سینماسینما، مازیار معاونی
ایدهی اختصاص هر قسمت از یک برنامه تلویزیونی به یک چهرهی خاص هنری، ورزشی و….و گفتوگوی خودمانی با او توسط مجری برنامه، بیست و چهار سال پیش در شبکه تهران و با برنامهای به نام «حرفهایها» رقم خورد که سید احمد نجفی اجرای آن را بر عهده داشت اما «حرفهایها» یک برنامه محدود سیزده قسمتی به سیاق برنامهسازی آن سالهای تلویزیون بود و با اتمام پخشش آن شکل از برنامهسازی چندان پیگیری نشد. در واقع گذشت شش سال دیگر لازم بود تا دومین شبکه قدیمی تلویزیون با برنامه «صندلی داغ» که زندهیاد حمید آخوندی تهیه آن را بر عهده داشت در جا انداختن این فرم تازه از برنامههای گفتوگومحور و فاصله گرفتن از اجراهای خشک و رسمی معمول آن سالهای تلویزیون گامهای موثری بردارد.
حالا و پس از گذشت نزدیک به دو دهه از آن برنامه پیشگام و دهها برنامه دیگر شبکههای تلویزیونی که همگی بر اساس همان الگوی اولیهی «صندلی داغ» ساخته شده و روی آنتن رفتهاند بار دیگر در شبکه دو تلویزیون بیننده برنامه گفتوگومحور دیگری هستیم که باز هم میتواند برای برنامههای پس از خود الگو قرار بگیرد.
مهدی بابایی که بیش از هر برنامه دیگری با ویژه برنامه شبکه دو در نوروز ۱۳۹۸ یعنی «پل فروردین» به جا آورده میشود، با برنامه تازه خود «رخ به رخ» علاوه بر ساخت یک برنامه متفاوت، یاد و خاطره همکار پیشکسوت خود حمید آخوندی فقید و گروه برنامهساز خلاق دو دهه پیش شبکهای که از پیشگامان این جنس از برنامه سازی بوده را هم زنده کرده است.
شاید بد نباشد بحث را از فضای برنامه آغاز کنیم، فضایی که دکور آن متناسب با ایدهی اولیه برنامه مبتنی بر برگزاری یک گفتوگوی صمیمانه دونفره طراحی شده است. از میز طویلِ گفتوگو گرفته که به گفتوگو رسمیت بیشتری میدهد تا میز گرد کوچکتر که مخصوص پذیرایی از میهمان برنامه است و حضورش در دکور از دُز رسمیت میز بزرگتر و گفتوگوهای جدیتر میکاهد. فضایی کافه (کافی شاپ) مانند که به درستی متناسب با تصوری که از محل انجام یک گفتوگوی دو نفره در ذهن تمام مخاطبین وجود دارد شکل گرفته است.
در یک ایدهپردازی جالب و برخلاف دیگر برنامههای مشابه تلویزیونی و حتی غیر تلویزیونی (شبکه نمایش خانگی)، در «رخ به رخ» حضور کارگردان تلویزیونی، گریمور و متصدی کافه (باریستا) از همان اول فضای جدی را شکسته و اتمسفر را به سمت و سوی کافههای دنیای واقعی برده است، به جز این نورپردازی خاص برنامه که بر استفاده از نور ملایم و کنتراست تاریک/روشن استوار شده است همه و همه در خدمت آماده کردن توأمان ذهن مهمان و مخاطبین برای تجربه یک گفتوگوی دو نفره در محیطی دنج و مناسب هستند، گفتوگویی که در ادبیات رسانهای و تلویزیونی از آن تحت عنوان کلی «گفتوگو دراما» نام برده می شود.
یکی از نکات مهمی که توجه نگارنده را به خود جلب کرد استفاده از ساختار «سکانس پلان» در تصویربرداری برنامه است، ساختاری که در دیگر برنامههای تلویزیونی حتی برنامههای گفتوگو محور مشابه هم کمتر مورد استفاده قرار میگیرد که بیتردید دشواری در اجرای این ساختار تصویری و نیاز به طراحیهای دقیق و لحظه به لحظه از مهمترین دلایلی است که بسیاری از برنامهسازان عطای استفاده از این ساختار را به رغم تمام جذابیتها به لقایش میبخشند؛ اما مطمئناً بینندگان برنامه حتی با تماشای یکی دو قسمت از «رخ به رخ» متوجه شدهاند که بخشی از حس قرابت به فضای زندگی واقعی که با مشاهده این برنامه تجربه میکنند از همین استمرار ذاتی ساختار «سکانس پلان» و کات ندادنهای مداوم کارگردان برنامه ناشی میشود.
یک بخش کوتاه اما مهم برنامه که به احتمال زیاد به ماندگارترین بخش «رخ به رخ» در حافظه مخاطبین آن بدل خواهد شد بخش موسوم به «آیینه» است. در این بخش میهمان برنامه در یک قاب تک نفره در مقابل یک آیینه قرار گرفته و به سوالات چالشیتر مجری (در مقایسه با سوالات بخشهای دیگر) پاسخ میدهد. در این بخش جذاب که کوتاه بودن دقایق و اختصار بجای به کار گرفته شده در پاسخ به سوالاتش آن را جذابتر هم کرده، میهمان افزون بر پاسخ به پرسشهای مجری به نوعی در موقعیت رو در روی خود و مواجهه با خود هم قرار گرفته و احساسات و درونیات خود را به شکلی زلالتر و بیواسطهتر بروز میدهد که دیدنی و تأثیرگذار است.
