پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

سینماسینما، یزدان سلحشور

دیدن برخی فیلم‌ها روی پرده سینما و در تعطیلات آخر هفته، احتمالاً هیچ خطری برای سلامت روح و روان ما -به عنوان مخاطب حرفه‌ای سینما- ندارد! ممکن است ما ذائقه‌ی طلایی برای تشخیص طعم‌های منحصر به فرد داشته باشیم و جز غذاهای درجه یک میل نکنیم و در عینِ حال آدامس هم بجویم! در هر دو حالت، دهان در حال جنبش است! اما در یک رستوران معتبر که رؤسای جمهور کشورهای صنعتی جهان هم در آن غذا می‌خورند اگر در منوی غذاشان آدامس ببینید احتمالاً اگر اهل محله‌‌ی قیصر باشید، ضامن‌دارتان را می‌گذارید روی میز! [من البته چون خیلی «نوآرباز»م، اسلحه کمری دلون در «سامورایی» را ترجیح می‌دهم!]

موضوع خیلی ساده است: فیلمی که در جشنواره شیکاگو با استقبال تماشاگران مواجه شده، در جشنواره جهانی فیلم فجر ما هم پذیرفته می‌شود و به نمایش در می‌آید به عنوان نماینده‌ای از سینمای مجارستان و حدس می‌زنم انتخاب‌کنندگان فیلم، فقط چند دقیقه اول فیلم را دیده‌اند که به آن مجوز ورود داده‌اند!

مشکل حتی این نیست که فیلم شدیداً بادکنکی و پر از حواشی غیرِ لازم سیاسی و عملاً یک فیلم تجاری‌ست به سبک و سیاقِ اروپای شرقی البته! مشکل این است که وجوه ظاهراً «پیشنهاددهنده» فیلم مال خودش نیست! اشکالی هم ندارد اگر کارگردانی بخواهد خیلی چیزها را از فیلمی یا سریالی دیگر بگیرد و بازآفرینی کند و شاید حتی بهتر از قبلی بسازد اما وقتی از «ایده‌های کلان» گرفته تا «خرده‌ایده‌ها» و از «اجرای ایده‌ها» گرفته تا حتی میزانسن و دیالوگ‌ها و شخصیت‌پردازی، بازتولید می‌شود دیگر جایش در یک جشنواره هنری نیست. برود برای خودش در سانس‌های اصلی سالن‌های درجه یک شهر جا خوش کند اما لطفاً شاخ را از جشنواره بکشد بیرون!
X – The eXploited یا به تنهایی X یا چنانکه در جشنواره به نمایش درآمد با نام: به بازی گرفته‌شدگان، ساخته کارولی اوی مِساروش، که ابتدا ما را درگیر جریان قتل‌های زنجیره‌ای می‌کند و در انتها، بدل به یک تریلر سیاسی می‌شود، در نگاه نخست، فیلمی‌ست که می‌خواهد ارزش‌های بصری و شیوه بیانی آثار تجربی را به تریلرهای سیاسی از نوع کوستا گاوراسی بیفزاید و البته بیشتر از آنکه حرفی برای گفتن داشته باشد، سخنرانی می‌کند درباره فساد حکومت مارکسیستی پیشین مجارستان؛ تا اینجای قضیه، می‌شود با آن در یک جشنواره بین‌المللی کنار آمد به شرط آنکه شما کسی باشید که نسخه‌ی اصلی را که سریال سوئدی-دانمارکی «پل» است،ندیده باشید که ظاهراً نه انتخاب‌کنندگان جشنواره شیکاگو این سریال را دیده بودند نه انتخاب‌کنندگان جشنواره جهانی فجر خودمان!

سریال « Bron | Broen»[اسم اصلی را می‌گذارم که کسانی که ندیده‌اند به راحتی آن را دانلود کنند با کیفیتی بالا و با زیرنویس‌هایی بهتر از زیرنویس‌های جشنواره فجر!] که در چهار فصل و ۳۸ قسمت، از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸، ساخته و پخش شده و بر مبنای آن یک سریال امریکایی-مکزیکی به نام «پل» و یک سریال بریتانیایی-فرانسوی به نام «تونل» ساخته شده [با کیفیتی البته پایین‌تر به روایت سایت IMDb] اثری بسیار خلاق است که می‌توان به راحتی آن را «بازآفرینی» دنیای نولان در سه‌گانه «بتمن»اش دانست با بیان سینمایی‌ای کاملاً منحصر به منطقه جغرافیایی-فرهنگی خود؛ فصل اول این سریال که فیلم به بازی گرفته‌شدگان، شدیداً بازتولید آن است [هم‌چنانکه بازتولید فصول بعدی نیز] به عنوان شیوه خلاق فیلمنامه‌نویسی در عالی‌ترین سطح قابل تدریس است؛ البته نویسنده و کارگردان X – The eXploited ، فقط از شخصیت‌پردازی، وقایع، شیوه‌ی روایت «پل» استفاده نبرده که از جاگیری دوربین گرفته تا چینش صحنه و حتی کپی کامل برخی سکانس‌ها را بر کپی دیالوگ‌ها افزوده‌اند تا حتی بر کپی‌کنندگان ایتالیایی این سریال فوق‌العاده هم [بخش‌های کپی شده از فصل دوم پل، از تلویزیون ایران هم پخش شده؛ اگر یادتان باشد گروهی که از ماسک حیوانات برای اعمال جنایی استفاده می‌کردند] پیشی گرفته باشند! دست‌شان درد نکند! بالاخره این وسط، چه کسی به بازی گرفته شده؟ ما، امریکایی‌ها یا مجارستانی‌ها؟!