رأی پرونده درگذشت عباس کیارستمی صادر شد؛ فارغ از محتوای رأی که احتمالا موافقان و مخالفانی خواهد داشت، رسیدگی به چنین پرونده‌ای تا چه حد می‌تواند آبی باشد بر آتش اختلافات اخیر میان دو صنف و از سوی دیگر، چقدر می‌توان امیدوار بود جامعه حواشی مسائل اخیر در حوزه پزشکی را فراموش کند.
مسعود رایگان بازیگر
اعلام حکم پرونده مرحوم عباس کیارستمی، یک نشانه روشن بر رواج پاسخ‌گویی در جامعه است. حال این روند را می‌توان با پیداکردن راهی برای آشتی دو قشر درگیر در این پرونده امتداد داد. مرگ عباس کیارستمی، داستانی است که جامعه را جریحه‌دار کرد؛ بنابراین منطق این‌طور حکم می‌کند که صدور رأی، آبی بر آتش اختلافات تلقی شود و راه آشتی و پایان‌دادن به حواشی آن آغاز شود. اگرچه نمی‌توان از موضوع خطای پزشکی در جامعه چشم‌پوشی کرد، اما از آن سو، نمی‌توان توقع داشت حکمی بیش از آنچه مرجع ذی‌صلاح تعیین می‌کند برای متهم پرونده در نظر گرفته شود؛ بنابراین اولین مواجهه شخص من با چنین خبری، ارزیابی مثبت از آن است. مرگ عباس کیارستمی، برای جامعه ما ازدست‌دادن یک فرهیخته بین‌المللی بود و این ضایعه کمی نیست، شاید هزاران بیمار مانند او وجود داشته باشند که بر اثر اشتباهات و خطاهای پزشکی دچار بیماری یا مرگ شوند، اما وقتی این پرونده با صدور رأی همراه می‌شود، می‌توان چنین برداشت کرد که خواسته جامعه مبنی بر برخورد مسئولانه با چنین قصورهایی تحقق پیدا کرده است.
بابک زمانی پزشک
به عنوان یک پزشک که مراجع قانونی شکایات در زمینه پزشکی را می‌شناسد، باید بگویم این حکم نظر تخصصی چند کارشناس است که بدون کوچک‌ترین جبهه‌گیری‌ای و تنها براساس مستندات هر پرونده پزشکی، رأی خود را صادر می‌کنند. در قانون دو مرجع «پزشکی قانونی» و «نظام پزشکی» برای طرح شکایات و رسیدگی به تخلفات پزشکی معرفی شده‌‌اند و هر بیمار می‌تواند شکایتش را از این مراکز پیگیری کند. اما درباره پرونده کیارستمی با توجه به مسائل و حاشیه‌های فراوانی که در این مدت مطرح شد، جامعه نسبت به صدور این رأی یا هر رأی دیگری اندکی بدگمانی داشت، اما من به عنوان پزشکی که از نزدیک با فرایند بررسی این پرونده‌ها در چنین مراجعی آشنا هستم، می‌توانم اطمینان بدهم نظر کارشناسی و مسلطی در این حوزه وجود داشته که تنها براساس مدارک پرونده صادر شده است. البته کاش این شکایت زودتر صورت می‌گرفت تا پرونده کمتر دچار حاشیه می‌شد و دو طرف می‌توانستند در این زمینه دفاعیات خود را مطرح کنند، اما حالا باید خوشحال بود که چنین مراجعی وجود دارد و می‌توان به رأی آنها و کارشناسی‌بودن نظراتشان اعتماد کرد و امیدوار بود جامعه نیز با عبور از این بحران، روند آشتی خود را با گروه‌های درگیر در این پرونده طی کند. در‌این‌میان البته یک نکته را نباید نادیده گرفت و آن این است که این حکم هر‌چه باشد از حکمی که افکار عمومی براساس اظهارات رسانه‌ها برای متهم پرونده صادر کرده، سخت‌تر و سنگین‌تر نیست و این نشان می‌دهد بهتر است در چنین مواردی، پیش از هر اقدامی، از نمایندگان قانون درخواست کرد پا پیش بگذارند و مسئله بهوجودآمده را با نظر کارشناسی خود بررسی کنند.
نعمت احمدی حقوقدان
سرانجام حکم پرونده پزشکی مرحوم عباس کیارستمی صادر شد. صرف نظر از محتوای پرونده، مهم این است که حالا می‌توان انتظار داشت ذهنیت افکار عمومی مبنی بر صادرنشدن حکم محکومیت، اندکی زدوده شود. هر چند این رأی هنوز قطعیت پیدا نکرده و قانونا و عرفا نمی‌توان مفاد آن را انتشار داد، اما از آنجایی که وکیل خانواده مرحوم کیارستمی مفاد حکم را منتشر کرده، بیان محکومیت دیگر منعی برای دیگران ندارد و اگر تخلفی صورت گرفته، برمی‌گردد به انتشاردهنده اولیه. آنچه این پرونده را در دایره توجه قرار داد، صرف نظر از شهرت و جایگاه مرحوم عباس کیارستمی، حواشی بهوجودآمده درباره پزشک معالج بود که با اطلاعات جسته‌و‌گریخته رسانه‌ای همراه شد. حال آنکه خانواده میر از پزشکان شناخته‌شده تهران هستند. این پرونده از بدو امر، خصوصا زمانی که عکسی از مرحوم کیارستمی در رسانه‌ها با آن وضعیت خاص چاپ شد، دچار حاشیه شد. بر این باورم که رسانه‌ها به عنوان رکن چهارم آزادی، می‌توانند در شفاف‌سازی بسیاری از موضوعات نقش بی‌بدیل خود را برعهده گرفته و مانع از ناراستی و تخلف شوند، اما اگر موضوعی به صورت ناقص یا یک‌طرفه رسانه‌ای شد، می‌تواند اثر منفی بگذارد. جایگاه عباس کیارستمی بر کسی پوشیده نیست و فقدان این هنرمند درد و غمی است که تا همیشه در جامعه هنری باقی خواهد ماند، اما بد مطرح‌کردن موضوع و در نهایت نوعی تقابل بین جامعه هنری و جامعه پزشکی به صلاح هیچ‌یک از این دو قشر فرهیخته و تأثیرگذار نخواهد بود. به اعتقاد من، با توجه به موقعیت طرفین پرونده (یعنی مرحوم عباس کیارستمی و نیز دکتر احمد میر) و مهم‌تر از آن، رسانه‌ای‌شدن موضوع و انتظار افکار عمومی از نتیجه نهایی، طبیعی است که در مدت مقرر ۲۰ روز به این رأی اعتراض خواهد شد. هرچند من بیش از دیگر دوستان از محتویات پرونده اطلاعی ندارم و نمی‌دانم عناوینی که بار تخلف داشته و در کیفرخواست آمده برمی‌گردد به تقصیر پزشک یا قصور در پزشکی، اما این رأی تازه آغازی است بر یک رسیدگی ماهیتی دیگر در مرحله تجدیدنظر.
منبع :شرق