سینماسینما، حسین عیدیزاده: یورای یاکوبیسکو در ٨۴ سالگی درگذشت؛ فیلمساز بزرگ اهل چکسلواکی سابق که سالهای آخر عمرش را در پراگ سپری کرد.
یکی از چهرههای اصلی سینمای چکسلواکی در دهه شصت بود که فیلمهایش حسابی سانسور شدند. فیلم «سالهای حیاتی» یا «بهار زندگی» را اواخر دهه شصت ساخت که فیلمی انفجاری در ساخت و ایدهپردازی بود: داستان دو برادر که عاشق یک دختر میشوند. زوایای دوربین عجیب و غریب، شخصیتهایی مجنون و افسارگسیخته و روایتی که پیرو بسیاری از قواعد نیست در این فیلم جلوهگری کردند و به امضای یاکوبیسکو درآمدند. فیلمسازی که شاید اندازه ورا خیتیلوا تجربهگرا نبود اما هرگز از تجربهگرایی و امتحان راههای نرفته ترسی نداشت. سال ١٩٩٣ و زمان جدایی چک و اسلواکی، هرچند خودش اهل اسلواکی بود اما در پراگ ساکن شد. جدایی این دو کشور را خودش یکی دو سال قبلترش در شاهکاری به نام «بهتر است پولدار و سالم باشی تا بدبخت و مریض» پیشبینی کرده بود که این یکی هم اثری سازشناپذیر درمورد دو زن بود که عاشق یک مرد بودند، مردی که هر وقت عشقش میکشید به این دو سر میزد و اغلب غایب بود و بدین ترتیب بار استعاری فیلم را تقویت میکرد. «زنبور هزاره»، «پرندگان، یتیمها و احمقها»، «نشسته بر شاخه درخت و کیفور از خود» و «گزارشی مبهم از پایان دنیا» دیگر کارهای مهم او بودند که برای تماشای هرکدام لازم است خودت را آماده کنی چون جریان سریع فیلمها، انرژی کنترلنشدنی آنها، گریز از قواعد بصری و روایی و دیوانگی که بر سراسر فیلم سلطه دارد نیاز به انرژی یکسانی از سمت مخاطب دارد. یاکوبیسکو از آن فیلمسازهایی بود که شبیهشان وجود ندارد. چند سال پیش در جشنواره کارلووی واری گذرا او را دیدم: سروظاهرش ترکیبی از یک کولی و یک شهرنشین بود، با چشمانی نافذ و لبخند آدمی که خوب میداند چطور شوخی کند و رندانه تیغ کنایه و نقدش را بر جان دیگری بنشاند. درست مثل فیلمهایش که ظاهر سرخوشانهشان برای پوشاندن گزندگیشان بود، گزندگی که هنوز هم چیزی از آن کم نشده.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- به انتخاب تماشاگران و به یاد شانتال آکرمن؛ ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن جایزه جدید میدهد
- رقابت «آنیتا، گمشده در اخبار» در جشنواره استانبول
- پایان تور کنسرت علیرضا قربانی در تهران
- تلفیق شادی و شایستگی؛ نگاهی به برنامه «آی نسیم سحری عید شد»
- همکاری دوباره با یونیورسال؛ کیلین مورفی وارد ماجراهای جنجالی زغال سنگ آمریکا شد
- نگاهی به سریال افعی تهران
- علی اصغر رضایی نیک درگذشت
- ۱۰ روز مانده به شروع اجرا؛ نمایشِ بهرام افشاری ۲ میلیاردی شد
- برنامه تعطیلی سینماها در شبهای قدر
- به کارگردانی مهیار علیزاده؛ بازیگران نمایش «و تو هم برنگشتی» معرفی شدند/ اولین حضور شمس لنگرودی در تئاتر
- کنسرت «علیرضا قربانی» / گزارش تصویری
- بهار «مولوی» با متن محمد چرمشیر آغاز میشود
- شروع فیلمبرداری فیلم «پیکی بلایندرز» از ماه سپتامبر با حضور کیلین مورفی
- الهه نوبخت داور بخش اصلی جشنواره هلند شد
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- فریاد، فضیلت است/ یادداشتی بر فیلم «داگویل» با نگاهی به پرفورمنس «ریتم صفر» مارینا آبراموویج
- جورج میلر با «فیوریوسا» به کن میرود
- نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با حمایت همراه اول در حال برگزاری است
- سفری به سوی ناشناخته ها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- پوسترهای ۲ بخش جنبی جشنواره کن منتشر شدند
- جان تراولتا در یک فیلم درجه ۳ دیگر بازی کرد/ نمایش در آوریل
- عیدی همراه اول با سبدی از محصولات دیجیتال
- احمدرضا عابدزاده از عوامل «پرویز خان» شکایت کرد
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر
- اجرای طرح «اکران شبانه» سینماها در تعطیلات نوروز