سینماسینما، حسین سلطان محمدی
ما می خواهیم تلویزیون به دلیل مخاطب انبوهش، به کمک سینما بیاید؛ مخاطب انبوه، همان مخاطبی است که وقتی در پوست روشنفکرنمایی می رویم، می گوییم که تلویزیون ما را نگاه نمی کند! این گله هم بعضا وجود دارد که وقتی فیلم های سینمایی به تعداد انبوه در تلویزیون و در ایام مناسبتی همچون نوروز یا آخرهفته ها به نمایش در می آِید، فیلم ایرانی بسیار کم در جدول پخش نهفته است. حالا مخاطب انبوه اولویت دارد یا مخاطب سینماروی ما که تعدادش، بین ۲ تا ۴ میلیون نفر است و آمارها معمولا می گویند که درصد بسیار زیادی از مردم کشورمان، به سینما نمی روند. کرونا و شرایط حاصل از آن هم بسیاری از فیلم ها را از اکران دور کرد و انبوهی از آثار در نوبت اکران هستند. در این موقعیت، رابطه سینما و تلویزیون باید چگونه باشد تا ما راضی شویم؟ فیلم ایرانی نشان دهد یا نه، فیلم جدید نشان دهد یا نه؟ مخاطب انبوهش نیاز به فیلم سینمایی ایرانی دارد یا نه؟
در نوروز ۱۴۰۰، دو فیلم یدو و تک تیرانداز، از آثاری که در جشنواره فجر گذشته مطرح و حتی جایزه گرفتند، در جدول پخش تلویزیون قرار داده شد. ابتدا فریاد وااسلاما که نه، وای سینما بدبخت شد و آخرین ضربه تلویزیون به پیکر نحیف سینما زده شد، بلند شد. بعد سعی شد توضیح یا توجیهی یافت شود تا این موضوع حلاجی شود و رسیدیم به اینکه این دو فیلم ارگانی هستند و «مضمون، ترکیب بازیگران و حال و هوای هر دو فیلم برای جذب مخاطب انبوه مناسب نیست. حتی اگر این فیلم ها روی پرده را میدیدند، موفقیتی نصیب سازندگانشان نمیشد.» ابتدا این نکته، کامبیز دیرباز، جاذب تماشاگر نیست؟ مخاطب انبوه در سینماست یا تلویزیون؟ این فیلمها جاذب تماشاگر انبوه نیستند، بنابراین چرا در تلویزیون با مخاطب انبوه آمدند. منظور از موفقیت برای سازندگان، چیست؟ ارگان مربوطه، بودجه عمومی و بیت المال را برای ساخت این دو اثر داده، حالا محصول هزینه کرد این بودجه عمومی، دربرابر دیدگان تماشاگر عمومی گذارده شده است. در این دو دوتا، سازندگان این آثار، اتفاقا موفقیت کسب کردند که نمایش این آثار را در برابر دیدگان مخاطب انبوه دارند. از بودجه عمومی هزینه شده و مخاطب عمومی دارد می بیند. چه موفقیتی از این بالاتر؟
همین الان، سه فیلم خورشید، لاله و دیدن این فیلم جرم است، با بودجه های عمومی بر روی اکران سینما هستند. در آنجا بیشتر تماشاگر داشته اند تاکنون یا اگر به تلویزیون می آمدند؟ هم در تماشاگران سینما و هم در مخاطب انبوه تلویزیون، هستند کسانی که بعدا این آثار را در شبکه نمایش خانگی خواهند دید و این امتیاز، برای هر دو یکسان است. اگر بر این باوریم که «با توجه به تجربه شکست اغلب فیلمهای ارگانی در گیشه (در رقابت سالم) و با صرف نظر از آمارسازی و ارائه اطلاعات غلط درباره فروش بعضی از این فیلمها»، بهتر که این دو فیلم، به سینما نیامدند، چرا درباره انتخاب نادرست سه فیلم ارگانی در حال اکران، تحلیل داده نمی شود. رقابت سالم کجاست؟ هنوز به ماجرای نمونه فیلم محمد(ص) مجید مجیدی اشاره دارید که معتقد بودند بیش از عرف اکران برایش سالن داده اند؟ همه سالن ها که سینمای وابسته به بودجه عمومی نبودند و البته بیشترشان هم استفاده مادی خودشان را داشتند از نمایش آن فیلم. از سوی دیگر باید گفت در یک سال اخیر و شاید بیشتر، با فروش مکانیزه و ثبت آنلاین خرید بلیت، آمارسازی معنایی ندارد. همان طور که شکست اغلب این نوع فیلمها هم قابل استنباط نیست چون همانند خیلی از آثار اکران شده سال های اخیر و شکست خورده در اکران نخست، بعدا در مسیرهای گوناگونی چون نمایش خانگی، نمایش در قطار، هواپیما، سیما با بیش از چهل شبکه استانی و سراسری که فیلم سینمایی نشان می دهند و موارد بسیار دیگر، در مجموع شکست معنا ندارد چون شکست یا عدم شکست یک فیلم، صرفا با اکران نخست، قابل سنجش نیست.
