پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

محمدتاجیک : “ما می خواهیم فرزند زمان خویش باشیم ولی می گویند نباش .ولی من معتقدم کسانی که برافکارشان پافشاری می کنند و تغییر ایجاد نمی کنند محکوم به شکست هستند. “.

به گزارش سینما سینما ،این جملات بخشی از یک مصاحبه با کمال تبریزی کار گردان مطرح سینماست که حدود هفت سال قبل  منتشر شد . همین جملات گویای تلاش کار گردانی متعلق به نسل انقلاب است که همیشه خواسته آثارش به روز و مخاطبانش بسیار باشد ودرالبته در این راه با مشکلات ومصائب وموانع فراوانی همراه بوده است .
بد نیست بدانید کمال تبریزی  در همان مصاحبه خود به نکته جالب دیگری اشاره کرده بود : من با خودم همیشه می گویم ماالان در دهه ۸۰زندگی می کنیم حالا باید مثل دهه هشتادفکر کنیم ماالان نمی توانیم مثل اول انقلاب وبراساس سی سال پیش تصمیم بگیریم .ما باید فرزند زمان خود باشیم اما عده ای در همان نقطه ایستاده اند و حاضر نیستند جدا شوند.

/فرزند زمان/
کمال تبریزی از کار گردانان مطرح سینما ا _ ۵ آبان ماه ـ ۵۶ساله شد ، او که در سال ۱۳۳۸ متولد شده، فارغ‌التحصیل رشته سینما و تلویزیون از دانشگاه هنر است. تبریزی در سال ۶۷ “عبور” را ساخت و ۶۹ “در مسلخ عشق” را مقابل دوربین برد.
ساخت فیلم‌های سینمایی “پایان کودکی”، “لیلی با من است”، “مهر مادری”، “شیدا”، “فرش باد”، “گاهی به آسمان نگاه کن”، “مارمولک”، “یک تکه نان” و سرانجام “همیشه پای یک زن در میان است”، او را به عنوان فیلم‌سازی در عرصه‌ی سینما مطرح کرد که تمایل به ساخت فیلم در یک ژانر بخصوص ندارد.

/فیلمسازی که خسته نمی شود /
کمال تبریزی در سینمای ایران به فیلمسازی مشهور شده است که همیشه آثار جنجالی و بحث برانگیزی می سازد . او به گفته خودش هیچ گاه از برخورد با فیلمهایش خسته نشده . همین سال گذشته بود که تبریزی بااشاره به اینکه در مدرسه همه نمره هایش بیست بوده جز نمره انضباطش چون سر کلاس با تیروکمان پس گردن بچه ها و معلمهایش می زده گفته بود :من پوست کلفت تر از آنم که با توقیف فیلمهایم خسته شوم.اگر قراربود خسته شوم در مدرسه با تیروکمان معلمها را را نمی زدم چون آنجا هربار من را می گرفتند بازهم همان کاررا تکرار می کردم.

/تبریزی و مار مولک /

خیلی خوب نیست که اگر درباره کمال تبریزی مطلبی می نویسم به جنجالی ترین فیلم تاریخ سینمای ایران یعنی مار مولک اشاره ای نکنیم . فیلمی که در میانه اکران علی رغم رکورد شکنی هایش متوقف شد ولی می توان گفت همه مردم ایران توانستند این فیلم را ببینند .کمال تبریزی چند سال پس از حواشی اکران مار مولک در گفت وگویی گفته بود : احساس من بر این است اگر فیلم در شرایط فعلی و حضور و نفوذ دولت حاضر(دولت وقت یعنی دولت نهم ) روی پرده می رفت، آن قدر اسلحه ها خاموش و شمشیرها غلاف بود که دیگر مشکلی برای کار به وجود نمی آمد.

/آدرس خدا /
برای فیلم مارمولک ،ابتدا مسئولان ارشاد به تبریزی و تهیه کننده فیلم می گوید اسم مارمولک را عوض کنید. آنها نیز اسم فیلم را می گذارند آدرس خدا، ارشاد قبول نمی کند ومی گوید همان مارمولک خوب است. براساس گفته های تبریزی در یکی از مصاحبه هایش ،در ساخت مارمولک ،وزارت اطلاعات ،قوه قضاییه وزارت ارشاد وکشور درجریان بودند و حتی فیلم را دیدند و بعضی هاشان حتی گفتند این فیلم نمی فروشد!

