زنان مستندساز ایرانی در عرصه‌های مختلف کارگردانی، تهیه‌کنندگی، پژوهش و نویسندگی، امور فنی و… فیلم‌های مستند، با ۹۵ حضور نقش پُررنگی در بخش‌های مختلف یازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت برعهده دارند. به گزارش سینماسینما، پیشتر اعلام شده بود که ۸۶ فیلمساز زن با آخرین آثار مستند خود متقاضی شرکت در این جشنواره شده بودند که نمایانگر مشارکت ۰۵/۱۰ درصدی بانوان مستندساز در این رویداد بزرگ سینمای مستند ایران بود.
برپایه‌ی این گزارش، از این جمع ۱۱ فیلمساز زن به این شرح، به بخش مسابقه ملی جشنواره راه یافتند: پگاه آهنگرانی (وقایع خانه سینما)، الهام اسدی (نشان)، لیلا امینی (هاسوخته)، آزادی رضائیان‌مقدم (معرف)، مونا زندیحقیقی (یک لقمه خواب)، مریم سپهری (زنبورک در گام مینور)، یاسمین شریف‌منش (عشق به سبک دیکتاتور)، سروناز علم‌بیگی (نقطه و شیر)، معصومه کیانی (پری خوانی)، سودابه مجاوری (وه انتیوک شاپور)، آزاده موسوی (در جستجوی فریده) که نشانگر حضور ۷۵/۱۳ درصدی زنان مستندساز در بخش رقابتی جشنواره سینماحقیقت است.
در بخش جایزه شهید آوینی هم دو بانوی مستندساز با فیلم‌های اشرف همزاد شاه (سعیده نیک‌اختر) و تجربه شرقی (فاطمه موسوی) حضور دارند.
امسال چندین تهیه‌کننده زن هم در بخش‌های مختلف جشنواره حضور دارند. عاطفه سربند (چهل و یک)، غزال بهی‌زادی (وازاریه، وادی خاموشان)، مریم جانقریان (پنجشنبه‌سوری)، سمیه زارع‌کار (راه دل)، دیدار شمالی (چند ملاقات با یک زن)، آسیه مزینانی (ستاره‌ای دور اما روشن) در بخش مسابقه ملی؛ ناهید دل‌آگاه (اسماعیل به روایت هاجر)، زهرا مرجانی (بابایی) در بخش جایزه شهید آوینی و عفت تقی‌پور صمیمی (زائر شب‌های بارانی) در بخش خارج از مسابقه، از زنان تهیه‌کننده‌ای هستند که با آثار تولیدی خود در این دوره از جشنواره شرکت کرده‌اند.
مریم امینی قاضی‌جهانی و معصومه محمدپور هم دو مستندساز تبریزی هستند که با فیلم‌های «بانوی آب» و «بانوی طبیعت» در بخش نکوداشت سینمای مستند آذربایجان شرقی جشنواره حاضر خواهند بود.
در بخش مسابقه بین‌الملل نیز دو بانوی مستندساز ایرانی حضور دارند که با پروژه‌های خارجی در این بخش حضور یافته‌اند. افسانه سالاری با مستند «هیچکستان» و فرناز جورابچیان با فیلم «سینما کریستال».
در مجموع ۲۶ بانوی مستندساز و تهیه‌کننده فیلم مستند در یازدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت حضور دارند که آمار قابل توجهی است.
زنان نویسنده و پژوهشگر سینماحقیقت
در جمع آثار راه‌یافته به بخش‌های مختلف «مسابقه ملی»، «جایزه شهید آوینی»، «خارج از مسابقه» و «نکوداشت سینمای مستند آذربایجان شرقی» یازدهمین جشنواره سینماحقیقت، ۲۲ نویسنده و پژوهشگر زن حضور دارند که صرفاً در همین زمینه با پروژه‌های مستند همکاری کرده و کارگردان یا تهیه‌کننده فیلم‌های منتخب جشنواره نیستند.