گفته شده، «نمایش این فیلمها در سینما، هدر دادن بیتالمال و بودجههایی است که باید در راههایی بهتر هزینه شود.» چرا نمایش این فیلمها در سینما هدر دادن بودجه است؟ مگر در هزینه کرد بودجه برای نمایش فیلم در سینما، تبلیغ و چاپ نسخ در لابراتورها – اگر هنوز سی و پنج میلی متری نمایش داده شود – و نیز نمایش در سالن و فعال شدن سالنی که از مدیر تا پرسنل، از این نمایش ها، کسب معیشت می کنند، وجود ندارد؟ در این مسیر خیلی افراد درآمد دارند. حالا اگر فرض کنید تماشاگر نیاید، مگر در سال گذشته، وزارت ارشاد ارقام درشتی به صاحبان سینماها نداد برای جبران ضرر؟ آنجا بیت المال، هدر داده نشد؟ «سینما، با همه پیچیدگیهایش، قوانین خود را دارد و با تبصره، قانون و حمایت نمیتوان این قانونها را تغییر داد.» که اگر چنین می بود، نباید خواستار حمایت دولت در سال ۱۳۹۹ می شدند.
نخستین آماری که بعد از پنج روز فروش اکران نوروزی، در تاریخ دوم فروردین منتشر شد، نشان از عدم استقبال تماشاگر سینما از آثار اکران شده دارد؛ اعداد ۱۵۷۰ مخاطب یا ۱۲۸۰ مخاطب در پنج روز. از این دو عدد، ۱۲۸۰ برای فیلم غیرارگانی بوده. ۱۲۸۰ تماشاگر در پنج روز و به طور متوسط روزی ۲۵۰ نفر در چندین سالن، قابل افتخار برای نفی اکران فیلم ارگانی است؟
در سال ۱۳۹۹ دیدیم که نمایش آنلاین فیلم ها، یا همین نمایش فیلم در تلویزیون، هزینه های تبلیغی سازنده را پایین آورد و برایش سود بیشتری داشت. تهیه کننده یکی از همین دو فیلم، گفته که دو میلیارد تومان برای دو نوبت نمایش، بدون اینکه نسخه ای در آرشیو بماند. این دو میلیارد را کدام فیلم اکران نوروزی خواهد توانست به دست آورد؟ این رقم، سود نیست؟
و اما نکته آخر. بعد این همه سال باید از فاز تخاصمی میان دولت و غیردولت، تلویزیون و سینما، ارگانی و غیرارگانی، بیرون آمد. همه باید برای ملت، در هر تعداد، چه تماشاگر سینما و چه تماشاگر تلویزیون، فیلم بسازند. همه نوع سوژه باید تولید شود و اگر سوژه خوبی وجود دارد که بخش غیر دولتی یا غیر ارگانی برای تولید آن، پیش قدم نمی شود، بخش دولتی باید سرمایه گذاری کند. در فاز فرهنگ همیشه سرمایه گذاری بیشتر از درآمد است، ولی باید انجام شود. هر تلاش فرهنگی قابل ستایش است و به هر طریقی باید کوشید این آثار دیده شوند. هر فیلم، دریچه ای متفاوت به موضوعات اجتماع است و با تفکیک های خاص، نباید جلوی تولید و نمایش را گرفت.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- تلویزیونی که مهرهسوزی میداند
- تلویزیون و ضرورتِ پایبندی به «نقشه راه» روشن
- اعتراض سازندگان «مرد بازنده» به صدا و سیما
- تخریب حمامی تاریخی توسط سازندگان یک سریال تلویزیونی