/ابراز رضایت رهبر انقلاب از مارمولک

/تبریزی و سریالی توقیف شده از سالها قبل/
از سالهای قبل تبریزی سریالی ساخته که که تا به امروز توقیف است یعنی سریال قصه های رودخانه .او سالها قبل  در گفت وگویی در باره این سریال،با لحن جالبی گفته بود :چه کار باید کنیم ؟{برای نمایش این سریال} ،باید برخی از مسئولان تلویزیون عوض شوند!در مجموعه قصه های رودخانه ،یک پسر بچه مالایی دراین مجموعه بود. نصف بازیگران این فیلم مالزیایی بودند که در آنجا شناخته شده هستند. بازیگران این مجموعه پیمان قاسمخانی و محمدعلی کشاورز بودند.اما چرا این سریال توقیف شد؟ عجیب است که یک سریال این همه سال توقیف باشد.تبریزی در جواب این سوال گفته بود : چون موقعیت ما با موقعیت آنها به عنوان دو کشور اسلامی باهم مقایسه می شد .
/با ما شوخی نکنید /
مستند “با ماشوخی نکنید ” از دیگر کارهای کمال تبریزی است که به نظر می رسد همچنان وضعیتش پس از سالها  مشخص نیست. برای تولید این مستند تبریزی و گروهش کلی فیلمبرداری کرده بودند و صحنه های خیلی جذابی هم در فیلم وجودداشت .حضور رضا کیانیان نیز دراین مستند به جذابیت فیلم افزوده بود .نوع و جنس مصاحبه ها خیلی متفاوت و عجیب وغریب بود..

/به سختی می توان فهمید کار گردان کیست؟/
اما این کار گردان موفق سینمای ایران همیشه به کار جمعی اعتقاد بسیاری داشته . او در گفت وگویی دراین باره گفته است :ما متاسفانه هنوز ملتی هستیم که روحیه جمعی نداریم. در بازی‌های انفرادی موفق‌تریم تا ورزش‌های جمعی مثل فوتبال. در فوتبال هم مشکل ما این است که از دروازه‌بان تا فوروارد، همه می‌خواهند گل بزنند. در صورتی که در ضمیر ناخودآگاه ما کارجمعی هست. مربی فقط راه را نشان می‌دهد. این چقدر ساده‌لوحانه است که فکر کنیم مربی ممکن است بگوید من می‌خواهم پنالتی بزنم. سینما هنر کاملا جمعی است. نقاشی نیست که بوم را بگذاری و بکشی. دوره اینکه کارگردان‌ها همه کارها را انجام بدهند گذشته. اگر یکی سر صحنه فیلمبرداری ما بیاید به سختی می‌تواند بفهمد کارگردان کیست. آن‌قدر همه شور و شوق دارند که انگار آنها کارگردان فیلم هستند. اما همه می‌دانند که دارند کار جمعی می‌کنند و می‌دانند نظارتی هم هست، نظارتی که می‌تواند پنهان هم باشد. بدترین کارممکن این است که کارگردان برای بازیگر بازی کند. باید جوری شرایط را به وجود آورد که از همان ابتدا نقش را باور کند و حس را بفهمد. یک‌جور هدایت غیر مستقیم. آن وقت این حس به وجود می‌آید که خودشان مستقل در کار شریک می‌شوند.
/دفاع کیانیان از تبریزی/
همیشه وموقع اکران فیلمی از کمال تبریزی واکنش ها وبحث ها نسبت به فیلمهای او آغاز می شود فیلمهایی که همیشه بااستقبال مردم مواجه شده و بسیار پر فروش می شوند .سالها قبل که فیلم همیشه پای یک زن در میان است بااستقبال خوب مردم مواجه شد ولی منتقدان استقبال چندان خوبی از آن نکردند ،رضا کیانیان بازیگر محبوب سینمای ایران درزمان اکران این فیلم  در یادداشتی واکنش جالبی به منتقدان فیلم نشان داده بود . او دراین یادداشت نوشته بود :منتقدان این فیلم می گویند کار خوبی نشده وخیلی شلخته وشلوغ است ،نمی دانم چرا نمی گذاریم هرکسی کار خودش را بکند ،این هم فیلم کمال تبریزی است ونه کس دیگری .
/تبریزی چه باید بکند؟/
کیانیان در یادداشت خود افزوده بود :ضمنا این فیلم یک کمدی شلوغ کارتونی و پرشخصیت و پر ماجرا برای تفریح وانبساط خاطر است نه هیچ هدف دیگری.تبریزی وقتی یک تکه نان را می سازد از جانب منتقدان متهم می شود به خشکی و بیان سنگین و مفاهیم عمیقه وریاکاری ووقتی همیشه پای یک زن درمیان است را می سازد متهم به سبکی و شلختگی وشوخ وشنگی و بی منطقی می شود …..به راستی چه باید بکند ؟به نظرم تبریزی هیچ راهی ندارد که فیلمهای خودش را بسازد و راه خودرا برود که همین کاررا دارد می کند.