انتخاب امیرعلی دانایی برای اجرای برنامه ممکن است از این زاویه با انتقاداتی روبرو شود که چرا بازیگران که در اجرا تخصص و تجربهای ندارند جای مجریان حرفهای و پشت خط مانده تلویزیون را گرفتهاند که البته میتواند در جای خود انتقاد بجا و قابل تأملی باشد ولی نکته دیگر اینجاست که تیم سازنده برای ایجاد فضای صمیمانه مورد نظر برنامهای که اغلب میهمانانش را بازیگران امروز و دیروز عرصه نمایش تشکیل دادهاند به چهرهای نیاز داشته که به واسطه اشتراک شغلی با شرکتکنندگان حس صمیمیت بیشتری را ایجاد کرده و از رسمیت فضای ذهنی میهمان در ورود به پلاتوی محل ضبط برنامه بکاهد، مأموریتی که دانایی به خوبی از عهده انجام آن برآمده است.
مایلم بحث را با اشاره به تیتراژ تأثیرگذار پایانی برنامه به پایان ببرم، آنجا که همراه با نوای سوزناک علی زند وکیلی، امیر علی دانایی قاب عکس رفتگان از دنیای نمایش را دانه به دانه به ستونهای تعبیه شده میآویزد و البته در احترامی مضاعف به زنده یاد سیدضیالدین درّی که در سریال «کلاه پهلوی» کارگردانش (و در واقع کسی بوده که به او برای ایفای یک نقش مهم در یک سریال الف ویژه اعتماد کرده) بوده با دست کشیدن بر قاب چهره او، ادای احترام میکند، پایانی فکر شده و مبتنی بر مهربانی، قدرشناسی و پاسداشت که شاید مهمترین نیاز مخاطب امروزی و انسان امروزی باشد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- معرفی برنامههای شبکه دو به مناسبت عید فطر
- نمایش ترانههای شرقی / گزارش تصویری
- حسین سلیمانی مهمان این هفته «رخ به رخ»
- سیاوش طهمورث مهمان برنامه «رخ به رخ» شد
- معرفی برنامههای جدید شبکه دو در فصل پائیز
- ترانه تیتراژ «رخ به رخ» با صدای کاوه آفاق منتشر شد
- ایرج نوذری مجری شبکه ۴ شد/ بازگشت صندلی داغ در نوروز ۱۴۰۰
- امیرعلی دانایی به «بی وزنی» پیوست
- پوستر رسمی «ماهورا» رونمایی شد/تصویر
- داریوش کاردان: برنامهای مشابه «صندلی داغ» دارم
- نمایش «انزوا» در شهرهای بدون سینما
- بیتا فرهی ۱۲سال پیش: قطعا دوسال دیگر بازیگری را کنار میگذارم/ فیلم
- جمشید مشایخی/ صدای شجریان و بنان و افتخاری را دوست دارم/ حضرت علی (ع) معلم است و ما شاگردیم/ ویدیو- بخش سوم
- جمشید مشایخی: با چهره های خوشگل و بینی عمل کرده مردم را به سینما نکشید/ ویدئو_بخش دوم
- حرف های جالب جمشید مشایخی ۱۰ سال پیش روی صندلی داغ/ زندگی یعنی عاشق شدن/ویدئو_ بخش اول
نظر شما
پربازدیدترین ها
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- راهیابی مستند «دوربین فرانسوی» به جشنواره ارمنستانی
آخرین ها
- بزرگداشت کیانوش عیاری و افتتاح گنجینه این فیلمساز در موزه سینما
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- نمایش موزیکال «شازده کوچولو» / گزارش تصویری
- پیکر مسعود اسکویی به خانه ابدی بدرقه شد/ چرا برخی آدمها محبوب میشوند؟
- پایان تصویربرداری فیلم «ویلای موروثی»/ روایتی از زندگی یک باغبان
- رقابت ستارههای یک کمدی و یک درام عاشقانه تاریخی/ میزبانی سینماها از دو فیلم جدید
- پولاد کیمیایی برای «گالیله» میخواند
- فرصت ۳ فیلم کوتاه ایرانی برای اسکار ۲۰۲۵
- رکوردداران روز اول اکران
- «اتاق فرار» پرمخاطبترین بسته فیلم کوتاه «هنر و تجربه»
- معرفی برگزیدگان جوایز دیوید دی دوناتلو ۲۰۲۴ ایتالیا/ «من کاپیتان» بهترین فیلم شد
- روسای جدید آکادمی سزار معرفی شدند
- فیلم کوتاه «چوپان» در جشنواره ژاپنی
- «طاووس خانم و ازدواجهایش» در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه میرود
- حسن فتحی: جهانِ پر از طمع و ویرانی را با افعال خود سیاهتر نکنیم
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- جزئیات برنامههای جشنواره ترایبکا اعلام شد/ نمایش فیلمهای خاطرهانگیز هیچکاک، اسکورسیزی و اسپیلبرگ
- برگزاری دوازدهمین کارگاه بینالمللی تئوری اطلاعات و مخابرات با حمایت همراه اول
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- جشنواره «هاتداکس» در ایستگاه پایانی؟/ گرفتاریهای تهدید کننده
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- نظارت سازمان سینمایی به نمایش آثار سینمایی خارجی در پلتفرمها
- پل استر درگذشت
- رامین حسینپور بهترین آهنگساز فستیوال لسآنجلس شد
- رقابت ویژه چند فیلم و تعطیلی یک روزه سینما
- «پر» در جشنواره ورونژ روسیه نمایش داده میشود
- مسعود اسکویی درگذشت
- برگزیدگان جشنواره فیلم پکن معرفی شدند/ تجلیل از چن کایگه با حضور ییمو
- «سیم خاردار» در کازابلانکا