این زنان نویسنده و پژوهشگر عبارتند از:
نویسندگان: آبان عسکری (لاوراتوار)، فاطمه بنیادی (زنانی با گوشواره باروتی)، بهارک جنت‌مکان (وادی خاموشان)، منیژه سلطانی و مریم تلگینی (گوتنبرگ کجاست)، الهه اذکاری (ملوانان تنها به دریا نمی‌روند)، مریم فانی (دیوارهای خاموش)
مهتاب جعفرپناه نیز نویسنده مستند «نسیان» منتخب بخش خارج از مسابقه است.
فرانک آذر هم نویسندگی گفتار متن «طلوع سرخ» را برعهده داشته است.
پژوهشگران: زهرا نبی‌پور و اعظم بهروز (بانو قدس ایران)، مینا نوروزی (پنجشنبه‌سوری)، سپیده توحیدی (اُبوایست)، شقایق رئوفی (اینستاگرامر)، فرزانه دوستانیان (داستان فیکا و فیدان)، مریم طاهرخانی (پناهگاه حامی)، شقایق ولی‌پور و سپیده علیزاده (پیش از سی سالگی)، مریم مداح (فرزندان زمین)، ریحانه دهقان (قاضی و مرگ)
نرگس جودکی هم پژوهشگر مستند «پرواز هدهد» از بخش جایزه شهید آوینی جشنواره است. نسرین پیرسمساری نیز پژوهش «بانوی آب» در بخش نکوداشت سینمای مستند آذربایجان شرقی را برعهده داشته است.
چهل و پنج بانوی فنی جشنواره
در بین آثار منتخب جشنواره سینماحقیقت، ۴۵ بانوی فنی سینمای مستند مشخصاً عهده‌دار فیلمبرداری، صدابرداری و صداگذاری، گویندگی، مدیریت تولید و تدوین این فیلم‌ها بوده‌اند که به تفکیک وظایف خود عبارتند از:
تدوینگران: نازنین مفخم (سمفونی ایران)، فرحناز شریفی (نقطه و شیر)، محدثه گلچین‌عارفی (عشق به سبک دیکتاتور)، آزاده سلیمیان (معرف)، شیرین برق‌نورد (یک لقمه خواب)، مریم شاپوریان (پندوم)، مرضیه پیمانی (تالاب جازموریان)، رویا پاشاکی (جام در آفساید) در بخش مسابقه ملی؛ سلمه اربابون (قصر قند)، نسرین بیگلری و زینب احمدی (بابایی)، همیلا مؤید (پرواز هدهد) در بخش جایزه شهید آوینی؛ افروز خان‌بلوکی (لسان‌الحکما) در بخش نکوداشت سینمای مستند آذربایجان شرقی
صداگذاران: انسیه ملکی (در جستجوی فریده، معرف، چند ملاقات با یک زن، نقطه و شیر)، مینا مشهدی‌مهدی (شبیه مضحک؛ وازاریه)، زهره علی‌اکبری (سالسوس)، طلا آزادروش (نادره‌کار) در بخش مسابقه ملی؛ آذر مهرابی (شاعر بهشتی) در بخش نکوداشت سینمای مستند آذربایجان شرقی
گویندگان: مهتاب کرامتی (وه آنتیوک شاپور)، مریم واعظ‌پور (بانو قدس ایران) در بخش مسابقه ملی؛ ثریا قاسمی (اسماعیل به روایت هاجر)، ساغر عزیزی (اشرف همزاد شاه) در بخش جایزه شهید آوینی؛ خدیجه نقیان (بانوی آب) در بخش نکوداشت سینمای مستند آذربایجان شرقی
صدابرداران: فاطمه امینی (تجربه شرقی) در بخش جایزه شهید آوینی، شادی عربی (نود و دو منهای یک) در بخش خارج از مسابقه؛ سهیلا الهویی (بانوی آب) در بخش نکوداشت سینمای مستند آذربایجان شرقی
فیلمبردار: سحر فدائیان (نود و دو منهای یک) از بخش خارج از مسابقه
