هنروتجربه-کامبیزحضرتی: در سالی که گذشت سینمای هنروتجربه به عضویت کنفدراسیون جهانی هنروتجربه درآمد تا فعالیت این گروه در عرصه بین‌الملل هدفمند دنبال شود. می‌دانیم که سینمای هنری آن جنس از سینما است که در عرصه جهانی و جشنواره‌های جهانی خوش درخشیده و افتخارات زیادی را نصیب سینمای ایران کرده است. در همین زمینه با محمد اطبایی پخش‌کننده جهانی سینمای ایران درباره ظرفیت پخش سینمای هنروتجربه و فیلم‌های هنری در دنیا به گفت‌وگو پرداختیم.
گروه سینمایی هنروتجربه، به عضویت کنفدراسیون جهانی هنروتجربه با نام اصلی سازمان (CICAE) درآمد. می‌شود کمی در مورد فعالیت‌ها و اهداف این کنفدراسیون توضیح دهید؟
کنفدراسیون بین‌المللی سینمای هنر و تجربه در سال ۱۹۵۵ در توسز مجمع سینمای هنری آلمان، فرانسه، سوییس و هلند تشکیل شد و این حرکت منجر به حمایت از جریان تولید سینمای یا کیفیت هنری و نیز مجموعه سینماهای نمایش دهنده این نوع از فیلم‌ها شد. این کنفدراسیون که مورد حمایت اتحادیه اروپا و یونسکو و نهادهای ملی کشورهای مختلف است، چهار هدف را به عنوان راهبرد خود انتخاب کرده است. اول تشویق به حضور سینمای هنری در چتری مشترک در اندازه‌های ملی و بین‌المللی؛ دوم دریافت حمایت از نهادهای رسمی و دولتی؛ سوم رواج نمایش عمومی فیلم‌های دارای کیفیت از همه کشورها در همه کشورها؛ چهارم ارتقای نمایش و تولید فیلم‌های هنری به منظور افزایش مخاطب و بهره‌گیری از منابع حمایتی تعریف شده.
میزان توجه و استقبال مخاطب از این سینما تا چه حد با این اهداف تناسب دارد؟
سینمای هنری در غالب کشورهای اروپایی، بین ۱۰ تا ۲۵ درصد مخاطبان را که حدود ۱۰۰ میلیون تماشاگر می‌شود، به خود اختصاص داده‌اند، هر چند این ظرفیت در حال حاضر به فیلم‌های اروپایی و تولید مشترک کشورهای اروپایی تعلق دارد اما بسترهای لازم برای نمایش فیلم‌های هنری آسیایی، آفریقایی، آمریکای لاتین و سینمای مستقل آمریکا وجود دارد. بنا به اعلام سایت این کنفدراسیون، در حال حاضر ۱۹۰۷ عضو از ۳۷ کشور جهان با بیش از ۴ هزار پرده سینما به سینمای هنر وتجربه اختصاص دارد که شامل ۱۰ نهاد ملی، ۲۶ عضو مستقل، ۲۲ جشنواره در ۹ کشور با ۱۲ جایزه سینمای هنری است. این نهاد در سال گذشته میلادی برای دومین بار، روز ۱۵ اکتبر را به عنوان روز سینمای هنری در بیش از ۴۰۰ سینما در سراسر جهان جشن گرفت.
این عضویت در کنفدراسیون جهانی هنروتجربه چه آورده‌ای برای سینمای هنروتجربه ما خواهد داشت؟
تردیدی نیست که عضویت در نهادهای بین‌المللی به ارتقای سینمای ملی ایران کمک بسیاری کرده اما به شرطی که این عضویت تنها به پرداخت حق عضویت سالانه و منحصر شدن دایره ارتباطی این نهادهای جهانی با «تنها یک نفر» نماینده سینمای ایران محدود نشده و با تشکیل کارگروه‌های حرفه‌ای از تمامی ظرفیت‌های موجود جهت بهره‌وری صنعت سینمای ایران استفاده شود. تجربه‌های پیشین سینمای ایران در فیاپف (فدراسیون بین‌المللی تهیه‌کننده‌های سینما)، سیفج (مرکز بین‌المللی سینمای کودک و نوجوان)، فیاف (فدراسیون بین‌المللی انجمن‌های فیلم) باید مورد بررسی قرار گرفته و منتج به رویکردی حرفه‌ای و عمل‌گرایانه‌تر شود. سینمای هنر و تجربه جا دارد با تعامل با پخش‌کننده‌های بین‌المللی سینمای ایران در بخش خصوصی که به طور عمده ارتقای سینمای هنری ایران را به عهده دارند، حضور جدی‌تری در این کنفدراسیون بین‌المللی داشته و بازارهای نمایشی تولیدات هنری را افزایش دهند.
