دومین مجموعه کارگاه‌های فیلمنامه‌نویسی بخش دارالفنون جشنواره جهانی فیلم فجر با حضور فرهاد توحیدی، فریدون جیرانی، مهران کاشانی، احمدرضا معتمدی و ۱۱۰ هنرجو از ۳۲ کشور بعد از ظهر چهارشنبه ۳۰ اردیبهشت ماه در کاخ جشنواره آغاز به کار کرد.
به گزارش سینماسینما، این کارگاه‌ها پس از برگزاری آیین گشایش بخش دارالفنون در سالن‌های دو، سه، چهار و پنج پردیس سیمایی چارسو راس ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه برگزار شدند.
یافتن داستان عشقی
فریدون جیرانی در ابتدای جلسه دوم کارگاه فیلمنامه‌نویسی‌اش از هنرجویان خواست که طرح‌هایشان را برایش بخوانند. او گفت: شما قرار است طرح‌هایتان را در اینجا بخوانید تا یک داستان عشقی خوب از میان آنها پیدا کنیم. جیرانی همچنین درباره تحصیلات، سن و فیلم‌هایی که هنرجویان می‌بینند از آنها سوال کرد.
نویسندگان برای شخصیت‌ها مانع خلق می‌کنند
اما مهران کاشانی دیگر مدرس کارگاه فیلمنامه‌نویسی دارالفنون توجه هنرجویانش را به نکات ضروری فیلمنامه‌نویسی جلب کرد. او توضیح داد: ما برای یک فیلمنامه به یک حادثه اصلی، شخصیت اصلی و معرفی آن شخصیت نیاز داریم. گفتیم که باید حادثه‌ای برای شخصیت اصلی اتفاق بیفتد و آن شخصیت تلاش کند تا تعادل را به زندگی‌اش بازگرداند. اما ما نویسندگان موانعی را خلق می‌کنیم. چون شخصیت باید با موانع رو به رو شود، بر آنها غلبه کند و از طریق همین چالش است که دچار تغییر می‌شود.
کاشانی افزود: تغییر شخصیت پاداش مخاطبان از مشاهده داستان است. شاید نویسنده‌ای تصمیم بگیرد که شخصیت قصه فیلمنامه‌اش تغییر نکند. این به جهان‌بینی آن نویسنده ربط دارد. اما ما در این کارگاه در خصوص فیلم‌هایی صحبت می‌کنیم که شخصیت آنها تغییر می‌کنند. تقریبا فیلمنامه ۸۵ درصد فیلم‌های دنیا بدین شکل نوشته می‌شوند.
او ادامه داد: ما هم تلاش می‌کنیم تا قواعد این نوع فیلمنامه‌نویسی را یاد بگیریم. هر گاه در این نوع فیلمنامه‌نویسی مهارت پیدا کردید، می‌توانید آن را تغییر دهید و انواع دیگری از فیلمنامه‌نویسی را تجربه کنید.
دیالوگ‌های فیلم کوتاه باید دارای کمترین کلمات باشند
فرهاد توحیدی دیگر مدرس کارگاه فیلمنامه نویسی از هنرجویان خواست تا طرح‌هایشان را بخوانند و به آنها توصیه کرد تقسیم اطلاعات در فیلمنامه بسیار مهم است. وی در ادامه افزود: تقسیم بندی اطلاعات از این حیث مهم است چون این اطلاعات هستند که کنجکاوی مخاطب را جلب می‌کنند. تا زمانی که مخاطب کنجکاو باشد، فیلم شما را دنبال می‌کند. مهم‌ترین بخش اطلاعات را در پایان‌بندی یا نیمه پایانی فیلم بیاورید.
او در رابطه با تقسیم‌بندی فیلم‌های کوتاه توضیح داد: ما چهار گروه فیلم کوتاه داریم؛ فیلم‌های «کوتاه کوتاه» که بین ۲ تا ۴ دقیقه هستند، فیلم‌های کوتاه متداول که بین ۵ تا ۱۲ دقیقه هستند، فیلم‌های کوتاه متوسط که بین ۱۲ تا ۲۵ دقیقه هستند و فیلم‌های کوتاه بلند که بین ۲۵ تا ۳۰ دقیقه هستند. البته باید بدانید که در دنیا تنها یک جشنواره است که فیلم‌های کوتاه تا ۴۰ دقیقه را هم می‌پذیرد.
توحیدی تاکید کرد: بنابراین بهتر است که شما برای این زمان محدود یک واقع اصلی بیشتر نداشته باشید. حداکثر یک پیرنگ اصلی و فرعی. همچنین بهتر است شخصیت‌ها را محدود نگه‌دارید و دیالوگ‌ها کوتاه و موجز باشند. اگر بخواهیم دستورالعملی درباره دیالوگ‌نویسی در فیلم کوتاه بگوییم، باید بیشترین معنا و کمترین کلمات را داشته باشند.
ایده مهم است یا پرداخت؟
کارگاه فیلمنامه‌نویسی احمدرضا معتمدی با نمایش فیلم کوتاه «تولدت مبارک» یکی از هنرجویان آغاز شد و سپس این جلسه به پرسش و پاسخ در خصوص فیلمنامه‌نویسی گذشت.
معتمدی گفت: مخاطبان همیشه خوانش خودشان را انجام می‌دهند. و نکته دیگری که باید به آن توجه کنید این است که ایده تکراری نیست و ایده منحصر به فرد است. آن چیزی که تکراری می‌شود، مضمون است. در یک سال سینمایی ممکن است ۵۰ مضمون تکرار شوند. اما ایده سینمایی، یک امر منحصر به فرد است.
این مدرس دارالفنون با بیان این‌که هنرمندان رتبه‌ای بالاتر از دانشمندان دارند گفت: چرا که آنها می‌توانند یافته‌هایشان را به نحوی ارائه کنند که عموم متوجه آن شوند. این کاری است که دانشمندان نتوانستند انجام دهند.
معتمدی عنوان کرد: حالا این پرسش مطرح است که ایده مهم است یا پرداخت؟! اگر شما کسی هستید که اعتقاد دارید ایده ارزشی ندارد و فقط پرداخت مهم است. یا برعکس آن. شما دارای سبک ویژه هستید. یا شاید هم فکر کنید هر دو مهم است که بازهم دارای سبک ویژه‌ای می‌شوید.
در جلسه دوم کارگاه های فیلمنامه نویسی مدرسان بیشتر به شنیدن طرح های هنرجویان پرداختند و آنها را تشویق کردند تا طرح هایشان را تکمیل کرده و برای جلسه سوم ایده هایشان را آماده کنند.