مدیران تولید: افروز شادکی (وقایع خانه سینما)، فاطمه زیوری (وه انتیوک شاپور)، ماریه برخورد و روژین نیکلایی (در گرداب انقراض)، مریم شریف (یک لقمه خواب)، مارال مصری (چند ملاقات با یک زن)، سمیرا قربان‌نژاد (اینستاگرامر)، افسون محمودنژاد (ادوارد)، عاطفه آقامحمدی (پسر حاج‌علی)، مریم طاهرخانی (پناهگاه حامی)، الهام امانی (جام در آفساید)، عاطفه مرادی (فرزند) در بخش مسابقه ملی؛ طیبه نادی (تجربه شرقی) و سیده‌زهرا محمدی‌سلیمی (ارمغان) در بخش جایزه شهید آوینی؛ ویدا اشرف‌خانی (پلی به خیبر)، رقیه رزمی (ناخدا سلیمان)، سپیده میهن‌دوست (لسان‌الحکما) و سمانه زندی‌نژاد (محرم سسی) در بخش نکوداشت سینمای مستند آذربایجان شرقی
در مجموع و در یازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت، شاهد حضور گسترده ۹۳ بانوی هنرمند هستیم که در زمینه‌های مختلف کارگردانی، تهیه‌کنندگی، فیلمبرداری، صدابرداری و صداگذاری، تدوین، گویندگی و مدیریت تولید فیلم مستند، آثاری در بخش‌های مسابقه ملی، جایزه شهید آوینی، خارج از مسابقه و نکوداشت سینمای مستند آذربایجان شرقی دارند.
در این زمینه و با افزودن نام خانم‌ها «کتایون شهابی» و «مستانه مهاجر» به عنوان داوران بخش مسابقه بین‌الملل و مسابقه ملی، آمار حضور پُررنگ بانوان در دوره یازدهم جشنواره سینماحقیقت به عدد قابل توجه ۹۵ می‌رسد که بسیار ارزشمند است.
بیست و دو فیلم مستند با موضوع محوری زنان
از جمع آثار مستند ایرانی راه یافته به بخش‌های مختلف یازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت، ۲۲ فیلم نیز با موضوع محوری زنان است. این فیلم‌ها عبارتند از: بانو قدس ایران (مصطفی رزاق‌کریمی)، آلاله (فرشاد اکتسابی)، چند ملاقات با یک زن (احمد جلیلی‌جهرمی)، زنانی با گوشواره‌های باروتی (رضا فرهمند)، در جستجوی فریده (آزاده موسوی و کوروش عطائی)، دیدن و بودن (علی شیلاندری)، عشق به سبک دیکتانور (یاسمن شریف‌منش)، مادرم ایل من (عزت‌الله پروازه)، معرف (آزادی رضائیان‌مقدم)، پیش از سی سالگی (فضل‌الله تاری)، داستان عروسک‌ها (سیدمصطفی فخاری)، زیورک (مهدی میرزایی)، لوتوس (محمدرضا وطن‌دوست)، خاک‌های نرم فکه (عباس عمرانی‌بیدی) در بخش مسابقه ملی؛ اسماعیل به روایت هاجر (محمدحسین کشاورز)، تجربه شرقی (فاطمه موسوی)، ارمغان (روح‌الله اسدی‌کیادهی)، اشرف همزاد شاه (سعیده نیک‌اختر) در بخش جایزه شهید آوینی؛ یکی بود یکی نبود (غلامرضا کتال) در بخش خارج از مسابقه؛ بانوی آب (مریم امینی)، بانوی طبیعت (معصومه محمدپور) و طرقه (محمدحسن دامن‌من) در بخش نکوداشت سینمای مستند آذربایجان شرقی
یازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» تا روز ۲۶ آذرماه ۱۳۹۶ در پردیس سینمایی چارسو شهر تهران ادامه خواهد داشت.