- فصل جدید همکاری سینما و تلویزیون با تشکیل کارگروه مشترک
- اشتباهی که موجب انتقاد از «زوجینو» شد
- پخش منتخب آثار زندهیاد پرویز پورحسینی از شبکه نمایش
- ۳۲ فیلم ایرانی در جشنواره جهانی داکا، بنگلادش
- «تک تیرانداز» به صورت آنلاین اکران میشود
- گزارش مراسم اختتامیه جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان/ «پسران دریا»، بهترین فیلم بخش ملی
- مدیریت جدید صداوسیما چه چالشهایی پیشرو دارد/ در جستوجوی شبکه آرامش
- معرفی آثار بخش بینالملل جشنواره کودک
- در نشست خبری دبیر جشنواره، فیلمهای سیوچهارمین جشنواره کودک معرفی شد/ اکران فیزیکی و مجازی/ معرفی داورها
- چرا سریال های تلویزیون، رایگان هم مخاطب ندارد؟
- «تک تیرانداز» همزمان با هفته دفاع مقدس اکران میشود
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- به انتخاب تماشاگران و به یاد شانتال آکرمن؛ ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن جایزه جدید میدهد
- رقابت «آنیتا، گمشده در اخبار» در جشنواره استانبول
- پایان تور کنسرت علیرضا قربانی در تهران
- تلفیق شادی و شایستگی؛ نگاهی به برنامه «آی نسیم سحری عید شد»
- همکاری دوباره با یونیورسال؛ کیلین مورفی وارد ماجراهای جنجالی زغال سنگ آمریکا شد
- نگاهی به سریال افعی تهران
- علی اصغر رضایی نیک درگذشت
- ۱۰ روز مانده به شروع اجرا؛ نمایشِ بهرام افشاری ۲ میلیاردی شد
- برنامه تعطیلی سینماها در شبهای قدر
- به کارگردانی مهیار علیزاده؛ بازیگران نمایش «و تو هم برنگشتی» معرفی شدند/ اولین حضور شمس لنگرودی در تئاتر
- کنسرت «علیرضا قربانی» / گزارش تصویری
- بهار «مولوی» با متن محمد چرمشیر آغاز میشود
- شروع فیلمبرداری فیلم «پیکی بلایندرز» از ماه سپتامبر با حضور کیلین مورفی
- الهه نوبخت داور بخش اصلی جشنواره هلند شد
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- فریاد، فضیلت است/ یادداشتی بر فیلم «داگویل» با نگاهی به پرفورمنس «ریتم صفر» مارینا آبراموویج
- جورج میلر با «فیوریوسا» به کن میرود
- نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با حمایت همراه اول در حال برگزاری است
- سفری به سوی ناشناخته ها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- پوسترهای ۲ بخش جنبی جشنواره کن منتشر شدند
- جان تراولتا در یک فیلم درجه ۳ دیگر بازی کرد/ نمایش در آوریل
- عیدی همراه اول با سبدی از محصولات دیجیتال
- احمدرضا عابدزاده از عوامل «پرویز خان» شکایت کرد
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر
- اجرای طرح «اکران شبانه» سینماها در تعطیلات نوروز