سینماسینما، محمدرضا مقدسیان
بهرام توکلی بیشک یکی از کارگردانان رده بالای سینمای ایران است. دوران فیلمسازی او به دو بخش مستقل قابل تفکیک است. بخش نخست که ساخت فیلمهای شخصیترش را شاهد بودیم. فیلمهایی که در هم تنیدگی محتوا، فرم و دنیای اثر از جنس نگاه خاص توکلی بود و زاویه نگاه او به دنیا، روابط و سرنوشت بشر را دغدغه اصلی میدید. در این دوران سینمای بدنه و جریان اصلی که اخبار و تبلیغات اطراف فیلم و به اصطلاح جز تولیدات بزرگ و پرهزینه بودن برای توکلی در اولویت نبود.سینما و فضای شخصی او بود که هدف اصلی بود.
دوران متاخرتر دوران حرکت او به سمت ساخت فیلمهای بزرگ و ارتقا استانداردهای کمی و کیفی تولید است. دورانی که در آن توکلی با ساخت «تنگه ابوقریب» و«تختی» فصایی تازه و بیشتر مبتنی بر تکنیک و فضاسازی بصری را در پیش گرفته و غلبه تکنیک بر محتوا را پذیرا شده است.
در هردو برهه ذکر شده توکلی ثابت کرده است که روایتگری بصری را به خوبی میشناسد و از نظر سطح نگاه و بهرهگیری از قابلیتهای مدیوم سینما از کارگردانان بزرگ دنیا هیچ کم ندارد.
«تختی» از آن دسته فیلمهایی است که انتظار میرفت خیلی پیشترها در سینمای ایران ساخته شود. فیلمی برپایه زندگی قهرمانی وطنی و با اولویت قائل شدن برای سینما و مقهور موقعیت و شخصیت نشدن. توکلی در «تختی» موفق شده از جایگاه یک فیلمساز با کیفیت کنار شخصیت تختی بنشیند و بیآنکه دست و دلش بلرزد اثری مبتنی برنگاه خودش به شمایل تختی بسازد.
فیلم ادعای اینکه به تمام جوانب زندگی تختی پرداخته را ندارد و سوگیری اصلی آن چگونگی شکل دهی جامعه اطراف یک قهرمان،به هویت قهرمانی او و همزمان به زیر کشیدن آن قهرمان توسط همان اجتماع است (تداعی کننده عنوان کتابی به نام جامعه شناسی نخبهکشی).
با این همه اما به دلیل اینکه آن اجتماعی و ویژگیهایی که تختی را به زیر کشید همچنان پابرجاست و این روزها به راحتی میتواند یک فیلم یا فیلمسازش را نابود کند، در شخصیت پردازی تختی نوعی نگاه تک وجهی در کار بوده تا جایی که تختی شمایلی مسیح وار یافته است. نکته دیگر نه چندان دلچسب فیلم فدا کردن کیفیت بازی به پای شباهت ظاهری بازیگران نقش تختی در سنین مختلف است. این مهم در برنگاههایی که تختی باید بدون بیان دیالوگ و با بهرهگیری از فیزیک و مدل نگاهش درونیاتش را به مخاطب منتقل کند به وضوح به چشم میآید.
در مجموع اما «تختی» اثری در سطح بینالمللی است که می تواند معرف شمایلی حداقلی از یک قهرمان وطنی به مخاطبان جهانی فیلم باشد. این وجه فیلم باعث میشود تا تختی به نقطه عطفی در فیلمسازی ایرانی بدل شود. نقطهای که پیشتر با «تنگه ابوقریب» توسط خود توکلی لمس شده بود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- مقدسیان به تصویر به عنوان محل تجلی ایده اهمیت میداد/ مقدسیان تفکر عدالتخواهی داشت
- با اکران یک فیلم فرانسوی و سه فیلم ایرانی؛ هشتمین جلسه از فصل هشتم پاتوق فیلم کوتاه برگزار میشود
- دریغا و درد/ در سوگ کیومرث پوراحمد
- در نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «درخت خاموش» مطرح شد: هنر زاییده رنج است/ سریالهای ترکیهای اصلاً شبیه واقعیت جامعه ترکیه نیست
- تقابل تجارت و واقعیت/ نگاهی به فیلم «روز صفر»
- «روز صفر»؛ مرز باریک صعود و سقوط
- خطرِ اشتباهگرفتنِ نادانی با ناخودآگاهی
- بهرام توکلی سریال «مترجم» را میسازد
- داوران بخش مسابقه ملی جشنواره فیلم کوتاه تهران معرفی شدند
- آغاز داوری/ یادداشت داوران جشنواره فجر خطاب به مخاطبان سینما
- داوران بخش «سودای سیمرغ» جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران از نگاه نویسندگان سینماسینما (۳)/ شادی حاجی مشهدی، الناز راسخ
- تهیهکننده «نون خ» تکذیب کرد/ نویسندهای به عوامل تولید این سریال اضافه نشده است
- بهرام توکلی به نویسندگان«نون.خ۳» پیوست
- انتشار نخستین عکس از ساعد سهیلی در «روز صفر»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
آخرین ها
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
- صدور پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۴ فیلم کوتاه داستانی