حسین آریانی_ حمید نعمت الله در «رگ خواب» از همان اوایل فیلم، تکلیفش را با مخاطب روشن می کند؛ اینجا مقوله گره افکنی(چرایی غیبت های مشکوک و طولانی مرد) مسئله اصلی فیلم و فیلمساز نیست. یک تماشاگر باهوش از همان اوایل فیلم می تواند حدس بزند که غیبت های طولانی مرد ریشه در چه مسئله ای دارد.
هدفِ کارگردان بیش از برانگیختن حسِ کنجکاوی تماشاگر و سپس غافلگیر کردنش، به تصویر کشیدنِ پُر جزییات یک عشق پر شور و سودایی است؛ که البته در متن این عشقِ ویرانگر زنی قرار دارد که به تدریج به پریشانی و شوریدگی می رسد. «رگِ خواب» بیش از هر فیلمی نگارنده را به یاد فیلم «سرگذشت آدل. ه»(فرانسوا تروفو) و عشق سودایی و دیوانه وار دختر ویکتور هوگو می اندازد.
«رگِ خواب» فیلمی شخصیت محور است. در فیلم به گونه ای مینیاتوری و جزء پردازانه شخصیتِ «مینا»(لیلا حاتمی) به تصویر کشیده می شود. بدین ترتیب درامی روانکاوانه و تجسم بخشِ یک فردیتِ خاصِ، شکل می گیرد.
مینا یادآور شخصیت آشنایِ بزرگسالِ معصوم، بدون اعتماد به نفس و رویاپرداز است؛ که گاهی در اطراف خود می بینیم. شخصیتی که نیل پستمن از آن به عنوان «بزرگسالِ کودک صفت»( Childish Adult) یاد می کند. شخصیتی که خود را باور ندارد و گاه حتی به هیچ می انگارد و همیشه محتاج تایید اطرافیان و تکیه کردنِ عاطفی به دیگران است.
از دیدگاه نیل پستمن زندگی بیولوژیکی انسان از سه مرحله تشکیل شده است. او در کتاب «رسانههای تصویری و زوال دوران کودکی» می نویسد : «یک سرِ عمر انسان را دوران شیرخوارگی و سَرِ دیگر آن را دوران کهولت تشکیل میدهد. آنچه در وسط قرار دارد و این سر را به آن سر متصل میکند، دورانی است که از «بزرگسالان کودک صفت» یا «بچههای بزرگسال» تشکیل شده است. «بزرگسال کودک صفت» انسانی است که توانائیهای احساسی او در طول زندگیاش شکوفا نشده و تفاوت چندانی با حالات دوران کودکی ندارد.»
لیلا حاتمی با نقش آفرینی پُرجزییات و درخشانش به خوبی، به فردیتِ متفاوت و روانکاوانه شخصیت مینا، جان بخشیده است. حاتمی فقدان اعتماد به نفس، هیچ انگاری و از پیش بازنده بودنِ شخصیتِ مینا را، در بازی و میمیک چهره اش، با دستپاچه گی و اضطراب و مردد بودنش، به خوبی منتقل می کند. ذوق کردن ها وخنده های کودکانه او، وقتی مورد تایید و توجه قرار می گیرد، و غمگین شدن و استیصالش وقتی نادیده انگاشته می شود، به خوبی یک «بزرگسالِ کودک صفت» را پیش رویمان مُجسم می سازد.
استیصال و نگون بختی شخصیتِ مینا، با جزییات درخشانی که حاتمی به نقش بخشیده، به تدریج مینا را بدل به شخصیتی مسخ شده و چونان یک شبح می کند. در سکانس نهایی فیلم و در اوج یک نقش آفرینی درخشان(در میمیک چهره ، بیان و صداسازی و زبانِ بدن-body landguage)، لیلا حاتمی با چهره ای رنجور و ماتم زده و با قامتی در هم شکسته، با گام هایی نامتعادل، وارد رستوران می شود و با صدایی محزون و لرزان حقایق را برملا می کند.
کارگردانی حمید نعمت الله مثل همیشه خلاقانه و دیدنی است. انتخاب میزانسن ها و سر و شکل دادن به نماهای فیلم هوشمندانه و تاثیر گذار است. کافی است که میزانسن استثنایی پله های اضطراری را، که به خوبی انعکاس دهنده وضعیت معلق و غیر مطمئن و آسیب پذیر مینا است، به یاد بیاوریم؛ یا حضورِ گربه در فیلم که واکنش مینا در مقابلش عُصاره و جانمایه ای از شخصیت کلی مینا را پیش روی قرار می دهد؛ از ترس ابتدایی اش(به نشان مضطرب بودن و نداشتن اعتماد به نفس در رو به رو شدن با هر پدیده جدید و ناشناخته یا کمتر شناخته شده) تا ارتباط عاطفی اش که در اوج استیصال با بغل کردن و فشردنِ گربه به خود، (به نشان نیازمند بودنِ همیشگی اش به تکیه گاهی عاطفی) تجسم یافته است.
کارگردانی سکانس های طوفان و باریدن برف، ضمن اینکه بسیارتاثیرگذار و استثنایی است . ما را هر چه بیشتر در فضای بحران زده، غمگین و پُرچالش فیلم غرق می کند.
حمید نعمتالله از آن فیلمسازان ایده آلیست و گزیدهکاری است که فیلم هایش معمولا از استاندارد سینمایی بالایی برخوردار هستند. مسئله ای که در مورد فیلم خوبِ «رگ خواب» هم صادق است؛ و البته فیلم، بازی متفاوت و درخشانی از لیلا حاتمی را هم برای تماشاگر، به عنوان هدیه ای به یادماندنی و دلپذیر به همراه دارد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- با بازی لیلا حاتمی و حامد بهداد؛ «پیر پسر» برگزیده روتردام شد
- بیتا فرهی به خانه ابدی بدرقه شد
- در انتظار جغدی خیالی به نام هِدا/ نگاهی به فیلم «نبودن»
- لیلا حاتمی در فیلم سینماگر سرشناس آمریکایی
- هممسیر، با عشق و حرمان/ نگاهی به فیلم «تصور»
- در سکوت اهل تاریخ/ نگاهی به سریال «شبکه مخفی زنان»
- رییس سازمان سینمایی به خانمها تبریک نگفت/ پیام تبریک خزاعی در پی موفقیت سینماگران در ونیز و مسکو
- اهدای یک جایزه ایتالیایی به لیلا حاتمی
- چرا داوری لیلا حاتمی در ونیز مهم است؟
- لیلا حاتمی داور جشنواره ونیز شد
- سهم سینماگران ایرانی در داوری جشنواره کن
- «زمانی در ابدیت» با بازی لیلا حاتمی کلید خورد + عکس
- یک فیلم ایرانی در بخش هفته منتقدین کن/ «تصور» با بازی لیلا حاتمی و مهرداد صدیقیان در کن
- مروری بر حضور سینمای ایران در جشنواره کن؛ از «زیر درختان زیتون» تا «برادران لیلا»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- راهیابی مستند «دوربین فرانسوی» به جشنواره ارمنستانی
آخرین ها
- «دیوان تئاترال» روی صحنه میرود/ آغاز اجرای نمایش «مرگ با طعم نسکافه» با حضور مسعود کیمیایی
- صعود مقاومت ناپذیر و حیرت انگیز آقای کارگردان/ نگاهی به فیلم «چهارشنبه سوری» به مناسبت سالروز تولد اصغر فرهادی
- «بیژن و منیژه» میلیاردی شد
- بزرگداشت کیانوش عیاری و افتتاح گنجینه این فیلمساز در موزه سینما
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- نمایش موزیکال «شازده کوچولو» / گزارش تصویری
- پیکر مسعود اسکویی به خانه ابدی بدرقه شد/ چرا برخی آدمها محبوب میشوند؟
- پایان تصویربرداری فیلم «ویلای موروثی»/ روایتی از زندگی یک باغبان
- رقابت ستارههای یک کمدی و یک درام عاشقانه تاریخی/ میزبانی سینماها از دو فیلم جدید
- پولاد کیمیایی برای «گالیله» میخواند
- فرصت ۳ فیلم کوتاه ایرانی برای اسکار ۲۰۲۵
- رکوردداران روز اول اکران
- «اتاق فرار» پرمخاطبترین بسته فیلم کوتاه «هنر و تجربه»
- معرفی برگزیدگان جوایز دیوید دی دوناتلو ۲۰۲۴ ایتالیا/ «من کاپیتان» بهترین فیلم شد
- روسای جدید آکادمی سزار معرفی شدند
- فیلم کوتاه «چوپان» در جشنواره ژاپنی
- «طاووس خانم و ازدواجهایش» در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه میرود
- حسن فتحی: جهانِ پر از طمع و ویرانی را با افعال خود سیاهتر نکنیم
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- جزئیات برنامههای جشنواره ترایبکا اعلام شد/ نمایش فیلمهای خاطرهانگیز هیچکاک، اسکورسیزی و اسپیلبرگ
- برگزاری دوازدهمین کارگاه بینالمللی تئوری اطلاعات و مخابرات با حمایت همراه اول
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- جشنواره «هاتداکس» در ایستگاه پایانی؟/ گرفتاریهای تهدید کننده
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- نظارت سازمان سینمایی به نمایش آثار سینمایی خارجی در پلتفرمها
- پل استر درگذشت
- رامین حسینپور بهترین آهنگساز فستیوال لسآنجلس شد
- رقابت ویژه چند فیلم و تعطیلی یک روزه سینما
- «پر» در جشنواره ورونژ روسیه نمایش داده میشود