سینماسینما، محمد شریعت پناه
با نقش بستن عنوان «قهرمان» بر روی پرده نقره ای انتظار داریم شاهد تماشای فیلمی باشیم از چیرگی درستی بر کژی، استیلای پاکی بر پلشتی، غلبه قانون بر قانون شکنی، سیطره عدالت بر بی عدالتی اما کارگردان در سکانس ابتدایی فیلم با آشناییزدایی از مفهوم قهرمان در ذهن تماشاگران و نشان دادن ناکامی رحیم (امیر جدیدی) برای رسیدن به اتوبوس شهری این پیام را می دهد، شما با کاراکتری مواجهید که بنا به دلایل مشخص و نامشخصی در دستیابی به اهداف زیستیاش ناتوان است. بنمایه و پیرنگ فیلم قهرمان به تصویر کشیدن عوامل و مولفه هایی است که باعث شده کاراکتر رحیم در زندگی احساس ناکامی و سرخوردگی کند و به سرنوشتی نامعلوم و نگران کننده گرفتار آید. مهم ترین عاملی که باعث ناکامی رحیم شده اعتماد است، اعتماد بیجا. رحیم به شریکش اعتماد می کند و شریکش از اعتماد او سوءاستفاده می کند و با خیانت رحیم را گرفتار زندان میکند. رحیم به مدیران زندان اعتماد دارد، اما آنها به دنبال کسب محبوبیت و مشروعیتند و برایشان شخصیت رحیم ارزشی ندارد و به راحتی او را قربانی می کنند، بنابراین در شرایطی که رحیم به آنان نیاز دارد او را یاری نمی کنند. رحیم به تلویزیون اعتماد می کند و موضوع سکه ها را در قالب گزارشی روایت می کند، اما هنگامیکه می خواهد حقیقت را بر ملا سازد تلویزیون این امکان را به رحیم نمی دهد و استفاده از فضای مجازی مطرح می شود. رحیم صادقانه در نزد نیکوکاران موسسه خیریه بر روی سن میرود و از وسوسه هایش در مورد سکه ها و تصمیم سختش سخن می گوید با این حال هنگامیکه شرایط به ضرر رحیم تغییر می کند مدیران خیریه به خاطر مصلحت اندیشی و اعتبار موسسه به رحیم اعتماد نمی کنند و او را تنها می گذارند. رحیم در استیلا بر چالش هایی که جامعه، زندان، تلویزیون و شبکه های اجتماعی برایش به وجود آوردهاند ناتوان است و یک قهرمان شکست خورده محسوب می شود، اما در افشای ماهیت مدیران زندان و تلویزیون و حقایق پنهان جامعه موفق است و یک قهرمان افشاگر محسوب می شود.
در فیلم های اصغر فرهادی کودکان و نوجوانان همواره حضوری پررنگ دارند. این طیف نمادی از نسل آیندهاند که شاهد و ناظر عملکرد و رفتار درست و غلط بزرگ ترها هستند و از آنچه در جامعه رخ می دهد تاثیر می پذیرند. در فیلم قهرمان سیاوش پسر نوجوان رحیم و نیز خواهرزادههایش با فطرت پاکشان رفتار صادقانه رحیم را تایید می کنند اما بزرگترها سخن نوجوانان را باور نمی کنند و برخلاف ضرب المثل «حرف حق را باید از بچه شنید» رحیم را محکوم می کنند و مجددا به نقطه صفر، یعنی زندان باز می گردد.
فیلمنامه قهرمان پرکشش و پر تعلیق است. شخصیت اصلی فیلم ابتدا در تلاش است بدهی اش را تامین کند و از زندان رهایی یابد، هنوز این چالش برطرف نشده باید جستجو کند و زن جوانی که ادعا دارد صاحب سکه هاست و هیچ رد پایی از او نیست را پیدا کند. این زن را نیافته، باید ثابت کند اصل ماجرایی که برای مدیران زندان و رسانه ها روایت کرده واقعی است و صحت دارد. روند پیدرپی چالش ها به شیوه ای پیش می رود و رحیم را احاطه می کند که او را به زانو درمی آورد و رحیم در انتها می گوید من هیچ خواسته ای ندارم و تنها می خواهم آبرو و حیثیتم را حفظ کنم و قید آزادی و زندگی جدید را می زند. در بخشی از نمایشنامه گالیله اثر برتولت برشت، بنیامین به گالیله می گوید: بدبخت ملتی که قهرمان ندارد یا قهرمانی مثل تو دارد! گالیله پاسخ می دهد: بدبخت ملتی که نیاز به قهرمان دارد! در فیلم «قهرمان» بهرامی(محسن تنابنده) باجناق رحیم قریب به جملات بنیامین و گالیله را به رحیم می گوید و بر این باور است وضعیت اخلاقی جامعه به نقطه ای اسفبار رسیده که اگر کسی به وظیفه انسانی و ذاتیاش عمل کند به الگو تبدیل می شود. این عبارات و جمله ای که راننده تاکسی به مدیر جوان در استانداری می گوید: «حیف این مملکت که بدست شما افتاده»، رویکرد و تحلیل کارگردان از وضعیت جامعه را بازتاب می دهد و مخاطب با این ارجاعات و تعمیمی که در ذهنش به رویدادها می دهد شناخت دقیقی از جامعه به دست می آورد. بازی امیر جدیدی با لهجه شیرازی در نقش رحیم قهرمان قربانی، بسیار باورپذیر از کار درآمده و برجسته است. فیلم به نوعی تداعی کننده دزد دوچرخه ویتوریو دسیکا نیز است با این تفاوت که «قهرمان» قدری پر دیالوگ است و از زبان تصویر کمتر بهره برده است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- صعود مقاومت ناپذیر و حیرت انگیز آقای کارگردان/ نگاهی به فیلم «چهارشنبه سوری» به مناسبت سالروز تولد اصغر فرهادی
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- امیر جدیدی، منصور بهرامی میشود
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- دعوت هندیها از اصغر فرهادی
- با حکم دادگاه؛ «قهرمانِ» فرهادی تبرئه شد
- جشنواره بلگراد به اصغر فرهادی جایزه داد
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره بلگراد
- اصغر فرهادی: دیگر قصد فیلمسازی در ایران را ندارم
- جایگاه اول برای «اسپایدرمن»؛ ۱۰۰ فیلم برتر سونی پیکچرز به مناسبت صدسالگیاش/ «جدایی» پنجم شد
- گفتوگوی سینمایی نسلها/ نگاهی به مستند «موج نو»
- اصغر فرهادی به آلپ میرود
- «شهر زیبا»ی فرهادی به آمریکای شمالی رسید
- اصغر فرهادی در لسآنجلس فیلم میسازد
- رئیس آکادمی سینمای اسپانیا: فرهادی کارگردانی کاملا متفاوت، سنجیده، نوگرا و در عین حال کلاسیک است
نظر شما
پربازدیدترین ها
- جزئیاتی تازه از داستان فیلم محمد رسولاف/ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران در «دانه انجیر مقدس»
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- بازگشت مهران مدیری با یک سریال و شروعِ پیشتولید «پایتخت»
- آکتور ایرانی در شبکه آرته فرانسه
- تایید حکم ۸ سال حبس برای رسولاف
آخرین ها
- ایزابل هوپر رئیس هیات داوران جشنواره ونیز شد
- نگاهی به ظاهر جدید؛شنل پیروز می شود یا دیور؟
- آغاز تولید فصل چهارم «زخم کاری»؛ پخش فصل سوم پس از پایان «قطب شمال»
- بازگشت مهران مدیری با یک سریال و شروعِ پیشتولید «پایتخت»
- تایید حکم ۸ سال حبس برای رسولاف
- فیلم کوتاه «یک روایت دقیق» در جشنواره ایتالیایی
- در برنامه خط فرضی مطرح شد؛ سیاست و جنسیت، دوایر ممنوعه اصلی در فیلمهای کمدی
- فراخوان چهاردهمین دورهی جوایز ایسفا منتشر شد
- جایزه نتپک به «گیج گاه» رسید
- حضور «باگ» در جایزه آکادمی دانشجویی اسکار
- صدداستان؛ برنامه تازه سوینا/ انتشار سه داستان کوتاه با صدای باران کوثری
- اعضای سومین دوره هیات مدیره صنف تماشاخانههای ایران مشخص شدند
- آکتور ایرانی در شبکه آرته فرانسه
- جنون شکسپیری در زمانه ما/ نگاهی به فیلم «شاهلیر»
- «کتاب مستطاب سینما» در نمایشگاه کتاب
- کیانوش عیاری: «۸۷متر» از شبکه یک روی آنتن میرود
- باغ کتاب میزبان جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی شد
- تقدیر ویژه جشنواره اوبرهاوزن از فیلم کوتاه ایرانی
- «عامه پسند» اکران آنلاین میشود
- «عمو ماهیگیر» روی صحنه عمارت نوفللوشاتو
- حضور همراه اول در نمایشگاه بینالمللی اینوتکس ۲۰۲۴
- شکایت آموزش و پرورش از «افعی تهران»
- جزئیاتی تازه از داستان فیلم محمد رسولاف/ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران در «دانه انجیر مقدس»
- دعوت گروه «فقر پشت پردهها» برای اعتصاب/ حقوق و بیمه کارکنان، چالش مدیران جشنواره کن
- در «تحریک کنندگان»؛ مت دیمون و کارگردان «بورن» در یک کمدی دزدی همراه شدند
- مدیرکل هنرهای نمایشی استعفا داد
- راهیابی «آمرغ» به جشنواره آسیای جنوبی مونترال
- حضور مرکز گسترش با ۲۲ کتاب در نمایشگاه کتاب تهران
- «دیوان تئاترال» روی صحنه میرود/ آغاز اجرای نمایش «مرگ با طعم نسکافه» با حضور مسعود کیمیایی
- صعود مقاومت ناپذیر و حیرت انگیز آقای کارگردان/ نگاهی به فیلم «چهارشنبه سوری» به مناسبت سالروز تولد اصغر فرهادی