«فروشنده» این روزها گیشه را از آن خود کرده است. همه تلاش میکنند دیدن این فیلم را در برنامههای خود بگنجانند. فیلمی که با حضور در چندین جشنواره بینالمللی به عنوان نماینده ایران توانسته جایزههای معتبری در سینمای جهان کسب کند و در همان سه روز اول اکران، از مرز فروش یک میلیارد تومان گذشت.
به گزارش سینماسینما، در این فیلم بارها درباره یک نمایشنامه صحبت میشود و عماد و رعنا با گروهشان آن را روی صحنه میبرند؛ کاری که فرهادی، فیلم خود را براساس تم آن ساخته است، «مرگ فروشنده» اثر آرتور میلر. میلر به عنوان یکی از چهرههای برجسته قرن بیستم، روایتی از مرگ یک فروشنده دورهگرد نوشته است که فلاکت طبقه متوسط و تحت فشار آن روزگار آمریکا را بیان میکند، اگر چه بسیاری معتقدند این وضعیت بدون زمان و مکان است.
این کتاب قرار است از سوی نشر قطره دوباره چاپ شود و انتظار میرود با توجه به اینکه فیلم «فروشنده» با استقبال بینظیری روبهرو شده است، این کتاب هم بار دیگر فروش بالایی را به خود ببیند. «مرگ فروشنده» را زندهیاد عطاالله نوریان از مترجمان باسابقه به فارسی برگردانده است. او آثار دیگری چون «دراماتورژی تیاتر و نمایش رادیویی» نوشته گوتفرید مولر، «بیرون جلو در» اثر ولفگانگ بورشرت، «خیزاب» از گونتر گراس و «آخر بازی» نوشته ساموئل بکت را نیز به فارسی ترجمه کرده است.
فروزنده محفوظ، نویسنده، پژوهشگر و همسر زندهیاد عطاالله نوریان درباره انتشار این کتاب به «ابتکار» میگوید: نخستینبار این کتاب پیش از انقلاب از سوی انتشارات رزم منتشر شد اما پس از انقلاب دیگر به چاپ نرسید تا اینکه به ناشر مراجعه کردم و خواستم که یا کتاب را دوباره چاپ کند یا اجازه انتشار آن را به من بدهد تا به ناشر دیگری بدهم. او به من گفت که از این کتاب هنوز تعدادی باقی مانده و هنوز به فروش نرفته است. این مساله عجیب بود و حدود ۷۰ جلدی را که باقی مانده بود، خواستم. او ادامه میدهد: در نهایت به دلیل اینکه انتشارات رزم کتاب را بازچاپ نکرد، به اتحادیه ناشران و کتابفروشان شکایت کردم و آنها گفتند به دلیل اینکه چند سال از انتشار آن گذشته و هنوز تجدیدچاپ نکردهاند، میتوانید آن را به ناشر دیگری بدهید. بهرام فیاضی، مدیر نشر قطره پذیرفت و کتاب را به این انتشارات دادم. خوشبختانه تاکنون ۱۵ چاپ از این کتاب منتشر شده است و چندین اجرا هم براساس این نمایشنامه روی صحنه رفته است. به گفته محفوظ، طبیعی است که برای این اجراها باید از صاحب اثر یا مترجم آن، اجازه بگیرند اما معمولا این اتفاق نمیافتد و در این سالها تنها یکبار یک گروه دانشجویی برای اجرای این نمایشنامه کسب اجازه کردند.
این پژوهشگر با اشاره به بالا رفتن فروش اثر در دورههایی که اجراهای تئاتری داشت، توضیح میدهد: چندین باری که از روی این اثر نمایش اجرا شد، تاثیر زیادی روی فروش آن گذاشت. این اثر در میان دانشجویان تئاتر بسیار مورد توجه است و به نظرم کتاب اثری است که زمان و مکان ندارد. ماجرایی است که همین امروز دور و برمان میبینیم؛ آدمهایی که تنها هستند و در پیچ و خم واقعیتهای سخت و بیرحم زندگی گرفتار شدهاند و نمیتوانند تاثیری در تغییر وضعیت خود داشته باشند، پس در نهایت به خیالپردازی و رویا میپردازند. او با اشاره به تاثیر این نمایشنامه بر فیلم «فروشنده» میگوید: هنوز این فیلم را ندیدهام اما شنیدهام که با این اثر ارتباط دارد. تا پیش از این هم هنگامی که اجرای تئاتری از این اثر روی صحنه میآمد، اگر اجرا خوب بود، تاثیر زیادی روی فروش و دیده شدن اثر میگذاشت. به نظرم انتظار میرود که اینبار هم «فروشنده» تاثیر خود را بر افزایش فروش کتاب بگذارد. محفوظ بیان میکند: «مرگ فروشنده» را دو بار خوانده ام و پشت جلد کتاب را هم من نوشتهام.
بالا رفتن فروش یک کتاب که تئاتر یا فیلمی بر اساس آن ساخته شده، بسیار پر سابقه است. همین اواخر که محمدرضا رحمانیان اجرایی از «مجلس ضربت زدن» اثر بهرام بیضایی را روی صحنه برد هم تاثیر بسیاری بر فروش دوباره این اثر در بازار کتاب گذاشت. این همکاری میان ادبیات و سینما میتواند اتفاقی فرخنده برای حوزه کتاب باشد که معمولا کمتر مورد توجه است و به نظر میرسد از آنجا که مردم معمولا به سراغ ادبیات نمیروند، با دیدن این فیلم به خرید کتاب علاقهمند شوند. در این میان ناشران میتوانند با تبلیغ و اطلاعرسانی مناسب، زمینهای برای فروش آثار ارزشمند را فراهم کنند.
منبع: ابتکار