سینماسینما، محدثه واعظیپور
پویا فیلم در دوران فعالیتش در سینمای ایران، به دنبال احیای فیلمفارسی بوده. سینمایی که به نظر حسین فرحبخش محبوب مردم است و در دهه شصت به دلیل عناد و کج سلیقگی مدیران سینمایی مغضوب شده است. مواضع فرحبخش در تمام این سالها روشن و شفاف بوده است و نیاز به تفسیر و بازتعریف ندارد. پویافیلم با وجود تغییر دولتها و سیاستگذاریهای فرهنگی، همواره فیلم تولید کرده و در چرخه اکران حضور داشته است. دوستداران این سینما و فیلمها از بعضی تولیدات پویافیلم استقبال کردهاند و تعدادی از این فیلمها در گیشه شکست خوردهاند، با این همه فرحبخش و پویافیلم به راهشان ادامه دادهاند.
«قدغن» به کارگردانی مجید مافی تازهترین فیلم این کمپانی، که نوروز اکران عمومی شده بود، پس از دو هفته به چرخه اکران آنلاین وارد شد. «قدغن» به سبک و سیاق تولیدات پویافیلم، مناسبات، روابط و شخصیتهایی را بازتعریف می کند که از دل فیلمفارسی آمدهاند. سینمایی که خوب یا بد با هر کیفیت، محصول دوران و جامعهای بوده که دیگر وجود ندارد. فیلمفارسی ارزشهایی را رواج میداد و بر عناصری تکیه میکرد که درست یا غلط بخش قابل توجهی از جامعه آن را پذیرفته بودند. پنجاه سال قبل، ایران، زنان و مردانش شبیه چیزی نبودند که ما امروز با آن مواجهیم و «قدغن» میخواهد نماینده آن باشد. اگر فیلمفارسی، مردسالاری و تن سپردن به سنتهای مردسالار را تبلیغ و بنیانهای زندگی سنتی را ترویج میکرد، بافت جامعه با این مفاهیم و دل سپردن به آنها مشکلی نداشت. اما جامعه امروز، با همه گسستها و شکافهایش به چنین آموزهها، انگارهها و شعارهای اخلاقی وابسته نیست.
«قدغن» عشق، حمایت، رفاقت مردانه و جوانمردی را به شکل و شیوهای از دست رفته و فراموش شده روایت میکند. بسیاری از مناسبات در روابط زن و مرد، نه فقط در کلانشهرها که در روستاها و شهرستانها تغییر کرده و خشونت علیه زنان یا منع کردن آنها از حقوق مادی و معنویشان رنگ و بوی دیگری گرفته است. از سویی دیگر مواجهه زنان با این مشکلات هم عوض شده است. در جامعهای که شوهر، سر بریده همسرش را با افتخار در شهر میچرخاند یا پدری، با داس سر دختر نوجوانش را میبرد، صحبت کردن از اخلاق و پیچیدگیهای رفتاری و بحرانهای پنهان و آشکار، دشوار و پر از سوتفاهم است. در چنین جامعهای باور مرام و مسلک مرتضی (سام درخشانی) و جنس رابطهاش با غزل پذیرفتنی نیست.
فیلمفارسی، نزدیک به نیم قرن پیش، بازتاب جامعهای در حال گذار بود. جامعهای که آمار زنان تحصیل کرده و مستقلش نسبت به امروز اندک بود و بافت سنتی در آن غلبه داشت. آن جنس سینما، به تصور مردم از زندگی، آمال و آرزوهایشان نزدیک بود و رویاهای آنها را نمایندگی میکرد. پرفروشترین فیلمفارسیهای آن روزگار، حتی اگر در سینماهای سراسر ایران دوباره اکران شوند، شکست میخورند. بازسازی و بازتولید آنها هم کمکی به رونق سینماداری و جذب مخاطب نخواهد کرد.
«قدغن» کوششی است برای فاصله گرفتن از کمدیهای سطح پایین و عامهپسند و نزدیک شدن به فیلمهای اجتماعی. اما مشکل فیلم این است که نقاط اتصال آن با جامعه و مردمی که فیلم برای آنها تولید شده اندک است. شکست «قدغن»، شکست چندباره فیلمفارسی است. سینمایی که امروز، بیش از همیشه کهنه و از مدافتاده به نظر میرسد و مخاطبی ندارد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- سینمای فرحبخش/ درباره سینمای یک تهیهکننده
- آمار فروش فیلمهای اکران نوروزی/ یک شروع کمرمق
- ابوالفضل پورعرب: پای همه فیلمهایم هستم
- گیشه تعطیل سینماها در روز بازگشایی
- حسین ملکی در جوار خسرو شایگان آرام گرفت
- «خورشید» به ترکیب فیلمهای اکران نوروز ۱۴۰۰ اضافه شد
- پروانه نمایش ۲ فیلم صادر شد
- پاسخ قاطع رامبد جوان به سخنان تند فرحبخش درباره «خندوانه»
- حسین فرحبخش: روحانی نبود به وضعیت نفت در برابر غذا میرسیدیم
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- به انتخاب تماشاگران و به یاد شانتال آکرمن؛ ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن جایزه جدید میدهد
- رقابت «آنیتا، گمشده در اخبار» در جشنواره استانبول
- پایان تور کنسرت علیرضا قربانی در تهران
- تلفیق شادی و شایستگی؛ نگاهی به برنامه «آی نسیم سحری عید شد»
- همکاری دوباره با یونیورسال؛ کیلین مورفی وارد ماجراهای جنجالی زغال سنگ آمریکا شد
- نگاهی به سریال افعی تهران
- علی اصغر رضایی نیک درگذشت
- ۱۰ روز مانده به شروع اجرا؛ نمایشِ بهرام افشاری ۲ میلیاردی شد
- برنامه تعطیلی سینماها در شبهای قدر
- به کارگردانی مهیار علیزاده؛ بازیگران نمایش «و تو هم برنگشتی» معرفی شدند/ اولین حضور شمس لنگرودی در تئاتر
- کنسرت «علیرضا قربانی» / گزارش تصویری
- بهار «مولوی» با متن محمد چرمشیر آغاز میشود
- شروع فیلمبرداری فیلم «پیکی بلایندرز» از ماه سپتامبر با حضور کیلین مورفی
- الهه نوبخت داور بخش اصلی جشنواره هلند شد
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- فریاد، فضیلت است/ یادداشتی بر فیلم «داگویل» با نگاهی به پرفورمنس «ریتم صفر» مارینا آبراموویج
- جورج میلر با «فیوریوسا» به کن میرود
- نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با حمایت همراه اول در حال برگزاری است
- سفری به سوی ناشناخته ها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- پوسترهای ۲ بخش جنبی جشنواره کن منتشر شدند
- جان تراولتا در یک فیلم درجه ۳ دیگر بازی کرد/ نمایش در آوریل
- عیدی همراه اول با سبدی از محصولات دیجیتال
- احمدرضا عابدزاده از عوامل «پرویز خان» شکایت کرد
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر
- اجرای طرح «اکران شبانه» سینماها در تعطیلات نوروز