سینماسینما، فرهاد خالدی نیک
در سال ۱۳۸۰هفته نامه پرمخاطب تماشاگران، گزارشی را در خصوص پرونده سعید حنایی معروف به قاتل عنکبوتی منتشر کرد که ابعاد تازه ای از شخصیت، نگرش و چگونگی عملکرد وی را به خوانندگان ارائه می داد. قاتل عنکبوتی در فروردین سال ۱۳۸۱ به دار آویخته شد ولی پرونده اش همچنان یکی از مهم ترین پرونده های قتل های زنجیره ای سال های اخیر محسوب می شود. وقتی خبر تولید و نمایش فیلم سینمایی “عنکبوت” به کارگردانی ابراهیم ایرج زاد منتشر شد، انتظار می رفت با درامی روانشناسانه که به واکاوی ریشه ها و دلایل شکل گیری چنین شخصیتی بپردازد رو به رو شویم. در کمال تعجب اما روایت “عنکبوت” به گونه ای است که فراتر از گزارشهای ژورنالیستی منتشر شده در نشریات آن زمان نمی رود.
اکتای براهنی در مقام فیلمنامه نویس اثر، در سکانس های ابتدایی “عنکبوت” به زندگی خانوادگی سعید حنایی (با بازی محسن تنابنده) نگاهی اجمالی انداخته و اتفاق ناگواری که برای همسرش (ساره بیات) رخ داده را زیر ذره بین برده و به نقش پررنگ مادر سعید (شیرین یزدانبخش) در تحریک کردن او اشاره می کند. با این رویکرد به نظر می رسد قرار است همه تقصیرها بر گردن خانواده سعید انداخته شود که زمینه بروز رفتارهای پرخاش گرانه و واکنش های عجیب بعدی را از سوی وی فراهم می کنند. در چنین شرایطی نقش اجتماع و آموزه های نادرستی که در طول سال ها زندگی در افکار و عقاید فرد رسوب کرده و او را به سمت چنین عملکرد خطایی سوق داده، به کل نادیده گرفته می شود. این چنین است که پس از تماشای فیلم، این صحنه های چگونگی به قتل رساندن زنان مقتول است که بیش از هر چیز از فیلم در یاد می ماند. صحنه هایی که آن هم پس از مدتی به دلیل تشابه شیوه انجام قتل ها، تکراری و کلیشه ای می نماید و کارکرد دراماتیک ویژه و تعیین کننده ای در فیلم پیدا نمی کنند.
فیلم حتی سعی نمی کند تا حدی به آسیب شناسی زندگی زنان خیایانی و مشکلات اجتماعی حاد و مسائل بغرنجی که آن ها را وادار به انتخاب چنین زندگی ذلت باری کرده است، بپردازد. در واقع در “عنکبوت” همه چیز در سطح می گذرد و تنها به نمایش نتایج امر اکتفا شده است. این چنین است که دیالوگ هایی که در سکانس های پایانی از زبان قاضی پرونده خطاب به سعید و نکوهش افکار و عملکرد او بیان می شود، کم اثر جلوه می کند. حتی زخم زبان های همسر وی در بازداشتگاه و انتقاداتش از شیوه رفتارش،سطحی و فاقد عمق لازم است، چرا که پرداخت شخصیت اصلی فیلم به درستی صورت نگرفته و فیلمنامه نویس و کارگردان به نمایش لایه ظاهری این شخصیت کلیدی اکتفا کرده اند. با این اوصاف بازی قابل قبول محسن تنابنده که به مدد چهره پردازی مناسب، شباهت بسیاری با سعید حنایی حقیقی پیدا کرده است، به دلیل ضعف های مشهود فیلمنامه در شخصیت پردازی اثر، تحت شعاع قرار می گیرد و فیلم موفق نمی شود آن چنان که انتظار می رود، در خاطره ها ماندگار شود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «عنکبوت»؛ تلاش از دست رفته
- انتقاد تند ابراهیم ایرجزاد از علی عباسی/ میخواستی قانون را دور بزنی
- تاریخی که سینما نشد/ نگاهی به فیلم «عنکبوت»
- بازنمایی ژورنالیستی یک قاتل ایدئولوژیک بر پرده نقرهای/ نگاهی به فیلم «عنکبوت»
- گزارشی از مراسم اکران خصوصی «عنکبوت»/ ایرجزاد: هنگام ساخت فیلم با خط قرمزهای زیادی مواجه بودیم
- «عنکبوت» به سینماها میآید/ روایت زندگی یک قاتل زنجیرهای
- «خون شد» به کارگردانی مسعود کیمیایی روی پرده میآید
- پروانه نمایش سه فیلم صادر شد
- یا در اوج یا سوار بر موج/ بررسی حواشی نقدهای “روز صفر”
- قانون هست، اما نیست/ نگاهی به جایگاه قانون در فیلمهای جشنواره سیوهشتم فجر
- مروری بر سیوهشتمین جشنواره فیلم فجر/ تنوع در ژانر؛ ضعف در فیلمنامه
- اسلوب غلط از درک واقعیت عاجز است/ درباره داوری فیلم
- نمایه/ جشنواره و حاشیه و دامها!
- نگاهی به بهترین های جشنواره/ پیروزی جوانها بر پیشکسوتها!
- من از «از دست دادن» میآیم وطنم/ نگاهی به فیلم «روز صفر»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
- صدور پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۴ فیلم کوتاه داستانی
- ادامه اجرای «سهخواهر» در تالار مولوی
- یک واقعگرای بیرحم؛ دل تورو درباره میازاکی چه نوشت؟/ سینماییهای فهرست تایم ۲۰۲۴
- راهیابی ۳ فیلم کانون به جشنواره بینالمللی کودکان لکنوی هند
- تمدید فراخوان دومین جشنواره ایده تا محصول صنعت ارتباطات
- فراخوان تأمینکنندگان گوشی همراه
- «هیس» در فستیوال «روسکایا کلاسیکا» روی صحنه میرود
- کنایه کارگردان «آپاراتچی» به تبعات استفاده نکردن از تبلیغات ماهوارهای
- «گالیله» با ۳ اجرا ۳۰۰ میلیون فروخت
- کیانو ریوز در فیلم جدید روبن اوستلوند بازی میکند