سینمای هنروتجربه جا دارد با تعامل با پخش‌کننده‌های بین‌المللی سینمای ایران در بخش خصوصی که به طور عمده ارتقای سینمای هنری ایران را به عهده دارند، حضور جدی‌تری در این کنفدراسیون بین‌المللی داشته و بازارهای نمایشی تولیدات هنری را افزایش دهند
ظاهرا کنفدراسیون جهانی بیش از دو هزار عضو فعال سینمایی در حوزه سینمای هنروتجربه و بیش از سه هزار پرده نمایش در ۴۱ کشور دنیا دارد. این فعالیت در حوزه نمایش و اکران چه اهمیتی دارد؟
جشنواره‌های جهانی فیلم نقش مهمی در معرفی و ارتقای سینمای هنری ایفا کرده و حضور در این رویدادها نیازمند رویکرد حرفه‌ای‌تری است. هم اکنون غالب تولیدات سینمای ایران شوق حضور در این جشنواره‌ها را دارند که امری است محال! هیچ کدام از این جشنواره‌ها به طور معمول فیلم‌های تجاری را در برنامه‌های خود نمی‌گنجانند، مگر به دلیل جذب حامیان مالی اما اکثریت انتخاب‌ها به سینمای هنری اختصاص دارند. جشنواره فیلم برلین هم بر اساس همین رویکرد به انتخاب و نمایش آثاری می‌پردازد که در غالب موارد در دایره سینمای هنروتجربه ایران حضور دارند. این جشنواره فرصت رویارویی خریداران، پخش‌کننده‌ها و نیز رسانه‌ها و برنامه‌ریزان جشنواره‌ها را با فیلم‌های انتخابی فراهم آورده و البته صرف انتخاب یک فیلم هم پایان کار نیست و عملکرد پخش‌کننده بین‌المللی فیلم در ارتقا و عرضه فیلم نقش اساسی دارد.
شما اخیرا با فیلم «هجوم» در جشنواره برلین حضور داشتید. جشنواره برلین تا چه اندازه برای فیلم‌هایی چون «هجوم» که مشخصات تجربی دارند مناسب است؟ می‌دانید که «تمارض» هم در این جشنواره حضور داشت.
جشنواره بین‌المللی برلین بنا به ماهیت کاری خود، به طور عمده فیلم‌های هنری را برای بخش‌های مختلف خود انتخاب کرده و البته نمایش این فیلم‌ها در بازار های مختلف بستگی تام و تمام به کیفیت این آثار و شیوه عرضه و پخش بین‌المللی آن دارد. پس طبیعی است که غالب جایزه‌های بین‌المللی سینمای ایران نیز توسط فیلم‌های هنروتجربه کسب شوند و کسی انتظاری از موفقیت‌های بین‌المللی یک فیلم صرف تجاری ندارد. هر چند این گونه دسته‌بندی هم محل مناقشه است و یک فیلم دارای کیفیت مناسب هنری به خوبی می‌تواند در عرصه‌های تجاری هم موفق عمل کند.
در اظهار نظرهای مختلف شنیده‌ایم که حضور فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های الف دنیا کمرنگ شده است و سینماهایی مانند ترکیه بالا آماده و جای ما را تنگ کرده‌اند. آیا این تحلیل درست است؟
تولید فیلم در کشورهای مختلف افزایش پیدا کرده است و شرایط حضور و کسب موفقیت در رویدادهای بین‌المللی دیگر مانند گذشته نیست. سینماگران ایرانی باید در نظر داشته باشند که در هر جشنواره‌ای بین ۲ تا ۵ هزار فیلم ارائه شده و تنها یک یا دو کشور رقیب ما نیستند و هر فیلمی با هزاران فیلم از کشورهای مختلف در رقابت است. قصه و ساختار و کیفیت بصری و هنری هر فیلم باید برای جذابیتی جهان شمول داشته باشد و در این میان، تولید مشترک دست بالاتری دارد. شمار زیادی از فیلم‌های موفق هنری که نمایش‌های گسترده عمومی دارند، به صورت تولید مشترک تهیه شده‌اند که متاسفانه سینمای ایران از آن محروم است.