شبکههای اجتماعی باوجود همه امتیازات و محاسنشان طبیعتا آسیبهایی هم داشتهاند. شاید بیشترین آسیب را رسانههای رسمی و قانونی از تحولات سریع فضای مجازی تحمل کردهاند و عملا از رونق افتادهاند. از یکسو دیگر هیچ خبر و رویدادی نیست که پنهان بماند. همه از همهچیز در کوتاهترین زمان باخبر میشوند و این به تسریع روند اطلاعرسانی و تسهیل فرایند آگاهسازی عمومی میانجامد.
اما از طرف دیگر، اینکه اخبار بدون کنترل صحت، از سوی هر شخصی به اشتراک گذاشته میشوند، بهطورقطع بر تعداد اخبار کذب میافزاید و مخاطبان این شبکهها را گمراه میکند. فضای مجازی پر است از اطلاعات و اخباری که بیآنکه کسی به تبعات انتشارشان فکر کند، پخشوپلا میشوند و گاه از سوی برخی مخاطبان مورد استناد هم قرار میگیرند.
قدیمترها مردم عادت کرده بودند، هرآنچه را از تلویزیون یا روزنامهها میشنوند و میخوانند، صحیح و قرین واقعیت بدانند. کسی که میخواست ادعایش را به کسی اثبات کند، میگفت تلویزیون گفته یا توی روزنامه نوشته بود؛ ولی حالا چه؟ اگر قرار باشد کسی بگوید فلان اطلاعات را از تلگرام یا سایر فضاهای مجازی خوانده، خود شما صحتش را دربست میپذیرید؟ بهگمانم مهمترین لطمه فضای مجازی به رسانهها، کمکردن حساسیتهای مفید اهل رسانه و فروریختن اعتماد بالای عمومی و اعتبار رسانهها بود. البته طبیعتا مقصودم چرخش اطلاعات صحیح غیررسمی و روشنگر نیست که فضای رسانهای رسمی از انتشار آنها یا امتناع میکند یا اجازه انتشارش را ندارد. اینها اتفاقا از مزایای انکارناپذیر فضای مجازی است. رسانههای رسمی معطوف به قدرت مثل صداوسیما در سالیان اخیر آنقدر در انتشار اخبار، گزینشی عمل کردند و گاه آنقدر دست رسانههای خصوصی یا اندکی خصوصی را بستند که مردم را نسبت به صحت یا کمال اخبار رسانه مشکوک و گاه ناامید کردند و به رسانههای دیگر نظیر ماهوارهها روی آوردند.
با شیوع فضاهای مجازی این نیز به سایر منابع خبری افزوده شد و عملا منابع داخلی از سکه افتادند. ولی این چیز زیادی را در اصل ماجرا عوض نمیکند. خبرهای مداوم و کذب مرگ بازیگران و چهرهها که دستبهدست میچرخد، انواع اخبار مغلوط و ناقص، شایعات بیاساس و جنجالی، کمهزینهشدن تهمت و دروغ و افترا و عقدهگشاییهای شخصی، ورود به حریم شخصی افراد، رواج بیاخلاقی و… از جمله مواردی است که به جزء لاینفک فضای مجازی بدل شده است. اینکه عکسها و ویدئوهای کذب و نامربوط که به وقایع و اخبار دیگر ربط داده میشوند، عکسها و تصاویر قدیمی به وقایع تازه، بهعنوان سند الصاق میشوند و… نیز از دیگر موارد جعلیات در فضای مجازیاند.
این نکته که هر فرد غیرمتخصص احساس میکند یک رسانه است و فراگیربودنش را هم تعداد فالوئرها و ممبرها و لایکها تعیین میکند، یک آسیب جدی است. کار رسانه مثل هر شغل و حرفه دیگری اصول و قواعد خودش را دارد. صحت، دقت و تخصص در کنار سرعت قرار میگیرند تا یک رسانه بتواند نزد مخاطبانش اعتباری کسب کند، ولی کمهزینهبودن همهچیز در فضای مجازی به هرکسی این امکان را میدهد که گمان کند بینیاز از تمام اینها میتواند خودش یک رسانه پرنفوذ داشته باشد. فقط کافیست به لطایفالحیل آمار ممبر و فالوئر را افزایش دهد.
غمانگیزتر آنکه گاه رسانههای رسمی کشور از برخی اخبار کذب و بیاساس که مثلا در یک کانال تلگرامی مجهولالهویه با زیر یکصد عضو منتشر شده استفاده میکنند و شأن خود را تا این اندازه تقلیل میدهند. طبعا اعتبار منبع خبر نیز در کار رسانه تعیینکننده و حیاتی است و متأسفانه این حساسیتها نیز به طرز قابلملاحظهای کاهش جدی یافته است. فضای مجازی یک فرصت بسیار مهم است، به شرطی که تهدیدهای خردکنندهاش را جدی بگیریم.
