سینماسینما، نوید جعفری
نخستین ساخته یوسف حاتمیکیا بی آنکه متاثر از سینمای پدر باشد در یک خانه با حضور اعضای یک خانواده در شرایط کرونا میگذرد. شاید یکی از معدود آثاری که کرونا را به عنوان بخشی از زندگی روزمره دو سال گذشته مردم در فیلم به درستی جای داده است و حتی بخشی از کنشهای فیلمنامه را به همان واسطه طراحی و اجرا کرده است، شب طلایی باشد.
شب طلایی داستان فرزندان یک خانواده در خانه مادربزرگی است که گمشدن امانتی در آن خانه باعث میشود به مرور فضای شخصیتی، ذهنی و ارتباطی آدمها نسبت به هم، به خودشان و گذشته آشکار و عریان شود.
فیلم شروعی متناسب با داستان دارد و تا نیمه نخست به خوبی داستانش را بسط و گسترش می دهد. گرهافکنی ابتدایی کمکم همه اعضا را درگیر میکند و مخاطب به خوبی با آن همراه میشود اما هر چه فیلم به سمت پایان میرود دچار ناکامی در ادامه رویدادها و جذب مخاطبی میشود که در نیمه نخست به واسطه تعلیق با آن همراه شده است.
اصلیترین ضعف در سینمای ایران که مسبوق به سابقه است، ضعف در پیشبرد داستان و فیلمنامه است، اصولا فیلمهای سینمای ما دقیقا از نقطهای ضربه میخورند که ساختار دراماتیک دچار نقصان میشود.
روند کلاسیک داستانگویی بر اساس نمودار ابتدا، میانه و پایان و همچنین گرهافکنی در ابتدا و گرهگشایی در موخره با هر فرم و یا تغییر موقعیت چندگانه روایت نیاز به رعایت جدی دارد.
در شب طلایی متاسفانه اگرچه در نیمه نخست با فیلمی کنشمند روبرو هستیم هر چه به سمت پایان میرویم روابط علی و معلولی کاهش مییابد و فرود و پایان قصه به دست تقدیر سپرده میشود.
آنچه که نویسنده و کارگردان برای ما تدارک دیده تا در دل گره بزرگ گم شدن امانتی و جستجو با کاراکترهای داستان همراه شویم، اندک و در سطح است، آنچنان نیست که ما را به عمق روابط راهنمایی کند و به همین دلیل این درام خانوادگی ابتر میماند و در نهایت ما با آنچه از لابهلای ارتباط شخصیتها کشف کردهایم تنها میمانیم تا حدس بزنیم.
فیلم در پرداخت و میزانسنهای دوربین و بازیگران به شدت یادآور یک حبه قند رضا میرکریمی است با این تفاوت که در آنجا فیلم سرانجام مشخصی دارد و اینجا نه.
از سوی دیگر این روایتهای ناتمام با عنوان پایان باز در سینمای ایران گویی موضوعی لاینحل باقی مانده است چرا که پایان بازی که مخاطب را ناچار به انتخاب کند جز معدودی از آثار عملا در بقیه رخ نمیدهد.
به عنوان مثال اگر اصغر فرهادی در «جدایی نادر از سیمین» فیلم را در جدال والدین و تصمیم فرزند در راهرو دادگاه تمام میکند عملا دو مسیر را برای حل ماجرا و تصمیم برای مخاطب طراحی میکند و فیلم قطعا پایان دارد، پایانی که برای عدهای در همسویی با پدر و برای عدهای در همسویی با مادر فیلم معنا میشود.
اما در شب طلایی و یکی دو جین فیلمی که ادعای درام خانوادگی دارند عملا مخاطب در یک بی پایانی و گنگ بودن فضا رها میشود در حالی که گویی فیلمنامه توان پایانبندی را ندارد.
شب طلایی اما با همه ضعف در فیلمنامه و روایت، دکوپاژ و میزانسنی روان دارد، حضور دوربین در این فضایی بسته خانه احساس نمیشود و آدمهای داستان اگر چه به تیپ نزدیکترند ملموس و قابل فهم هستند هرچند بازیها از سطح بازیهای تلویزیونی فراتر نمیرود و به عمق نمیرسد.
در میان بازیگران این فیلم پر تعداد اکثر بازیگران به جز بازی مریم سعادت که در بیشتر لحظات موفق به خلق شخصیتی فرای تجربههای قبلیاش برای مخاطب شده است و تلاش موفق یکتا ناصر برای خروج از تیپهای سریالیاش سایر بازیگران عملا خودشان را تکرار کردهاند. همان نوع دیالوگگویی، همان بازیهای بدنی و همان کنش و واکنشهایی که پیش از این در سایر آثار سینمایی و تلویزیونی از آنها دیدهایم.
شب طلایی تلاش دارد تعادلی میان تلخیها و شیرینیها ایجاد کند در لحظاتی مخاطب را وادار به واکنش میکند و از او خنده میگیرد اما در مابقی لحظات به دلیل عدم پرداخت مناسب شخصیتها و مناسبات داستان تحلیل میرود و مخاطب تنها نظارهگر باقی میماند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- گفتوگو با علیرضا رئیسیان درباره مهمترین رویداد سینمایی کشور؛ جشنوارهای که انحصاری بود
- چه بودیم و چه شد!
- چرا سیمرغ فیلمنامه حذف شد؟/ نامه سرگشاده کانون فیلمنامهنویسان به رئیس سازمان سینمایی
- توضیح خزاعی درباره اشتباه خواندن دعای تحویل سال: فسیلهای سیاسی مرا تخریب کردند!
- کدام احمد؟/ نگاهی به فیلم «احمد»
- فیلم سروش صحت بدون حتی یک نامزدی/ کاندیداتوری جشنواره فیلم فجر در قبضه ارگانیها
- بالاخره در روز هشتم جشنواره اتفاق افتاد؛ معرفی داوران چهل و دومین جشنواره فیلم فجر
- برای خاطره سینما/ روایت شیراز و جشنواره فیلم فجر
- احتمال حضور «بیبدن» در سودای سیمرغ جشنواره فجر
- اتفاق عجیب در جشنواره فیلم فجر؛ شکست رکورد سانس فوقالعاده با چه فیلمهایی؟
- افخمی: «بی بدن» را به جای «صبح اعدام» وارد مسابقه کنید
- اعتراض خانواده مقتول به «بی بدن»
- انتقادات نویسنده فیلم «بیبدن» از برخورد جشنواره فجر با این اثر
- نمایش فیلم با پرده سبز در جشنواره فیلم فجر!
- علیرضا رضاداد: ادغام بخش ملی و بینالمللی فیلم فجر نیازمند بازنگری است
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
آخرین ها
- بستههای مکالمه پرتخفیف همراه اول بهمناسبت روز ملی خلیجفارس
- به تو هم سخت میگذرد؟/ نگاهی به فیلم «منطقه تحت نظر»
- معرفی پروژه جدید کارگردان «باربی»؛ گرتا گرویگ «نارنیا» را میسازد
- معرفی داوران جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اختتامیه دومین دوره جشنواره «عروسکخونه»/ پیشکسوتان و فعالان عرصه کودک به سمت احیای نمایشهای عروسکی میروند
- عسگرپور: از جانب مدیران کم تسلطِ سطحینگر، مورد حمله قرار میگیریم که شما از فروش فیلمها خوشحال نیستید/ از کجا به کجا رسیدیم!
- پخش سریال «حشاشین» در ایران ممنوع شد
- همراه اول حامی برگزاری ششمین رویداد ایران اکسپو
- حضور معاون وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه در غرفه همراه اول
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود