محمد آفریده، تهیه‌کننده سینما و مدیرعامل سابق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی معتقد است عرصه فیلم کوتاه ظرفیت‌های زیادی دارد که باید از آن به نحو احسن استفاده شود.
سینماسینما، نژلا پیکانیان: او که خودش در تلویزیون تجربه نمایش فیلم کوتاه داشته است، می‌گوید باید همه در این عرصه دست به دست هم دهند و هر کس ساز خودش را نزند تا در آینده شاهد موفقیت‌های بیشتر در این مسیر باشیم. او در گفت‌وگو با نشریه هنر و تجربه از ضرورت‌های اکران فیلم کوتاه گفته است.
در حال حاضر شاهد اکران فیلم کوتاه در گروه سینمایی هنر و تجربه هستیم، چقدر این اتفاق را مثبت ارزیابی می‌کنید؟
به نظرم ما باید از هر ظرفیتی که می‌تواند آثار فیلم‌سازان جوان با تجربه ما را نمایش دهد، استفاده کنیم و این اتفاق به هر صورت اتفاقی مثبت است و فقط هم نباید به این نمایش‌ها محدود شود.
ضرورت اکران فیلم کوتاه در سینما از نظر شما به چه شکل است؟
طبیعتا فیلم کوتاه می‌تواند قابلیت‌های بسیاری داشته باشد. خیلی از مخاطبان این حوزه ناشناخته هستند و ما باید تلاش کنیم مخاطبان و علاقه‌مندان را با فیلم کوتاه آشنا کنیم. ما نیاز داریم این حلقه گم‌شده را به نوعی پیدا کنیم و بتوانیم آن را به دیگر اجزا وصل کنیم. در دنیا از موزه‌ها بگیرید تا کتاب‌خانه‌ها، دانشگاه‌ها، شرکت‌ها و مدارس و حتی کارخانه‌ها ظرفیت‌هایی است که فیلم کوتاه می‌تواند از آن‌ها بهره‌مند شود. یکی از این ظرفیت‌ها نمایش محدود در هنر و تجربه است. ولی ما نباید تنها به این مسئله راضی باشیم، یعنی فیلم‌سازهای فیلم کوتاه باید تلاش مضاعفی کنند تا همه عرصه‌ها را با این موضوع آشنا کنند و بتوانند به‌عنوان یک مطالبه جدی این خواسته را مطرح کنند و به دست بیاورند.
تلاش فیلم‌سازان از چه طرقی می‌تواند عملی شود؟ به نظرتان همه چیز به فیلم‌سازان برمی‌گردد، یا باید بستری هم برای فعالیت آن‌ها فراهم شود؟
ما در حال حاضر در جمهوری اسلامی بیش از صدوپنجاه، شصت هزار فیلم‌ساز جوان داریم. خوش‌بختانه موسسه‌های زیادی هم در حال آموزش فیلم‌سازی هستند و از طرف دیگر نسل جوان ما ذاتا علاقه‌مند هستند. شاید قدیم‌ترها ملت ما شعر می‌گفتند، اما الان با فیلم شعر جدیدشان را می‌گویند. به همین دلیل ظرفیت گسترده از نظر من وجود دارد. درواقع ما این بستر، ظرفیت و دریای مواج را داریم. اما از آن طرف آن برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و نگاه کلان وجود ندارد و متاسفانه ما در این قسمت به‌شدت همراه نیستیم. ما در یک پلان کلی، کل حوزه فرهنگی‌مان با هم فعالیت نمی‌کنند. ما در این حوزه بیشتر جزیره‌ای کار می‌کنیم. تلویزیون هم یکی از این ظرفیت‌هایی است که باید تمکین کند و یک مقدار تواضع داشته باشد. چون این کالا هم کالای داخلی خودمان است، امسال هم که سال حمایت از کالای داخلی است. اما باید دید چقدر به این مسئله توجه می‌شود، چقدر از این دریای مواج صید می‌کنند؟ به نظر من هیچ. حوزه هنری، سازمان‌های دیگر، ارشاد و خیلی از مراکز دیگر اصلا به این مسئله توجه نمی‌کنند. ما یک کوه آتش‌فشان داریم که پر از مواد معدنی گران‌بهاست که بی‌هدف در آسمان می‌پاشد و ما از آن بهره‌برداری نمی‌کنیم. این بی‌توجهی هر چقدر هم طولانی‌تر شود، خسارتش را همه خواهیم دید.
فیلم‌کوتاه نسبت به سایر عرصه‌ها، از آن‌جایی که شاید در راه اکران تازه‌نفس‌تر است، میان مخاطب کمتر شناخته شده یا لااقل طیف محدودتری از مخاطبان را دارد. به نظرتان برای بیشتر شناخته شدن آن در میان مخاطبان عام چه باید کرد؟
این حوزه، حوزه متنوع و بسیار جذابی است. وقتی ما همه همراه هم باشیم، بهتر می‌توانیم این ظرفیت‌ها را برای مخاطب خودمان جا بیندازیم. من خودم طراح و تهیه‌کننده مجموعه برنامه نمایش فیلم کوتاه در تلویزیون به نام «سینمای دیگر» بودم. بیش از ۱۰ سال من در شبکه دو و یک این برنامه را نمایش دادم و شاید بهترین زمان نمایش را که ساعت ۹ شب بود، در اختیار داشتم. تمام فیلم‌های روز دنیا، چه ایرانی و چه خارجی، را در یک قالب‌بندی جذاب نمایش می‌دادیم. یادم می‌آید که مخاطب آن موقع با این مقوله بیشتر آشنا شده بود. بنابراین همه باید دستمان در دست هم باشد. نمی‌شود هر کدام ساز خودمان را بزنیم. باید تلاش کنیم که این امر مهم که آینده سینمای ماست، مهجور نماند. من فکر می‌کنم در حال حاضر شرایط و امکاناتی که در عرصه نمایش، در فضای مجازی داریم، باید به کمک این عرصه بیاید. به نظر من دوره دوره فیلم کوتاه است، چون شاید همه حوصله و وقت فیلم‌های مطول را ندارند و از همین رو این حوزه می‌تواند خیلی از نیازهای مخاطب را در شرایط متنوع و طیف‌های مختلف برطرف کند. من قبلا هم اعلام کردم ما هم از سوی فیلم‌سازان کمی کم‌کاری می‌بینیم که شاید دلیلش خسته شدن یا ناامید شدنشان باشد و هم در حوزه‌های مدیریتی که متاسفانه به نظرم گرفتار خم و چم روزمر‌گی‌های بسیار زیاد شده‌اند و خیلی به‌جد در این عرصه کمک نمی‌کنند.
ماهنامه هنر و تجربه