سینماسینما، امیر اثباتی؛ سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس گفته که «این هفته در کمیسیون فرهنگی، ضوابطِ رعایت شده دربارۀ فیلم «پیر پسر» بررسی و تطبیق داده خواهد شد. اگر این ضوابط رعایت نشده باشد، شورای اکران باید پاسخگوی تصویب این اثر باشد.»
کاری ندارم که سخنگوی محترم به چه ضوابطی اشاره میکند؛ ضوابطی که در دولتهای مختلف میتواند مثلاً فیلمهای «مارمولک» یا «به رنگ ارغوان» و دهها نمونۀ دیگر را چند سالی معطل کند و بعد، بدون آنکه آب از آب تکان بخورد به نمایش درآید، هرچه باشند «ضوابط» به حساب نمیآیند. حتی اگر قانون هم بود -مثلاً قانون «ممنوعیتِ استفاده از ماهواره»- باید میدیدیم که در عمل چقدر مشروعیت دارد و قابل اجرا و اعتناست. قوانین و مقررات و ضوابط باید موجه و مقبولِ مردم و مخاطبانش باشد. بگذریم.
اما به نظرم باید حتماً از این فرصتِ استثنایی استقبال کرد. لابد هر دو طرف دلایلی برای اعتراض و انتقاد به نمایش فیلم مذکور یا دفاع از نمایش آن دارند که میتواند بسیار شنیدنی و قابل تأمل باشد و تکلیف خیلی چیزها را روشن کند؛ از جمله اصلِ «آزادی بیان و انتشار»، «ضوابط و مقرراتِ مشروع و روشن و تفسیرناپذیر در عرصۀ فرهنگ وهنر»، «حقوق هنرمند»، «سینمای مستقل»، «سینمای اجتماعی» و موارد گوناگونی از این دست. موضوعِ بحث فراتر از یک فیلم معین است.
پیشنهاد میکنم همۀ اعضای کمیسیون فرهنگی مجلسِ نمایندگان (فارغ از اینکه چه درصدی از مردم را نمایندگی میکنند) و اعضای شورای صدور پروانۀ نمایش (صرفنظر از اینکه چقدر جایگاهشان مشروع و قابل دفاع است) و نمایندگانِ مدیریت خانه سینما (از رئیس هیأت مدیره تا رؤسای اصنافِ مستقیماً ذیربط به این موضوع) و البته خودِ کارگردانِ فیلم «پیر پسر» که ظاهراً در معرض اتهاماتی قرار گرفته!!! (بدون وارد شدن به بحث نقد فیلم) در جلسۀ مورد نظر حضور داشته باشند و شفاف و صریح گفتوگو کنند. امیدوارم کسی با اصلِ گفتوگو هم مخالفتی نداشته باشد.
و نکتِۀ بسیار مهمْ اینکه گفتوگوی مورد نظر -مثل مذاکرات مجلس- حتماً و حتماً و حتماً به طور زنده برای علاقمندان پخش و منتشر شود (نگران راهکار فنیِ آن نباشیم). اسرار نظامی و امنیتی که نیست! صرفاً یک فیلم داستانی است که دست بر قضا ظاهراً با وجود طولانی بودنِ زمان نمایش آن، با استقبال مخاطبان هم روبهرو شده. همین.
مطمئنم اگر این اتفاق بیفتد، افکار عمومی امکان قضاوتِ همهجانبهای را پیدا میکنند و معنای واقعیِ بسیاری از مفاهیم و اصولِ مدیریتِ فرهنگی و هنری و مهمتر از همه، «آزادی بیان» در این نظامِ سیاسی/فرهنگی روشن میشود.
به عنوان یکی از اعضای خانه سینما (جامعۀ اصناف سینمای ایران و نمایندۀ بخش غیردولتی/حکومتیِ این عرصه از هنر و فرهنگ ایران) از مدیران این خانه درخواست میکنم تلاش کنند سینمای ایران این «فرصت» را برای دفاع از حقوق اعضایش از دست ندهد.