تینا جلالی در اعتماد نوشت :
جشنواره فیلم فجر به دلیل ماهیت و اصالتی که دارد چگونگی برگزاری آن همواره محل بحث و مناقشه اهالی سینما بوده؛ عدهای ذات برگزاری آن را از سالهای ابتدایی تاکنون مفید برای سینما میدانند و برخی هم نحوه سیاستگذاری آن را برنمیتابند. سی و ششمین دوره این رویداد هم از این قاعده مستثنی نیست و از روزهای ابتدایی انتقادات و اظهارنظرهای گوناگون به خود دیده؛ اما در این میان عدهای از فیلمسازان تمایلی به شرکت در این رویداد نداشتند و بعضا عدم حضورشان را رسانهای کردند. فیلم «هزارپا» به کارگردانی ابوالحسن داوودی یکی از این فیلمهاست با کارگردان این فیلم در خصوص دلیل این عدم حضور گفتوگو انجام دادیم که ازنظر میگذرانید.
آقای داوودی فیلم «هزارپا» در حال حاضر در چه مرحلهای قرار دارد؟
مراحل پایانی صداگذاری و فنی.
پس دلیل موجهی برای عدم تحویل فیلم به جشنواره فیلم فجر نداشتید و فیلم هزارپا میتوانست در این رویداد شرکت کند؟
بله، فیلم هزارپا میتوانست در این جشنواره باشد دلیل حضور نداشتن و اینکه من اصراری نداشتم این فیلم در جشنواره امسال باشد به تجربه سیوچندساله من در سینما و جشنواره فیلم فجر برمیگردد.
از چه جهت؟
شکل برگزاری جشنواره برای بعضی فیلمها باانرژی مثبت همراه است و برای بعضی فیلمها هم ممکن است بیشتر فضای حاشیهای را برایشان رقم بزند و مدعیانی را برای فیلم به وجود آورند که بیشتر مانع در مسیر فیلم و مخاطب فراهم کند تا کمک آن باشد و این تجربهای است که من در این سالها کسب کردهام و اصلا هم ربطی به اینکه اعتبار جشنواره کم یا زیاد شده یا از ارزش آن کاسته شده یا به آن افزودهشده، ندارد. درواقع احساس کردم جشنواره فیلم فجر هیچ کمکی به چگونگی عرضه این فیلم نمیکرد.
البته در سالهای گذشته این رویداد با دافعه و جاذبههایی برای اهالی سینما همراه بوده است.
معتقدم جشنواره یک مجموعه مرکب و پرتناقض است و در تمام سالهای برگزاریاش نیز هم با جاذبه همراه بوده و هم با دافعه، هم حواشی آزاردهنده داشته و هم حواشی جذاب.
اما همواره حواشی آزاردهنده آن طی سالیان بیشتر بوده.
فکر میکنم نباید این رویداد پرمساله و مرکب و پرتناقض در اهداف را با یک چوب برانیم یا نسبت به آن قضاوت ناعادلانهای داشته باشیم. ضمن اینکه به این نکته هم تاکید دارم که جشنواره فیلم فجر هنوز برگزار نشده پس بعد از برگزاری باید آن را قضاوت کنیم و بگوییم که بدتر یا بهتر شده. بنابراین من قضاوت شخصیام را تنها در مورد فیلم خودم میتوانم داشته باشم. چراکه جشنواره به همان میزان که برای فیلم قبلی من «رخ دیوانه» فضای مثبتی به وجود آورد به همان میزان برای فیلم زادبوم برعکس عمل کرد و درحالی که این فیلم چند سیمرغ هم کسب کرد، اما در واقع بیشتر از برخوردها و معارضین به وجود آمده در جشنواره آسیب دید و قربانی فضای ساختگیای شد که از نمایش در جشنواره شکل گرفت و رشد یافت و به توقیف هشتساله فیلم انجامید. بنابراین تجربه شخصیام به من میگوید که راهرفته را دوباره نروم و این تنها به قضاوت شخصی من برمیگردد.
بعضا تغییراتی که هرساله در ساختار برگزاری جشنواره فجر به وجود میآید. آیا به نظر شما باعث افت کیفی این رویداد و دلزدگی اهالی سینما نمیشود؟
این ایراد از ابتدای شکلگیری جشنواره همواره وجود داشته و ایراد اساسی هم هست. در هر دوره برگزاری جشنواره شاهدیم که قوانین این رویداد مطابق باسلیقه برگزارکنندگان و فضای اجتماعی، سیاسی و امنیتی جامعه تغییر میکند؛ این در حالی است که جشنواره فیلم فجر به عنوان مهمترین رویداد هنری و حرفهای سینما، فارغ از این مسائل در این سالها شناسنامه درستی نداشته و به معنای واقعی از ساختار و نظامنامه درستی هم برخوردار نیست. در هر دوره بسته به مناسبات اجتماعی و بنا به دیدگاه دولتی که سرکار بوده نگاه سیاسی، شکل اجرا و بازخورد مختلف داشته است. کسانی هم که اجرای جشنواره را بر عهده دارند اهالی دولت هستند و بعضا دستاندرکاران سینما هم که در چگونگی برگزاری این رویداد دخالت میکنند اجبارا همان قواعد را رعایت میکنند. ضمن اینکه جشنواره فیلم فجر از دید گروهی از سری جشنهای سیاسی حکومتی محسوب میشود و وقتی نگاه یک جشنواره سینمایی به نگاه سیاسی محدود شود یا مجبور به اجرای قواعد سیاسی مشخص باشد، این مشکلات هم برایش به وجود میآید.
شاید اگر این رویداد زمان دیگری برگزار میشد این میزان مشکلات برایش به وجود نمیآمد.
قطعا همینگونه است. انتظارات سیاسی، امنیتی، معنوی و ایدئولوژیکی نظام جمهوری اسلامی وقتی باخواستههای حرفهای و هنری سینماگران درهم شود تبدیل به آش شلهقلمکاری میشود که مدیریت آن را غیرممکن میکند.
پس شما به برگزارکنندگان جشنواره حق میدهید؟
البته باید انصاف به خرج دهیم چراکه برای هر مدیری چه دوره شمقدری، چه دوره رضاداد یا داروغهزاده نحوه مدیریت این رویداد بسیار کار سخت و پیچیدهای بوده و هست. این سختی در ذات جشنواره است و درست بشو هم نیست تازمانی هم که این شیوه تفکر و شرایط اجرا از جوانب مختلف به جشنواره تحمیل شود و جشنواره فیلم فجر به سمت تخصصی شدن کامل نرود همین مسائل وجود دارد.