سینماسینما، حسین سلطانمحمدی/ عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران:
جامعه سینمایی ما با وقایع رخ داده با موضوع سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر، دوباره به تنش و کشمکش و انفصال از یکدیگر کشیده شده است. اینها در حالی چهره نموده است که وقایع رخ داده، کم سابقه نبوده – حتی برای ورود کمیسیون فرهنگی مجلس -و در گذشته این جشنواره نیز، کم یا بیش، شاهد آن بودهایم؛ اما امسال این مدعاهای تجربهشده، با استفاده از گستره مصرف رسانه های مجازی و بال و پر دادن به واکنشهای دستاندرکاران برنامه «هفت»، فاز جدیدی پیدا کرده است.
سخنان پیشتر شنیده شده دراین باره که استاندارد جشنوارههای خارجی در اجرا چگونه است و ما چگونه و بعد نتیجهگیری کردن، اختلاف نظر درباره ترکیب هیات داوران و هیات انتخاب و دیدگاه آنان، ادعاهای سیاسی درباره اجزای جشنواره و بعد حکم به تکفیر آن دادن – یادمان نرفته که برای نمونه، طرح پوستر جشنواره در دورهای به بازمانده خاندان پهلوی تشبیه شده بود یا روسری مجری جشنواره در سال ۱۳۸۹ که به پوشش منافقین تشبیه شده بود –، ادعای تغییر رأی داوران از انتخاب اولیه به نتایج نهایی و ضعف فیلمها یا سهمیهبندی جوایز یا توزیع سیمرغها میان همه، چرا بزرگان انتخاب نشدهاند و چرا جوانان، همه و همه تکرار در تکرار است و نکته جدیدی بیان نشده است که بتواند وجه تمایز این جشنواره با سایر دورهها باشد. همچنان که سایه انداختن سیاست بر جشنواره و عناصر آن، از دستاندرکاران گرفته تا منتقدانش، چیز جدیدی نیست.
تنها نکته جالب اصرار بر ماجرای دو تابعیتی بودن یا نبودن داوران است که درست یا غلط، با القای این موضوع همراه است که بعد از حدود سی و هشت سال از پیروزی انقلاب اسلامی، نظامی که دربرابر همه قدرتها ایستاده و بر استقلال رأی خود پافشاری دارد، در بخش سینمایی فعالیتهایش، متأثر از منافقینی است که در معادلات سیاسی امروزی ما، جایگاهی برایشان تصور نمیشود. در این موضوع بنا بر تجربه بهروز افخمی، منافقین در خارج بر زندگی ایرانیان تأثیرگذارند یا بنا بر تجربه مثلا جناب مدرسی، چنین چیزی نیست؟ – چون هر دو از زیست در کانادا مثال آوردهاند. اصولا چه کسی گفته حرف افخمی درست است و نافذتر؟ اگر بنابراین باشد که در احوالات شخصی افراد ورود پیدا کنیم و آن را منفی بینگاریم، باید در پیشینه فعالیت دستاندرکاران هفت در تاریخ سیاسی معاصر یا افراد دیگری در حوزههای دیگر سینمایی مانند داوران بخشهای دیگر جشنواره هم جستوجو کنیم و بعد ببینیم که اینها به عنوان ملاک و معیار، چقدر ارزشمدار هستند و چقدر مؤثر. به هر حال، «اگر قرار است مست گیرند، در شهر هر آنچه هست، بگیرند. »
ورود کمیسیون فرهنگی مجلس هم بیسابقه نبوده است. در گذشته هم نمایندگان مجلس نسبت به فیلمها و جشنواره، نظر دادهاند. همه میدانیم که سازمان سینمایی در همه ادوار جشنواره، در سالنهای خود و چند سالن فرعی دیگر، امکان دیدن فیلمها را برای نمایندگان و سایر مسئولان لشکری و کشوری، فراهم کرده است. در درون شوراهای مرتبط با تولید سینمایی نیز، همیشه دیدگاهی از نمایندگان مجلس، حتی اگر گفته شود به خاطر هویت شخصیشان در شورا بودهاند، وجود داشته است. این بار هم کمیسیون فرهنگی در حال بازبینی و بررسی موضوع است، که وظیفه ذاتی نمایندگان نسبت به موضوعات مرتبط رخداده در جامعه است و چیز تازهای نیست. اما خود جناب افخمی که تجربه نمایندگی داشته، میداند که برانگیختن نمایندگان، باید منجر به یک قانون شود تا بتواند مؤثر بر رفتار فعلی ساختار دولت شود. حتی میداند که بر مبنای قانون تأسیس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، همه فعالیتهای فرهنگی و هنری زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. هیچ شخصیت یا قدرتی هم در این سالها نتوانسته این را تغییر دهد. یا در وجهی دیگر، دولتی که موظف به ورود به همه فعالیتهای فرهنگی و هنری است، چگونه میتواند از جشنوارهای که صددرصد آن، حاکمیتی است، کنار برود و بنا بر افاضاتی که دوستان در برنامه «هفت« منتشر کردند، آن را به شورایی آکادمیکوار و مانند آن بدهند؟ مسلم است که این حرفها و پیشنهادها، عبث و بیهوده و برای فضاسازی بیربط بوده است. مثال «اسکار» را زدن هم قیاس بیربط است. بجز جشن فرعی نشریه «دنیای تصویر» که درباره آثار نمایش داده شده، قضاوت میشود، هیچ جشنوارهای در ایران همانند اسکار نیست که آکادمی برایش پیشنهاد کنیم. جشن خانه سینما هم تلفیقی از روش فجر و اسکار است. بنابراین جشنواره فیلم فجر، سیستم اجرایی خودش را دارد و طبیعی است برخلاف رویه سایر جشنوارهها، اعلام نامزدها داشته باشد و مدعیان بسیار. این جشنواره، بخواهیم یا نخواهیم، در ساختار حاکمیتی، آئینه فعالیت در حوزه سینما برشمرده میشود همچنان که جشنوارههای موسیقی یا تئاتر یا تجسمی و شعر فجر، چنین هویتی برای جمهوری اسلامی دارند. بنابراین، حاکمیت خواستار آن است که همه را باید دید و تا جای امکان، همه را باید در بخشهای متفاوت آن شرکت داد. یک بار در سال، برای جمع محدودی و در زمان محدودی، همه آثار نشان داده میشود. همان جمع محدودی که چنان هیاهو راه انداختهاند که بقیه اقشار و مسئولان را متوجه خود کردهاند، گویا اتفاقی بنیان کن، رخ داده است. همان جمع محدودی که معترض شدهاند داوران نتوانستهاند همه آثار مسابقه یعنی همان حدود ۳۳ فیلم را ببینند و درست قضاوت کنند اما خودشان علاوه بر بخش مسابقه، آثار دیگری را هم دیده ولی تشخیص دادهاند که نتایج باید چگونه میبود!
تنها نکته جالب، بهرهبرداری دوستان از تفاوت دیدگاهها در میان مسئولان است و یک بخش حاکمیت، یعنی دستگاه تبلیغی انحصاری تلویزیون را، علیه بخش دیگر حاکمیت یعنی دولت، به عنوان شورشی وانمودهاند و خود را محق جلوه دادهاند. موضوعی که گویا کمیسیون فرهنگی مجلس هم به آن توجه دارد، چون فقط استماع سخن کرده است.
جشنواره، هر چه بود، تمام شده و نه آرا تغییر میکند و نه تا سال بعد، تغییری در رفتار تولید و نمایش رخ خواهد داد. آنچه برجا ماند، فقط هیجان افکنی چند نفر بود و بس. هیاهویی بسیار برای هیچ!
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- افخمی: «بی بدن» را به جای «صبح اعدام» وارد مسابقه کنید
- شوکرانِ خنده در عزا/ درباره بهروز افخمی
- لبخندزنان در میان اتاقهای خونآلود/ درباره بهروز افخمی و حضورش در خانه مهرجویی
- با حضور بهروز افخمی؛ سرهنگ ثریای واقعی مهمان اولین برنامه «از سرگذشت» میشود
- افخمی ماجرای اعدام طیب حاج رضایی را میسازد
- بیانیه انجمن بازیگران درباره هتک حرمت زنان/ شکایت میکنیم
- پاسخ انتقاد توهین و تهدید نیست!/ واکنش خانه سینما به اظهارات ابوالقاسم طالبی در برنامه «هفت»
- له له زدن برای تیتر شدن/ درباره اظهارات ابوالقاسم طالبی
- واکنش کانون کارگردانان به توهین طالبی و افخمی به زنان در برنامه «هفت»/ این مضحکه را تعطیل کنید
- واکنش بدیعی و ضیاییپرور به حرفهای طالبی؛ دیده شدن به هر قیمت/ توهین به نیمی از جمعیت کشور
- میتو به جشنواره فیلم فجر هم رسید/ رونمایی از تیزر «استاد» همزمان با نخستین نمایش فیلم
- رونمایی از پوستر «استاد» در آستانه چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای سه فیلمنامه
- بهروز افخمی مجری «هفت» شد
- تدوین «استاد» به پایان رسید
نظرات شما
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- پایان فیلمبرداری «خالد» در زیگورات
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
آخرین ها
- پایان فیلمبرداری «خالد» در زیگورات
- معرفی آثار راه یافته به بخش فیلمنامه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- امیر جدیدی، منصور بهرامی میشود
- زیر پوست شهر/ نگاهی به سریال «افعی تهران»
- هیات داوران جشنواره فیلم کن معرفی شدند/ گلادستون، کورئیدا و بایونا در فهرست
- هفته دوم «مجنون آن لیلی» هم به سانس فوقالعاده رسید/ «فین جین» پرمخاطب ترین نمایش عمارت نوفللوشاتو شد
- حسام منظور به سراغ دراکولای برام استوکر میرود
- بزرگداشت بهرام شاه محمدلو برگزار میشود
- جایزه جشنواره هندی برای «انتقام تیرهروزان»
- بستههای مکالمه پرتخفیف همراه اول بهمناسبت روز ملی خلیجفارس
- به تو هم سخت میگذرد؟/ نگاهی به فیلم «منطقه تحت نظر»
- معرفی پروژه جدید کارگردان «باربی»؛ گرتا گرویگ «نارنیا» را میسازد
- معرفی داوران جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اختتامیه دومین دوره جشنواره «عروسکخونه»/ پیشکسوتان و فعالان عرصه کودک به سمت احیای نمایشهای عروسکی میروند
- عسگرپور: از جانب مدیران کم تسلطِ سطحینگر، مورد حمله قرار میگیریم که شما از فروش فیلمها خوشحال نیستید/ از کجا به کجا رسیدیم!