/روایت پیمان قاسمخانی از کمال تبریزی/

پیمان قاسمخانی در یادداشتی که در یکی از شماره های اخبر همشهری جوان منتشر شده به تمجید از کمال تبریزی پرداخته است .
به گزارش سینما سینما،پیمان قاسمخانی در یادداشت خود نوشته :اولین خصوصیت کمال تبریزی در کارش این است که اصراری به مولف بودن ندارد.به همین خاطر با فیلمنامه نویسان مختلف کار می کند و البته با روحیات و خصوصیات اخلاقی خودش ،سوژه های خاص راانتخاب می کند ،سوژه هایی که بیشترشان التهاب هم دارند تبریزی وقتی یک فیلمنامه راانتخاب می کند با کمک خود فیلمنامه نویس آن را بازسازی می کند تا به آن چیزی که می خواهد برسدو این شیوه کاری اش تحسین برانگیز است . من این ویژگی را به عنوان فیلمنامه نویسی که با او همکاری داشته ،خیلی خوب حس کردم . اما آشنایی من با شیوه کار گردانی کمال تبریزی به پروژه ای که ما در مالزی کار کردیم برمی گرددبه  پروژه ای به نام قصه های رودخانه سیاکیا که سال ۲۰۰۰ در مالزی کار کردیم . کمال تبریزی در کار گردانی آرامش وخونسردی زییادی دارد . به نظر من او و بهروز افخمی کار گردانان رکورددار خونسردی در سینما هستند . تبریزی پشت صحنه تنشی را به گروه منتقل نمی کند و اگر تنشی هم به وجود بیاید آن را به سرعت حل می کند .تبریزی کار گردانی است که اید ئولوژی دارد می داند از سینما چه می خواهد و فقط یک تکنیسین نیست . او سوژه هایش راانتخاب می کند سوژه هایی که جهت دیدگاه و ایدئولوژی خودش است .تبریزی به اصول خودش پایبند است و از این حیث قابل احترام است .از همه این ویژگیهای کاری گذشته ،کمال تبریزی در یک کلام آدم خوبی است .این “آدم خوب ” بودن را درباره هر کسی نمی توان گفت . چون هر کسی تقریبا یک گیرهایی دارد اما کمال تبریزی آدم خوبی است .

/تبریزی سیف الله دادوملاقلی پور/
رسول ملاقلی پور وسیف الله داد از فیلمسازان هم نسل کمال تبریزی در سالهای اخیر دار فانی راوداع گفته اند .و این قطعا برای آقای تبریزی بسیار سخت بوده است . البته او در یادداشتهای زیبایی که در سوگ این فیلمسازان مطرح نوشته همواره رگه هایی از طنز مشاهده می شود مثلا او در بخشی از یادداشت خود پس از مرگ مرحوم ملاقلی پور می نویسد :منتظر بودم که رسول تماس بگیره وبگه همتونو سر کار گذاشتم .چون خیلی وقتا می‌شد که تلفن می‌زد و طوری صداشو تغییر می‌داد که چند دقیقه‌ای بهت زده فکر می‌کردم که ، خدایا این کیه تماس گرفته ! با لهجه غریب آذری میگه من فامیل شما هستم و همین الان رسیدم ترمینال! پاشو بیا دنبال من ؛ میخوام بیام خونتون ! بعد از اینکه متوجه می‌شدم رسوله که داره سر به سرم میذاره ؛ جفتمون از خنده پشت تلفن غش می‌کردیم ! بعدش یه‌کم احوالپرسی و درد دل مثل همیشه؛ از دوری آدمها از انسانیت شکوه می‌کرد!
/حرف زدن بدون هیچ ممنوعیتی/
یا خالق فیلم لیلی با من است درزمان در گذشت  مرحوم داد در یادداشتی بااشاره به فقدان مرحوم داد ومرحوم ملاقلی پور نوشته بود :مطمئن باشید الان روح هر دوشون در کنار هم شاده و آرامشی دارن که ما حتی یه لحظه نمیتونیم فکرشو بکنیم. سیف‌الله و رسول الان بدون هیچ ممنوعیتی! میتونن حرف بزنن و فیلمشونو بسازن! روح شادشون شادتر باد! خوشا به‌حال آنان که رفتند و بدا به حال ما که ماندیم! به حال همه رفتگان دیروز و امروز غبطه باید خورد!

/خدا آخرو عاقبت آدم  را به خیر کند/

تبریزی همیشه در صحتهای خود جمله جالبی دارد او می گوید  :یک دعایی است که می گویند خدا آخرو عاقبت آدم را به خیر کند من به این دعا شدیدا احتیاج دارم.