سینماسینما، دلبر یزدانپناه
نَفْسِ بودن در جهانِ ذاتاً پوچ و بیمعنا کافی است که انسان را به ورطه ویرانی بکشاند.
ازهمگسیختگیِ انسان، از خود و جهان، با تولد آغاز میشود، اما ساختارهای اجتماعی نظیر خانواده، مدرسه، محل کار و حتی دوستان هرگز زیر بار بیمعنایی جهان و متلاشی شدن انسان در این پوچی نمیروند. آنها با خلق قید و بندهایی دست و پا گیر از همان کودکی انسان را درگیر خود میکنند. این ساختارها برای حفظ جامعه بسیاری از چیزها را ارزشمند و والا جلوه میدهند و بسیاری دیگر را نابههنجار، ساختارشکن و غیرقانونی. تلاش برای بقای ساختارهای جمعی برابر میشود با بیتوجهی به فردیت و یکه بودن انسان.
بیراه نیست اگر بگوییم اولین ساختاری که کودک را به زندگی جمعی و نفی فردیت خود فرا میخواند، مدرسه است. نخستین اثرهایی که بر چین و چروکهای ذهنِ بیشکل کودک دیده میشود، اثرِ انگشت معلم است. معلم در ذهن و روح کودک گودال میکند و تخم بسیاری از باورها را میکارد. اما اگر القاء باور و به زبان سادهتر برنامهریزی کردن ذهن به سادگی کاشتن یک دانه باشد، پس دلیل مشکلات انسان در این جهانِ هستی چیست؟ مشکل اصلی این است که معلم هم یک انسان است!
هِنری بارتث، معلم زبان، برای یک ماه به جای معلم اصلی به دبیرستانی میرود و «گسیختگی» روایت این یک ماه است. دانشآموزان این مدرسه نمرههای خوبی نمیگیرند، زیر بار قوانین مدرسه نمیروند و این موضوع باعث بدنامی محلهای شده است که مدرسه آنجاست، طوری که حتی خرید و فروش خانه در آن محله دستخوش تغییر شده است. حالا مدیر و مسئولان مدرسه در پی چارهای هستند که اوضاع را سر و سامان بدهند.
«گسیختگی» قبل از آنکه روایت دانشآموزان بیقید و بند و نابههنجار باشد، روایت معلمانی است که درونیاتشان در رفتار و کردار دانشآموزان نمود مییابد. در آغاز، فیلم در تصاویری مستندگونه و سیاهسفید گفتوگوی معلمانی را نشان میدهد که درباره علاقهشان به این شغل و چگونگی انتخاب آن حرف میزنند؛ همه آنها از سر اجبار و نابهدلخواه وارد این حرفه شدهاند و هیچکدام علاقهای به آن ندارند. اما هِنری که خود کودکیِ سختی را با درد بیمادری سپری کرده و خاطره خودکشی مادر هیچوقت رهایش نمیکند، نظرگاه متفاوتی به شغل معلمی دارد. او سعی میکند در این جهانِ از هم گسیخته به ذهن و دنیای دانشآموزانش معنا و انسجام بدهد. او همانقدر که در مدرسه با مشکلات دانشآموزان دست و پنجه نرم میکند، در زندگی شخصیاش هم دچار مشکلاتی است: پدربزرگی که در بیمارستان بستری است و رازِ خودکشیِ مادرِ هِنری را در سینه دارد، اریکا، دختری خیابانی، که به او پناه آورده است و از همه مهمتر تنهایی بیانتهای خودش.
در نهایت ویرانیای که هِنری را فرو میریزد، ناتوانی او در حل کردن این مشکلات است. ناتوانیای که گویا بهطور استعاری بر ساختمان مدرسه هم اثر میگذارد و فیلم در حالی که او «زوال خانه آشر» اثر آلنپو را برای دانشآموزانش میخواند و مدرسه به ویرانهای بدل میشود، به پایان میرسد. هِنری پذیرفته است که نمیتوان برای معمای زندگی پاسخی یافت و تلاش برای به در بردن فردیت خودش در این ورطه، او را به جملهٔ کامو در آغاز فیلم میرساند: «تا کنون چنین احساس ژرفی از تنهایی توأم با از خود گسیختگی، در عین حضور در جهان هستی، نداشتهام.»
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- برگزیدگان جشنواره فیلم پکن معرفی شدند/ تجلیل از چن کایگه با حضور ییمو
- «سیم خاردار» در کازابلانکا
- راهیابی مستند «دوربین فرانسوی» به جشنواره ارمنستانی
- نمایشگاه نقاشی «درخت جان» در گالری کاما
- رضا شیخی فیلمبردار سینمای ایران درگذشت
- پایان فیلمبرداری «خالد» در زیگورات
- معرفی آثار راه یافته به بخش فیلمنامه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- امیر جدیدی، منصور بهرامی میشود
- زیر پوست شهر/ نگاهی به سریال «افعی تهران»
- هیات داوران جشنواره فیلم کن معرفی شدند/ گلادستون، کورئیدا و بایونا در فهرست
- هفته دوم «مجنون آن لیلی» هم به سانس فوقالعاده رسید/ «فین جین» پرمخاطب ترین نمایش عمارت نوفللوشاتو شد
- حسام منظور به سراغ دراکولای برام استوکر میرود
- بزرگداشت بهرام شاه محمدلو برگزار میشود
- ده جایزه جشنواره هندی برای «انتقام تیرهروزان» ایرانی/آمریکایی
- بستههای مکالمه پرتخفیف همراه اول بهمناسبت روز ملی خلیجفارس
- به تو هم سخت میگذرد؟/ نگاهی به فیلم «منطقه تحت نظر»
- معرفی پروژه جدید کارگردان «باربی»؛ گرتا گرویگ «نارنیا» را میسازد
- معرفی داوران جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اختتامیه دومین دوره جشنواره «عروسکخونه»/ پیشکسوتان و فعالان عرصه کودک به سمت احیای نمایشهای عروسکی میروند
- عسگرپور: از جانب مدیران کم تسلطِ سطحینگر، مورد حمله قرار میگیریم که شما از فروش فیلمها خوشحال نیستید/ از کجا به کجا رسیدیم!
- پخش سریال «حشاشین» در ایران ممنوع شد
- همراه اول حامی برگزاری ششمین رویداد ایران اکسپو
- حضور معاون وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه در غرفه همراه اول
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