سینماسینما، محمدرضا مقدسیان
بهرام توکلی بیشک یکی از کارگردانان رده بالای سینمای ایران است. دوران فیلمسازی او به دو بخش مستقل قابل تفکیک است. بخش نخست که ساخت فیلمهای شخصیترش را شاهد بودیم. فیلمهایی که در هم تنیدگی محتوا، فرم و دنیای اثر از جنس نگاه خاص توکلی بود و زاویه نگاه او به دنیا، روابط و سرنوشت بشر را دغدغه اصلی میدید. در این دوران سینمای بدنه و جریان اصلی که اخبار و تبلیغات اطراف فیلم و به اصطلاح جز تولیدات بزرگ و پرهزینه بودن برای توکلی در اولویت نبود.سینما و فضای شخصی او بود که هدف اصلی بود.
دوران متاخرتر دوران حرکت او به سمت ساخت فیلمهای بزرگ و ارتقا استانداردهای کمی و کیفی تولید است. دورانی که در آن توکلی با ساخت «تنگه ابوقریب» و«تختی» فصایی تازه و بیشتر مبتنی بر تکنیک و فضاسازی بصری را در پیش گرفته و غلبه تکنیک بر محتوا را پذیرا شده است.
در هردو برهه ذکر شده توکلی ثابت کرده است که روایتگری بصری را به خوبی میشناسد و از نظر سطح نگاه و بهرهگیری از قابلیتهای مدیوم سینما از کارگردانان بزرگ دنیا هیچ کم ندارد.
«تختی» از آن دسته فیلمهایی است که انتظار میرفت خیلی پیشترها در سینمای ایران ساخته شود. فیلمی برپایه زندگی قهرمانی وطنی و با اولویت قائل شدن برای سینما و مقهور موقعیت و شخصیت نشدن. توکلی در «تختی» موفق شده از جایگاه یک فیلمساز با کیفیت کنار شخصیت تختی بنشیند و بیآنکه دست و دلش بلرزد اثری مبتنی برنگاه خودش به شمایل تختی بسازد.
فیلم ادعای اینکه به تمام جوانب زندگی تختی پرداخته را ندارد و سوگیری اصلی آن چگونگی شکل دهی جامعه اطراف یک قهرمان،به هویت قهرمانی او و همزمان به زیر کشیدن آن قهرمان توسط همان اجتماع است (تداعی کننده عنوان کتابی به نام جامعه شناسی نخبهکشی).
با این همه اما به دلیل اینکه آن اجتماعی و ویژگیهایی که تختی را به زیر کشید همچنان پابرجاست و این روزها به راحتی میتواند یک فیلم یا فیلمسازش را نابود کند، در شخصیت پردازی تختی نوعی نگاه تک وجهی در کار بوده تا جایی که تختی شمایلی مسیح وار یافته است. نکته دیگر نه چندان دلچسب فیلم فدا کردن کیفیت بازی به پای شباهت ظاهری بازیگران نقش تختی در سنین مختلف است. این مهم در برنگاههایی که تختی باید بدون بیان دیالوگ و با بهرهگیری از فیزیک و مدل نگاهش درونیاتش را به مخاطب منتقل کند به وضوح به چشم میآید.
