سینماسینما، پدرام عبهر:
بعد از موفقیت چشمگیر «ابد و یک روز»، همه منتظر بودند تا ببینند آیا سعید روستایی میتواند این موفقیت را تداوم بخشد. امّا روستایی همه را غافلگیر و سال گذشته فیلمی به جشنواره ارائه نکرد و تنها با فیلمنامهی «سدّ معبر» در جشنوارهی سی و پنجم شرکت کرد. این مهمترین دلیلی است که «سدّ معبر» کنجکاوی سینمادوستان و منتقدان را برانگیخته بود. از طرفی موفقیت نسبی فیلم قبلی محسن قرایی (خسته نباشید!) هم اهمیت فیلم دومش را بالاتر برده بود.
و انصافاً «سدّ معبر» کسی را ناامید نمیکند. هم ردّپای نگاه و نگرش سعید روستایی در آن پررنگ است و هم سبک و سیاق کارگردانی محسن قرایی (که توانسته تلخی گزندهی روستایی را، که در ابد و یک روز و حتی در قصّهی سد معبر به وضوح حس میشود، تا حد زیادی تلطیف سازد). نتیجهی همکاری این دو فیلمساز جوان و خوشفکر، فیلم خوب و استانداردی است. هرچند شاید نتوان آن را فیلمی ماندگار و به یادماندی دانست.
«سدّ معبر» قصّهی قاسم (بهداد)، یک مأمور مبارزه با سدّ معبر شهرداری، را روایت میکند. فیلم با نمایی از قاسم شروع میشود که مظلوم و «آویزان» ایستاده و رئیسش او را توبیخ و تهدید به اخراج میکند چرا که میگویند او از دستفروشان رشوه میگیرد. درست در صحنهی بعد میبینیم که آن قاسمِ مظلوم و توسریخور، حالا توی سر دستفروشانِ بیچاره میزند. این تمی است که در کلِّ فیلم جریان دارد. «سدّ معبر» داستان جامعهای است که در آن همه از بالاسریشان توسری میخورند و صدایشان در نمیآید چون زورشان نمیرسد، ولی در مقابل، به زیردستشان ظلم میکنند چون زورشان میرسد! جامعهای که در آن مأمور سّد معبر از دستفروشان رشوه میگیرد، مسئول پارکینگ میگوید آسانسور خراب است و برای رساندن مسافر به طبقهی هشتم با موتورسیکلتش ۵۰۰۰ تومن میگیرد و… جامعهای که در آن همه راه همدیگر را برای رسیدن به خواستههایشان «سد» میکنند چون خواستهی خودشان را ارجح میدانند. جامعهای که در آن همه سد معبر یک نفر دیگر هستند. (مثلاً قاسم سدّی است در مقابل برادرش برای زندگی در خانهی پدری، در مقابل همسرش برای رسیدن به ارث پدری، و برای آن دستفروش بیچاره برای رسیدن به گوشی موبایلش!
«سدّ معبر» اگرچه داستان زندگی چند آدمِ بدبخت را روایت میکند امّا (برخلاف خیلی از فیلمهای اینچنینی) خود را به روایت بدبختی این آدمها محدود نمیکند و از «ژانر نکبت» فراتر میرود و چند گره داستانی خوب وارد قصّه میکند و با طرحِ چند مسئلهی مهم، از سطح میگذرد و کمی عمیق میشود. اینجاست که حضور یک فیلمنامهی قوی را حس میکنیم. یکی از نکات مشترک فیلمنامهی «سدّ معبر» با «ابد و یک روز»، عدم قطعیت در خوبی و بدی شخصیتهاست. یعنی به تدریج هرچه فیلم جلوتر میرود جای قهرمان و ضدقهرمان عوض میشود.
و امّا از فیلمنامه و کارگردانی و فیلمبرداری خوب مرتضی هدایی که بگذریم، به بازیهای بسیار خوب چهار بازیگر اصلی فیلم میرسیم. حامد بهداد در نقشی متفاوت، بازی درخشانی از خود به نمایش میگذارد (حفظ حالت چهره و چشمان و شانهها و قامت خمیدهاش در طول فیلم کارِ دقیقی است که به خوبی از پس آن برمیآید). باران کوثری هرچند نقشش کوتاه است امّا بینهایت تأثیرگذار بازی میکند (سکانس دعوای پایانیاش با قاسم فوقالعاده است). محسن کیایی، برخلاف ایستگاه اتسمفر، در این فیلم خوب ظاهر میشود و نادر فلاح هم که همیشه خوب است، و عجیب هم خوب است. سکانسی که در شهرداری با چشمانِ دریده قاسم را تهدید میکند و در کسری از ثانیه به حالتی رقّتانگیز تغییر حالت میدهد و میگوید که چیزی برای از دست دادن ندارد، واقعاً تحسینبرانگیز و تاثیرگذار است.
در نهایت میتوان گفت «سدّ معبر» هشداری است به تکتکِ افرادِ جامعه؛ تا مراقب باشیم و منصفانه ببینیم که راه چه کسانی را سد کردهایم و به چه کسانی زور میگوییم، فقط برای اینکه میتوانیم. مراقب «قاسم» درونمان باشیم.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- سه پوستر فیلم «شهر خاموش» را حذف کردند/ تلاش برخی فیلمسازان برای حذف سینمای ایران از جشنوارههای جهانی
- بزرگداشت داریوش مهرجویی در جشنواره کوروش
- سوینا (سینمای نابینایان) منتشر میکند؛ ۲ داستان کوتاه با صدای باران کوثری
- «پیر پسر» در جشنواره لوکا/ فیلمی با بازی لیلا حاتمی و حامد بهداد مسافر ایتالیا شد
- چهار فیلم جدید با ترکیب تازهای از بازیگران روی پرده سینماها
- رقابت «برای رعنا» در جشنواره بوسان
- حامد بهداد مادر ناصرالدین شاه شد
- اکران فیلمی با بازی باران کوثری
- جایزه بهترین فیلم سینمای جهان در جشنواره گالوِی به «پیر پسر» رسید
- واکنش روحالله سهرابی به ادعای جهانگیر کوثری؛ کی و کجا برای اکران فیلمتان مراجعه کردهاید؟
- جهانگیر کوثری: باران کوثری هم ممنوع از تصویر است هم ممنوع از خروج هم ممنوع از پوستر
- رقابت «پیر پسر» در جشنواره ایرلندی
- معرفی هیات داوران اولین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه عباس کیارستمی
- چشیدن طعم نابرابری/ نگاهی به فیلم «عامهپسند»
- ترانه تنهایی/ نگاهی به فیلم «عامه پسند»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
- روایتی از سه نمایشنامه از محمد مساوات روی صحنه میرود
- «کارون – اهواز» در مراکش