سینماسینما، محمد تاجیک: شش سال پیش بود که محمد نوری از مشهورترین و محبوب ترین خوانندگان معاصر ایران در گذشت، مردی که اگر چه کمتر اهل اظهار نظر بود ولی در همان صحبت های معدود خود گفته بود که انسانیت را در کنار مردم فرا گرفته و همیشه در کنار مردم گام برداشته است.
هنرمندی محبوب که از شکست هراسی نداشت وگفته بود:” تنها عشق و علاقه قطعی مردم، ما را به عظمت واقعی رسانده است“. (اختتامیه جشنواره ایران زمین-اردیبهشت ۸۳)
به خاطر همین مردم بود که با اجرای به یاد ماندنی خود در شهر کرمان به یاری زلزله زدگان بم شتافت و در تهران نیز به ۶ زبان زنده دنیا به اجرای موسیقی پرداخت.
انتقاد از هنرمندان نیمه تمام
محمد نوری در همان سالها همچنین با انتقاد از هنرمندانی که خود را متعهد نسبت به مردم نمی‌دانند گفته بود: هنرمندی که به تساهل، تظاهر، تغافل و تهاجر دست بیازد او را هنرمندی نیمه تمام و تمام شده می‌دانیم.
نوری درادامه صحبتهای خود باصراحت خاصی گفته بود: چنین هنرمندانی در همان خواب صد ساله بهتر است خفته باشند.
درباره محمد نوری
در ۱ دی ۱۳۰۸ در تهران زاده شد.
آواز را نزد خانم اولین باغچه‌بان و تئوری موسیقی را نزد سیروس شهردار و فریدون فرزانه، اساتید هنرستان عالی موسیقی، فراگرفت.
وی شیوه آواز خود را متأثر از بافت و غنای زخمه‌ایِ اساتیدی چون حسین اصلانی، ناصر حسینی، و محمد سریر می‌داند. دهه بیست، دوران آغاز نوعی تفکر در شعر و موسیقی آوازی درمیان مردم ایران، به‌ویژه نسل جوان بود که بخشی را می‌توان متأثر از نشر و پخش وسیع‌تر موسیقی علمی و آثار فولکلور کشورهای مختلف جهان ازطریق رادیو و صفحات گرامافون دانست.
«محمد نوری» در همین سالها – سنین نوجوانی – با خواندن اشعار نوینی که بر روی نغمه‌های روز مغرب‌زمین و برخی قطعات کلاسیکِ آوازی سروده شده بود، کار خوانندگی را آغاز کرد.
او طی سال‌های بعد، با تکیه بر تحصیلات هنرستانی و دانشگاهی خود، توانست هویت مستقلی به این اندیشه و گرایش ببخشد و با اجرای آثار اساتیدی که قبلاً ذکر آنان رفت، فضای متفکرانه‌ای به گونه آوازیِ خویش دهد.
آوازهای این استاد، طی پنج دهه، درمیان سه نسل، شأن و اعتبار ویژه‌ای کسب کرده‌است. این هنرمند در حاشیه سال‌های پرتلاش، با اجرای بیش از سیصد قطعه آوازی، تقریر و ترجمه مقالات و سرودن اشعاری از ترانه‌های ماندگار، بیش از پیش خود را در دل مردم این مرزوبوم جا داد.
او اخیراً چند اجرا به نفع بیماران خاص داشت. صدای او برای نسل گذشته یادآور لحظه‌های خوب و مهربانی‌های سرشار، و برای نسل امروز، آفریننده شیرین‌ترین خاطرات است. وی ترانه‌های میهنی زیادی اجرا کرده‌است.
یکی از مهمترین و معروف‌ترین ترانه‌های وی، جان مریم نام دارد. نوری در کنار تحصیل در رشته ادبیات زبان انگلیسی و رشته نمایش، آواز ایرانی را نزد اسماعیل مهرتاش آموخت. بعد از آن نزد اساتید هنرستان عالی موسیقی «سیروس شهردار» و «فریدون فرزانه» و« مصطفی پورتراب» رفت و از آن‌ها تئوری موسیقی، سلفژ و نوازندگی پیانو را فراگرفت. آواز کلاسیک را نزد ئولین باغچه بان و فاخره صبا آموخته و شیوه آوازی خود را با تاثیر از استادانی چون حسین اصلانی، ناصر حسینی پیدا کرد و رفته رفته به شیوه منحصر به فرد خود دست یافت. شیوه‌ای که به سختی می‌توان آن را در زیر شاخه‌ای از شاخه‌هایی چون پاپ، کلاسیک و… گنجاند.
اجرای ترانه‌های مختلف محلی آذری، گیلکی، شیرازی و… او همچون «جان مریم»، «شالیزار»، «واسونک»، «جمعه بازار» و… به لحاظ احساس و لهجه در نهایت زیبایی و استادی است.
وی به لحاظ پایبندی به اخلاقیات و پرهیز از دروغ و فریب به جایگاه والایی در بین مخاطبان و در اجتماع دست یافت. در سال ۱۳۸۵ او از سوی سازمان صدا و سیما به عنوان چهره ماندگار موسیقی انتخاب و معرفی شد.او فارغالتحصیل از هنرستان تئاتر، زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران، و مبانی تئاتر از دانشکدهٔ علوم اجتماعی بود.
علاقه مهران مدیری به محمد نوری
محمد نوری خواننده ای بسیار محبوب ودوست داشتنی در بین مردم بود. بد نیست بدانید که هنرمندی چون مهران مدیری از علاقه مندان سرسخت محمد نوری بود. مدیری که در سال‌های اخیر در عرصه موسیقی فعالیت قابل توجهی داشته است چند سال پیش که کاستی را بیرون داده بود به‌دلیل علاقه‌ای که به صدای محمد نوری داشت آن را به نوری تقدیم کرده بود. البته او به استاد شجریان هم علاقه بسیاری دارد و زمانی گفته بود حاضر است به خاطر شجریان خودکشی کند!
محمد نوری از سرمایه های فرهنگی ایران است
دکترمحمد سریر مدیر عامل خانه موسیقی و از جمله دوستان و یاران قدیمی محمد نوری که نزدیک به پنجاه سال با وی حشر و نشر داشته پیش از این به اظهار نظر درباره استاد محمد نوری پرداخته بود.
دکتر سریر که اغلب آثار و ترانه های مشهور و معروف نوری همچون: نمیشه غصه ما رو، ایران ایران، دلاویزترین،اگر تو آمده بودی،کهکشان عشق، بیا بار سفر بندیم، جاودانه با عشق، شبهای تهران، سخن عشق و.. از ساخته های او است در گفت وگویی با مهر گفته بود: هنرمندان محصول دوره های مختلف تاریخی و از سرمایه های ملی و فرهنگی به شمار می آیند و محمد نوری هم از جمله این هنرمندان است.
رئیس هیئت مدیره خانه موسیقی افزوده بود: تولید فرهنگ فاخر یکی از ویژگی های هنرمندانی چون محمد نوری است؛ او درطول سالها فعالیت خود شاگردان بسیاری تربیت و در راه اعتلای هنر موسیقی خدمات ارزشمندی ارائه کرده است و هیچگاه طلب مادیات نداشته اما آنچه مسلم است کمتر مسئولان فرهنگی این بعد از تلاش هنرمندان را دیده و قدردانی شایسته به عمل آورده اند و غالبا زمانی متوجه می شوند که متاسفانه خیلی دیر شده است.