محمد تاجیک: مستند بیبیجان ساختهی مشترک نرگس جودکی و ایمان پاکنهاد، مستند کنجکاوبرانگیزی است که قرار است امسال در جشنواره سینما حقیقت نمایش داده شود.
به گزارش سینماسینما، نرگس جودکی و ایمان پاکنهاد که از روزنامهنگاران باسابقه در مطبوعات ایران محسوب میشوند برای ساخت نخستین مستندشان به سراغ موضوع مهم و بحثبرانگیزی رفتهاند.
ایمان پاکنهاد یکی از کارگردانان این مستند در گفتوگویی کوتاه با سینماسینما میگوید: سوژهی این فیلم را از طریق هفتهنامهی محلی «سخن تازه» در سیرجان پیدا کردیم. ما پیش از این هم درباره کودکهمسری و قتلهای ناموسی نوشته و خوانده بودیم اما این مورد به شکلی بود که فکر کردیم باید در قالب فیلم مستند بیان شود.
پاکنهاد در ادامه میگوید: ماجرا مربوط به یک دختربچهی ۱۳ سالهی افغان بود که ۱۰ سال پیش و یک روز پس از عروسیاش به قتل رسیده بود. بلافاصله تحقیقات را برای ساخت یک مستند آغاز کردیم. حدود ۹ ماه طول کشید تا تحقیقات ما تمام شد و رفته رفته با این خانوادهی مهاجر ارتباط برقرار کردیم.
این روزنامهنگار و مستندساز درباره زمان فیلمبرداری این مستند نیز میگوید: فیلمبرداری این مستند در سه مرحله و در حدود دو سال طول کشید. با توجه به حساسیت موضوع سعی کردیم آرامآرام و با صبر و حوصله به خانواده نزدیک بشویم. البته با گذشت زمان هم اتفاقات جدیدی در این خانواده میافتاد که سعی کردیم آنها را هم به نحوی به داستان فیلم اضافه کنیم.
پاکنهاد در ادامه توضیح میدهد: قتل بیبیجان، که نام فیلم هم برگرفته از اوست، در دستهی قتلهای ناموسی قرار میگیرد و با توجه به اینکه خانوادهی بیبیجان از مهاجران افغانستانی بودند، با آسیبهای اجتماعی دیگری هم درگیر بودند. ما سعی کردیم ضمن روایت زندگی کوتاه بیبیجان، به جنبههای مختلف موضوع نگاه کنیم و نگاه انسانی داشته باشیم. چون موضوع ما فقط این قتل و این خانواده نبود بلکه موضوع پیچیدگیها و تنگناهایی است که گاهی باعث نابودی یک نفر، یک خانواده و یک جامعه میشود.
کارگردان مستند بیبیجان تاکید میکند: این را هم به خاطر داشته باشیم که قتل ناموسی در ایران بسیار شایع است و طبق آمار ۲۰ درصد قتلهای ایران با دلایل «ناموسی» صورت میگیرد. ساخت این فیلم هم با قتل فجیع رومینا در تالش همزمان شد.
اما چه چیزی ایمان پاکنهاد و نرگس جودکی را ترغیب کرد که به سراغ چنین موضوعی بروند. ایمان پاکنهاد در این باره میگوید: آنچه ما را بیش از هر موضوع دیگری ترغیب کرد که سراغ این موضوع برویم، یک نقطهی روشن در دل این ماجرا بود. اینکه دیگر زنهای افغان، که میدانستند بیبیجان بیگناه کشته شده، کاری کردند که در طول بیش از یک دهه، یاد او فراموش نشود. این جنبه از موضوع در فیلم ما پررنگتر است. اما ارتباط گرفتن با خانواده و بهویژه با قاتل کار دشواری بود که نیاز به صبوری داشت.
ایمان پاکنهاد در بخشهای پایانی اظهارات خود به نکته مهمی اشاره کرده و میگوید: اینکه قاتلان قتلهای ناموسی طبق قوانین فعلی ایران بیگناه تشخیص داده میشوند، نیاز به بحث و گفتوگوی مدام دارد و ما امیدواریم نمایش این فیلم دوباره بتواند توجهها را به این موضوع جلب کند.
مستند بیبیجان ساختهی نرگس جودکی و ایمان پاکنهاد در بخش کوتاه مسابقه ملی پانزدهمین جشنواره سینما حقیقت اکران میشود.
سایر عوامل این مستند عبارتند از: رضا تیموری و عباس کوثری (فیلمبردار)، پویان شعلهور (تدوینگر)، بامداد افشار (آهنگساز)، میثم حسنلو (صدابردار) و امین شول سیرجانی (مدیر تولید).
پانزدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت هجدهم آذر آغاز میشود و تا ۲۵ آذر ادامه دارد.