روزنامه شرق

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- چرا ساختن سریال «موسی» برای جمهوری اسلامی اینقدر مهم است؟!/ درباره پروژه هزاران میلیاردی
- گزارش تحلیلی درباره اکران فیلمهای خارجی در ایران/ مردم حق دارند فیلمهای خوب دنیا را روی پرده ببینند اما…
- فرافکنی به جای دیدن ریشهها/ نگاهی به ادعای تحریکشدن مردم به اعتراض بهواسطه سریالهای شبکه نمایش خانگی
- آسمان همه جا همین رنگ است/ نگاهی به نمایشنامهخوانی «چلاق آینیشمان»
- خانه سینما از همیشه ضعیفتر شده است
- ماجرای دریافت مجوز پخش فیلم در جشنوارههای خارجی/ کثیریان: چیزی به اسم سینمای ایران نخواهد ماند
- بابک برزویه به خانه ابدی رفت/ بدرقه یک عکاس هنرمند و مسئولیتپذیر تا قطعه هنرمندان
- پیمان معادی پاسخ میدهد؛ پشت پرده بحث اختلاف و دستمزدهای بالای عوامل «برادران لیلا»
- دلیل غیبت فرهاد اصلانی در جشنواره کن به روایت پیمان معادی
- عذرخواهی پیمان معادی برای واکنش دیرهنگام به حادثه متروپل: ما جا ماندیم
- واکنش پیمان معادی به حاشیههای مربوط به نوید محمدزاده در جشنواره کن
- پیمان معادی: پیش از جشنواره کن فرصت برای اعمال همه ممیزیها نبود/ مشکل «برادران لیلا» با تعامل حل میشود
- چرا تبلیغاتچی «عنکبوت مقدس» شدهاید؟!
- پیکر زندهیاد علیرضا غفاری تشییع شد/ وداع هنرمندان با مجری و گوینده فقید
- تشییع پیکر علیرضا غفاری / گزارش تصویری
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- خانه هنرمندان ایران میزبان «سرزمین خیالی من» میشود/ اعتراضاتی که با بلیت مترو کلید خورد
- در چهارمین نشست «بازیابی» مطرح شد؛ کوک کردن ساز «اعتراض» در جامعه موسیقی/ هیچکس به داد ما نمیرسد
- نخستین تصویر و اطلاعات از فیلم پر بازیگر جشنواره فجر/ «یادگار جنوب» آماده نمایش شد
- آخرین آمار فروش سینماها در فاصله پنج روز تا جشنواره فجر
- پانتهآ پناهیها در نمایی از «کاپیتان»/ اولین تصویر فیلم منتشر شد
- رئیس صداوسیما به رئیسجمهور نامه نوشت/ جدال بر سر «سقوط» بالا گرفت
- انگیزه استفاده از ۵G با مقرراتگذاری هوشمند و حمایتهای دولتی بوجود میآید
- اهدای جایزه همراه اول به پایاننامه سال مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات
- بازیگر باید پوست کلفت باشد/گفت وگو با مینا عبدی بازیگر
- اسکار و سزار زنان فیلمساز را فراموش کردهاند یا…
- آن دقایق جانکاه/ نگاهی به سریال «پوست شیر»
- صدایی که کلمات را تبدیل به تصویری واضح میکرد/ در یادبود هوشنگ لطیفپور
- تکملهای بر یادداشت رمانتیسم خونبار
- یک اجرای جنونآمیز/ یادداشت کارگردان «ملاقات خصوصی» درباره بازی پریناز ایزدیار
- جشنوارهای در تسخیر فارابی، اوج و حوزه هنری/ فیلمهای بخش سودای سیمرغ فجر چهل و یکم معرفی شدند
- همراه اول با هدف جذب نخبگان و بهعنوان حامی الماس در «نمایشگاه کار» حضور دارد
- «درب» بعد از جشنواره فجر اکران میشود
- نامزدهای جوایز سزار معرفی شدند/ «معصوم» در صدر
- حساسیتها و دشواریهای تولید و عرضه محتوا در ویاودیها بررسی شد
- عرضه آنلاین «مطرب» و «مادر قلب اتمی»
- سینماهای مردمی جشنواره فجر اعلام شدند
- با حضور مسعود شعاری، مهران مهرنیا و فردین خلعتبری؛ مداخلهی هنرمند موسیقی در صورتبندی امروز و فردا بررسی میشود
- نامزدهای اسکار ۲۰۲۳ اعلام شد
- انیمیشن «خانه» بهترین فیلم کوتاه جشنواره فیکا آرژانتین شد
- عاشقانهای که دچار کماقبالی شد/ نگاهی به فیلم «ملاقات خصوصی»
- نیکی کریمی، کیارستمی را به جشنواره برلین بُرد
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای سه فیلمنامه
- مثل یک خانواده بزرگ و صمیمی در دوران طلایی مطبوعات/ در یادبود ابوالحسن مختاباد
- «بیمادر» بهترین فیلم جشنواره بینالمللی داکا شد
- فهرست فیلمهای جشنواره برلین کامل شد / یک کارگردان ایرانی در بخش «مواجهه»