریال‌های خارجی (VOD)، عدم برخورد با رفتارهای ساختارشکنانه برخی مدیران، وجود سرمایه‌گذاری مشکوک در تولیدات سینمایی، کارگردان محوری در تولیدات سینمایی، عدم بازپرداخت وام و تسهیلات اعطایی به تولید کنندگان سینمایی، وابستگی مالی سینمای کشور به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ناکارآمد بودن قانون کپی رایت، وجود نگاه‌های سیاسی و بعضاً مخالف آرمان‌های انقلاب در جشنواره فجر.» از جمله مواردی بود که وزیر ارشاد در برنامه‌های پیشنهادی‌اش درباره سینما به مجلس شورای اسلامی ارائه داده بود. تولید فیلم‌های ضدارزش، غیر انقلابی و غیراخلاقی با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد تنها یکی از این موارد است که حالا وزیر ارشاد به صراحت هم به آن تاکید می‌کند. پس چندان نباید از صحبت‌های اسماعیلی درباره فیلم‌های سینمای ایران حیرت کرد. او همچنان هم همین اعتقاد را درباره بعضی از تولیدات سینمای ایران دارد،‌ هرچقدر هم که از سینمای نجیب  بگوید که پشتیبان فرهنگ اصیل ایران است، بازهم تلقی‌اش از تعدادی از فیلم‌های همان است که صادقانه و با صراحت آن را اعلام کرده است. 

بنابراین هرچقدر هم به اظهارات او واکنش نشان داده شود و سینماگران معترض شوند، وزیر تنها ظاهر حرف‌اش را عوض می‌کند. بی‌تردید شوراهای پروانه ساخت و نمایش با ماموریتی تازه وارد میدان شده‌اند. به گفته رئیس سازمان سینمایی یک بازسازی انقلابی باید اتفاق بیافتد و وزیر ارشاد هم تاکید کرده است که ریل‌گذاری درستی در عرصه فرهنگ انجام نشده و تعداد فیلم‌های انقلابی با مضمون شهادت انگشت‌شمار است. حالا با برنامه‌ریزی اسماعیلی به همراه خزاعی رئیس سازمان سینمایی قرار است سال آینده در جشنواره فیلم فجر بیش از ۲۰ فیلم متناسب با جریان‌های مورد نیاز کشور در حوزه‌های مختلف مثل ایثار و شهادت و کمک رسانی اجتماعی و ایثار مردمی ساخته می‌شود. اتفاقی که وزیر ارشاد بر آن صحه گذاشته است و از همین حالا معلوم است بودجه‌ تولیدات سینمایی برای چه آثاری صرف می‌شود. بنابراین بخش خصوصی هم باید با در نظر گرفتن سلایق افرادی که در شوراهای ساخت و نمایش هستند، آثار خود را تولید کنند. آثاری که برای خانواده‌ها هم مناسب باشد و این بار وزیر ارشاد به راحتی بتواند به تماشای آنها بنشیند.

منبع: روزنامه سازندگی