سینماسینما، سامان بیات: به مناسبت سالروز درگذشت محمدعلی فردین نگاهی بیندازیم به کتاب “سینمای فردین به روایت محمدعلی فردین” نوشته عباس بهارلو (نشر قطره) و حرفهای ایشان دربارهی فیلمسازان موج نو.
فردین: سینمایی که دوست داشتم با سینمای فردین فرق میکرد، سینمای فردین مختص مردمی بود که فردین را دوست داشتند. روشنفکران جامعه مخالف این سینما بودند و مخالفتشان هم از نظر من قابل قبول بود. باید به این سینما ایراد میگرفتند و راهنمایی میکردند. این وظیفه مردم نبود، وظیفه مسئولان بود. من بازیگری بودم که معروف شده بودم به “سینمای فردین”. بنابراین باید احساس مسئولیت میکردم و به تدریج با صمیمیت، امثال کیمیایی و مهرجویی را به طرف خودمان جلب میکردیم، ولی اشتباه آنها این بود که فردین را به بازی نگرفتند، شاید اگر به بازی میگرفتند سریع تر به خواستههای خودشان میرسیدند. من میگفتم نه آنقدر سلیقه مردم را به بازی بگیریم که پنجاه تا مثل گنج قارون بسازیم و نه اینکه مردم را به کل کنار بگذاریم و فیلمی باب طبع ده دوازده داور جشنواره تهیه کنیم. فیلمهای فستیوالی فقط به درد فستیوالها میخورد و هیچ کجای دنیا فروش نمیکند. کارگردان این فیلمها به جای اینکه مردم را در نظر بگیرد، هیئت ژوری را در نظر میگیرد. ما باید اول خودمان را از نظر کمیت و کیفیت به سطح سینمای جهان میرساندیم و بعد ده تا فیلم مثل شب قوزی، گاو یا شوهر آهو خانم در سال میساختیم. هم آن را می داشتیم و هم این را. ولی وقتی تولید سالانهمان ده فیلم است، چند تا شب قوزی یا گاو بسازیم؟ با این کار سینما ورشکست می شود و از بین میرود.
بهارلو: حالا کارگردانهای جوان سراغتان نیامدند، شما چرا سراغ آنها نرفتید؟
فردین: به همین دلیل که آنها نیامدند. بالاخره هرکسی برای خودش صاحب غرور است. من به عنوان یک بازیگر در دفتر کار خودم نشسته ام. مثل آژانس اتومبیل که شما زنگ میزنید و یک اتومبیل میخواهید، هیچ وقت مسئول آژانس تلفن نمیزند که امروز اتومبیل میخواهید یا نه. (…)
اگر آن ها میخواستند جهت سینما را تغییر بدهند، نمیخواستند با حضور فردین باشد تا بعد این طور ارزیابی شود که فردین باعث این تغییر و تحول شده است.
📒 منبع: سینمای فردین به روایت محمد علی فردین – عباس بهارلو – نشر قطره – چاپ دوم، صفحه ۲۶۶
در زیر بریدهای از فیلم “فریاد نیمهشب” ساخته ساموئل خاچیکیان را میبینیم که از نظر کارگردانی از آثار خوب سینمای ایران است: