سینماسینما، منیژه بهارلو
در بحث موضوعات اجتماعی و پژوهش های اجتماعی، نگاه به سوژه بسیار متفاوت از نگاه عمومی است. در این نوع نگرش ها، معمولا عطف به یافته ها و برداشتی که برایمان ایجاد شده، فرضیه نخست در دسترس تغییر یا تحول یا تثبیت قرار می گیرد. اکنون در موضوع مطرح در فیلم «خانه پدری»، می توان دریچه ای متفاوت از نظریات لحظه ای و سوگیرانه باز کرد و زاویه دید دیگری بر آن طرح نمود.
موضوع به زبان امروزی، در حوزه قتل های ناموسی، است. موضوعاتی اینچنین در خیلی از فرهنگ های بومی کشورها و حتی فرهنگ های دینی، مورد توجه است و بعضا رایج. اصل چنین اندیشه ای به حفظ سلامت هویت خانوادگی و متاثر از آن، سلامت اجتماعی معطوف است. قصد تحلیل درستی یا نادرستی این نظریه را نداریم، که در اصل حفظ سلامت و هویت خانوادگی و بحث ناموس، کسی تردید ندارد اما در نحوه برخورد با این موضوع، در گذر زمان، تحولاتی رخ داده و با توسعه اندیشه بشری، برداشت های جدیدی نسبت به موضوعات اجتماعی طرح شده است و قضاوت ها نسبت به رویدادهای انسانی متفاوت شده است. در دوره معاصر هم به این موضوع حساسیت نشان داده می شود و طرح عنوان «تجاوز» در حوزه های قضایی، تا اندازه قابل توجهی، ناظر بر این موضوع است و بر حفظ سلامت اجتماعی و خانوادگی نظر دارد. اکنون با توجه به این مقدمه، به نکته ای درباره «خانه پدری» بپردازیم.
در «خانه پدری»، دفاع یا رد نظریه را مشاهده نمی کنیم و چون داستان در سیری هشتادساله مطرح می شود، اتفاقا می توان به قوام اندیشه حفظ سلامت خانوادگی در طی این سالها، به عنوان نکته ای مثبت در این فیلم توجه داشت. اصل داستان هم به گفته سازنده اثر، از داستانی در سال ۵۱، گرفته شده، یعنی دوره پهلوی، که به علت فزونی فساد و روند توسعه فساد، شاهد رخداد انقلاب در سال ۵۷ برای اصلاح جامعه بودیم. از این جهت کمتر توجه می شود که موضوع فیلم به باورهای ارزشی امروز در نظام جمهوری اسلامی خدشه وارد نمی کند و حتی مؤید این نوع ارزش های انسانی برای حفظ سلامت اجتماعی است. (بگذریم که نحوه اصلاح صحنه ای و حذف صندوقچه ابزارهای تعزیه پدر دختر، منفی بود چون بروز این موقعیت را فقط به خانواده های غیر دینی نسبت داد.) اما طبیعی است که در گذر زمان، نگرش افراد، متأثر از توسعه اندیشه ها، به این موضوع متفاوت باشد ولی اصل رویداد و خواست اصلاحی را می توان به صورت غیرمستقیم، از این اثر برداشت کرد. مثلا می توان خواست تقویت قوه قضاییه برای برخورد با خطاهای مطرح و سوء برداشت های فردی در چنین مواردی را استنباط کرد. با مثالی از فیلم «عروس آتش» به بحث بپردازیم.
موضوع فیلم «عروس آتش» هم نوعی از این رویداد مطرح در «خانه پدری» است. در هر دو بحث سلامت خانوادگی و اجتماعی مطرح است. در هر دو نقد نظام اجتماعی مطرح است و در هر دو خواست اصلاح رویه های غلط. اما همان گونه که کسی به «عروس آتش» خرده نگرفت؛ خرده بر «خانه پدری» هم نباید گسترش یابد. متن پژوهشی «عروس آتش» بارها تقدیر و تمجید شد؛ اما متن «خانه پدری» اصلا در اذهان کسی طرح نشده، چه برسد به اینکه گفته شود چنین اثری، نوعی تحلیل و تحقیق اجتماعی را پشتوانه خود دارد و همین که در خلاصه داستان نوشته می شود در سیری هشتاد ساله، یعنی نوعی تحلیل و پژوهش اجتماعی بر آن متأثر است. می توانیم از هر دو، خواست تحول در نحوه برخورد با چنین موضوعاتی را استنباط کنیم. می توانیم از هر دو، بیان موضوعی ریشه دار در جامعه را استنباط کنیم. در هر دو خشونت مطرح است اما می توانیم در ورای هر دو، نوعی احساس انسانی نسبت به قربانیان این موضوعات را استنباط کنیم. و خلاصه اینکه، فراتر از بحث های سطحی و ژورنالیستی که به جای خود، نیاز است؛ به هویت اصلی بحث توجه کرده و اندیشه مطرح در «خانه پدری» را تحلیل و تنقیح کنیم ولی پیش از این تحلیل ها، باید بپذیریم، با نمایش این فیلم، اندیشه ها توسعه می یابد ولی انقلابی رخ نمی دهد. انسان در برخورد نگرش ها، پخته می شود و به ارزیابی سخن ها و ادعاها می پردازد. همان معنی آیه قرآن که، همه سخن ها را بشنویم و به بهترین آنها، گردن نهیم.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- گفتوگوی سینمایی نسلها/ نگاهی به مستند «موج نو»
- زنگ تفریح یک فیلمساز چیرهدست/ نگاهی به فیلم «ویلای ساحلی»
- آیا رضا عطاران رکوردهای فروش ۱۴۰۲ را میشکند؟
- یادداشت کیانوش عیاری درباره «جنگل پرتقال»؛ با ۶۰ هزار تومان، میلیونی لذت ببرید
- «ویلای ساحلی» از مهر اکران میشود
- «ویلای ساحلی» کیانوش عیاری چه زمانی اکران میشود؟
- فیلم کیانوش عیاری آماده نمایش شد/ رضا عطاران بر پرده سینما
- سریال کمال تبریزی در یکقدمی آنتن/ سریال عیاری از تلویزیون پخش نمیشود
- کیانوش عیاری: دنیا را با دوربین ۸ میلیمتری میدیدم
- گفتگوی اختصاصی سینماسینما با کیانوش عیاری/ اگر این سینما فروش داشته باشد غیرطبیعی است
- روحالله سهرابی مطرح کرد؛ آخرین وضعیت «کاناپه»، «برادران لیلا» و برگزاری جشنواره فیلم فجر
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای دو فیلمنامه
- «رکر» ساخته میشود/ کیانوش عیاری فراخوان بازیگری داد
- کیانوش عیاری تجربههای سینمایی خود را با علاقهمندان به اشتراک میگذارد
- کیانوش عیاری وجهه مهمی به سینمای آزاد داده است
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»