در مجموع اما «تختی» اثری در سطح بینالمللی است که می تواند معرف شمایلی حداقلی از یک قهرمان وطنی به مخاطبان جهانی فیلم باشد. این وجه فیلم باعث میشود تا تختی به نقطه عطفی در فیلمسازی ایرانی بدل شود. نقطهای که پیشتر با «تنگه ابوقریب» توسط خود توکلی لمس شده بود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- مقدسیان به تصویر به عنوان محل تجلی ایده اهمیت میداد/ مقدسیان تفکر عدالتخواهی داشت
- با اکران یک فیلم فرانسوی و سه فیلم ایرانی؛ هشتمین جلسه از فصل هشتم پاتوق فیلم کوتاه برگزار میشود
- دریغا و درد/ در سوگ کیومرث پوراحمد
- در نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «درخت خاموش» مطرح شد: هنر زاییده رنج است/ سریالهای ترکیهای اصلاً شبیه واقعیت جامعه ترکیه نیست
- تقابل تجارت و واقعیت/ نگاهی به فیلم «روز صفر»
- «روز صفر»؛ مرز باریک صعود و سقوط
- خطرِ اشتباهگرفتنِ نادانی با ناخودآگاهی
- بهرام توکلی سریال «مترجم» را میسازد
- داوران بخش مسابقه ملی جشنواره فیلم کوتاه تهران معرفی شدند
- آغاز داوری/ یادداشت داوران جشنواره فجر خطاب به مخاطبان سینما
- داوران بخش «سودای سیمرغ» جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران از نگاه نویسندگان سینماسینما (۳)/ شادی حاجی مشهدی، الناز راسخ
- تهیهکننده «نون خ» تکذیب کرد/ نویسندهای به عوامل تولید این سریال اضافه نشده است
- بهرام توکلی به نویسندگان«نون.خ۳» پیوست
- انتشار نخستین عکس از ساعد سهیلی در «روز صفر»
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر
- اجرای طرح «اکران شبانه» سینماها در تعطیلات نوروز
- ما درون خمره گیر افتادهایم/ نگاهی به آخرین اجرای اثر برجسته لوییجی پیراندللو در ایران
- «خواب مرد مرده» به صحنه میآید
- جایزه اصلی جشنواره سالونیکا به فیلمساز ایرانی رسید
- با نمایش ۱۰ روزه؛ «تلماسه ۲» نیم میلیارد دلاری شد/ پیشی گرفتن از فیلم نخست
- فوت فیلمنامهنویس «سخنرانی پادشاه»/ دیوید سیدلر درگذشت
- فصل سوم «داستانهای فوتبال» به آنتن شبکه ورزش میرسد
- رشید کاکاوند راوی «مجنون آن لیلی» شد
- آغاز حراج نوروزی شمارههای رند همراه اول
- با ۸۰ سال تولید فیلم و سریال؛ آتش یک استودیوی قدیمی در قاهره را از بین برد
- با ۸ و نیم دور چرخیدن دور خود؛ فیلم رایان گاسلینگ رکورد گینس را شکست/ برای تعداد معلق خوردن ماشین
- اکران آنلاین «ویلای ساحلی» و ۲ فیلم دیگر
- هدیه نوروزی سوینا؛ انتشار نسخه ویژه نابینایان «پدرخوانده» با صدای پیمان معادی
- در هشتمین جشنواره ملی نوآوری برتر ایرانی؛ محصول «اعطای اعتبار با توثیق سیمکارت» نوآور معرفی شد
- در پی بالا رفتن اجاره بها؛ سینماهای خیابان شانزهلیزه بسته میشوند
- صدور ۱۷ پروانه ساخت غیر سینمایی
- آغاز اکران آنلاین «کاپیتان من» در نمایش خانگی
- چند تماشاگر برای فیلمهای نوروزی به سینما رفتند؟
- ۵ انیمیشن ایرانی در اسپانیا نمایش داده میشود
- لباس پارتیتور و گردنبند «پروین» به موزه سینما اهدا شد
- مستند مرکز گسترش در اکران نوروزی یک پلتفرم/ از کیارستمی تا رزاقکریمی
- یادداشت بلومبرگ بر سریال «شکوفههای شانگهای»/ اولین سریال تلویزیونی وونگ کار وای، نوستالژی دهه نود
- لیندا کیانی و آرمین رحیمیان بازیگران «ماه پنهان» شدند
- کنارهگیری آگنیشکا هالند؛ ژولیت بینوش ریاست آکادمی فیلم اروپا را بر عهده میگیرد
- دعوت هندیها از اصغر فرهادی
- گزارش مراسم رونمائی از کتاب «دندان گرگ»/ یک داستان حماسی شهری
- میراث پدر/ نگاهی به فیلم «شطرنج باد»
- با حکم دادگاه؛ «قهرمانِ» فرهادی تبرئه شد
- آغاز پویش مردمی همراه اول برای کمک به سیلزدگان سیستانوبلوچستان