- پخش سریال «حشاشین» در ایران ممنوع شد
- همراه اول حامی برگزاری ششمین رویداد ایران اکسپو
- حضور معاون وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه در غرفه همراه اول
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
اگه قراره کنکاشی بشه ابتدا از مجری برنامه شروع بشه ایشان stable نیست زمانی اصلاح طلب بود نطق مجلس که میگفت پسری میگه بریم آمریکا حالا نقطه مقابل وافراطی وزیر دادن به داوران که دو ملیت دارند
آقای شاهرخ دولکو هم در تماس تلفنی و هم با حضور در برنامه ۷ در خصوص چالش های ایجاد شده توسط برنامه هفت سینمایی واصرار بر کرسی نشاندن تئوری ” محافظه کاری داوران دوتابعیتی ( سناریوی وحشت – داوری) به گزینش استراتژی غلط مجری برنامه هفت اشاره کرد اما محتوی آنرا باز نکرد .در واقع مجری برنامه ۷با مغاطله از منتقد تیزبین “دولکو” خواهش کرد در شرایط “آنتن” بحث را تمام کند و تمام هم شد . آقای سلطان محمدی به نکته درستی اشاره کردند ! صرف نظر از “درست یا غلط بودن داستان و تجربه شخصی مجری برنامه ۷” ….و از آن مهمتر قضاوت در مورد این نکته ظریف و موثر؛ آیا درادبیات تجزیه تحلیل نقد اجتماعی و پژوهشی و مناسبات “آماری”….. آقای بهروزی افخمی مجوز و صلاحیت علمی لازم را دارد که تجربه شخصی و شرایط روحی و روانی ناشی از رویداد هجمه به ایشان در خارج ( یک نمونه)را تحت عنوان “گمانه احتمالی” به جامعه آماری و متنوع میلیون ها ایرانی مهاجر – مسافر – مقیم – پناهنده….دانشجو……. وحتی ماموران دولتی……… تسری و تعمیم دهد ( روش استقرایی ) و سپس “مصرانه” تلاش می کند که”گمانه “سست و بی اعتبار خودرا به روش قیاسی به داوران شناخته شده و صلاحیت داده شده توسط نهاد های قانونی ، “مشروع ” و معتمدهمان نظامی حکومتی بچسباند(متهم کند) که آنتن رسانه گرانقیمت ( ارقام نجومی !) هرم نظام حکومتی را در دست دارد؟ صرف نظر از کنکاش و بررسی کمی و کیفی انگیزه و مناسبات بین مجری برنامه ۷ و کارگردان جوان سینمای ایران ( ایستاده در غبار – ماجرای نیمروز) مستند و مسبوق به اظهارات آنها ( بهروز افخمی ” تمام تلاش را می کنم که ایستاده در غبار به اسکار معرفی شود ” ………پاسخ کارگردان ماجرای نیمروز به مصاحبه و سوال ( پیش بینی حضور ماجرای نیمروز در اسکار سال آینده) خبرنگارهفت “اگر آقای فرهادی فیلمی نسازدو……..” .به نظر می رسد مجری ۷ اراده کرده است که این بار هرطور شده ( به هرقیمتی که شده ) بستر لازم برای برجسته سازی فیلم “ماجرای نیمروز “و “درو کردن” جوایز جشنواره سی وپنجم فجر و اعزام فیلم ماجرای نیمروز به اسکار به همراه کارگردان جوانش را فراهم کند ،حتی ،با آلوده کردن فضای سینمای ایران به بازی های سیاسی برون مرزی و ایجاد “تابوی” ترس دوتابعیتی ها از اعطای جوایز جشنواره و فضای برچسب زنی سیاسی به منطور تحمیل نظر و هدایت داوران در مسیر عملیاتی کردن نظرات شخصی و سوء تفاهم خود نسبت به فیلمسازان فرامرزی برجسته سینمای ایران .