سینماسینما، سیدرضا صائمی
بارها شاهد بودیم که در مراسم و مناسبتها مثل مراسم افتتاحیه و اختتامیه یک جشنواره یا مراسم تشییع و ختم یک هنرمند، برخی از سینماگران از فرصت و تریبونی که در اختیار دارند استفاده کرده و نقد و اعتراض خود را نسبت به وضع عمومی جامعه یا مشکلات سینما با زبان تند و تیزی مطرح میکنند که به حاشیههای پررنگتر از متن بدل میشود و گاهی به دردسری برای خودشان. در بسیاری از مواقع نفس این اعتراض و انتقادها هم درست است و حرفهای نقادانهای که زده میشود دور از واقعیت نیست اما شکل و نحوه بیان و لحن آن درست انتخاب نشده و به فرمی بدل میشود که نمیتواند روایتگر موثر محتوی و مضمون آن باشد. از سوی دیگر به نظر میرسد که اعتراض کردن به یک مد و پرستیژ اجتماعی بدل شده که بیش از آنکه قصدش طرح و بیان یک نقد و اعتراض باشد نوعی احراز شهرت و شوآف برای دیده شدن باشد.
نمونه این موقعیت را در شیوه اعتراضی همایون غنیزاده در اختتامیه جشنواره فجر شاهد بودیم که در نهایت به واکنشهای اعتراضی نسبت به خودش منتهی شد. سخنان اخیر کیومرث پوراحمد در مراسم تشییع مرحوم خشایار الوند نمونه دیگری است که به قول مهرزاد دانش، حرمت اعتراض را میشکند و آن را لوث میکند. در واقع این گونه اعتراضها مستلزم این یادآوری است که هر سخن جایی و هر نقطه مکانی دارد. موقعیت شناسی و انتخاب یک میزانسن درست برای دکوپاژ کنشهای اعتراضی کمک میکند تا نقد اجتماعی و سیاسی در بستر سینما به شکل اثربخشی صورت بندی شود و خود به اعتراضی دیگر بر علیه شخص معترض بدل نشود و شانیت فردی و حرفهای معترض زیر سوال نرود.
در همین چند روز بعد از سخنرانی کیومرث پوراحمد انواع کلیپها در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی منتشر شد که صحبتهای مختلف کیومرث پوراحمد در موقعیتهای گوناگون را به هم مونتاژ کرده که حاصل آن تصویری از تناقض گوییهای این کارگردان شد. وقتی آداب اعتراض و انتقاد را نمیشناسیم، کنشهای معترضانه با واکنشهای منتقدانه روبرو خواهد شد و در نهایت اعتبار فردی و حرفهای شخص معترض لطمه میبیند. اتفاقا از سینماگران که زبان هنر را میشناسند انتظار میرود که برای طرح اعتراضهای خود، هنرمندانه عمل کنند. آنها که میزانسن و دیالوگ و اندازه را میشناسند بهتر باید اعتراضهای خود را کارگردانی کنند. بسیاری از فیلمسازانی که از نقد منتقدان بر فیلمهایش برافروخته میشوند و آنها را به نقد منصفانه توصیه میکنند خود نیز باید به این توصیهها پایبند باشند. نقد اثربخش نه فقط به انصاف که به موقعیت شناسی هم نیاز دارد. درغیر این صورت «نقد» به «نق» بدل میشود و از صرافتش میافتد!
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- مراسم بزرگداشت کیومرث پوراحمد در خانه سینما
- پیام کانون کارگردانان به مناسبت اولین سالگرد درگذشت کیومرث پور احمد
- اکران آنلاین آخرین ساخته کیومرث پوراحمد
- هنرنمایی پس از مرگ!
- تماشای اعجاز نمای پایانی/ نگاهی به فیلم «منگلهورن»
- ناگفتههایی از مرگ ناباورانه کیومرث پوراحمد/ داریوش فرهنگ چه گفت؟
- گفتگوی اختصاصی سینماسینما با کیانوش عیاری/ اگر این سینما فروش داشته باشد غیرطبیعی است
- ۱۰ اردیبهشت برگزار میشود؛ بزرگداشت کیومرث پوراحمد در خانه سینما
- اصغر فرهادی: مشابه «کیومرث پوراحمد» نخواهیم داشت
- بزرگداشت کیومرث پوراحمد در خانه هنرمندان ایران برگزار میشود
- ساختن جهان شخصی/ یاد و خاطرهای از کیومرث پوراحمد
- ما همه مون خسته ایم/یادداشتی از احسان بیگلری درباره کیومرث پوراحمد
- یک شب یلدای ناتمام…/ در یادبود کیومرث پوراحمد
- چهارده نکته روانشناختی درباره گزارش خودکشی افراد مشهور
- اطلاعیهی انجمن علمی روانپزشکان ایران/ نباید از قربانی خودکشی قهرمان ساخت
نظر شما
پربازدیدترین ها
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- راهیابی مستند «دوربین فرانسوی» به جشنواره ارمنستانی
آخرین ها
- بزرگداشت کیانوش عیاری و افتتاح گنجینه این فیلمساز در موزه سینما
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- نمایش موزیکال «شازده کوچولو» / گزارش تصویری
- پیکر مسعود اسکویی به خانه ابدی بدرقه شد/ چرا برخی آدمها محبوب میشوند؟
- پایان تصویربرداری فیلم «ویلای موروثی»/ روایتی از زندگی یک باغبان
- رقابت ستارههای یک کمدی و یک درام عاشقانه تاریخی/ میزبانی سینماها از دو فیلم جدید
- پولاد کیمیایی برای «گالیله» میخواند
- فرصت ۳ فیلم کوتاه ایرانی برای اسکار ۲۰۲۵
- رکوردداران روز اول اکران
- «اتاق فرار» پرمخاطبترین بسته فیلم کوتاه «هنر و تجربه»
- معرفی برگزیدگان جوایز دیوید دی دوناتلو ۲۰۲۴ ایتالیا/ «من کاپیتان» بهترین فیلم شد
- روسای جدید آکادمی سزار معرفی شدند
- فیلم کوتاه «چوپان» در جشنواره ژاپنی
- «طاووس خانم و ازدواجهایش» در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه میرود
- حسن فتحی: جهانِ پر از طمع و ویرانی را با افعال خود سیاهتر نکنیم
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- جزئیات برنامههای جشنواره ترایبکا اعلام شد/ نمایش فیلمهای خاطرهانگیز هیچکاک، اسکورسیزی و اسپیلبرگ
- برگزاری دوازدهمین کارگاه بینالمللی تئوری اطلاعات و مخابرات با حمایت همراه اول
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- جشنواره «هاتداکس» در ایستگاه پایانی؟/ گرفتاریهای تهدید کننده
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- نظارت سازمان سینمایی به نمایش آثار سینمایی خارجی در پلتفرمها
- پل استر درگذشت
- رامین حسینپور بهترین آهنگساز فستیوال لسآنجلس شد
- رقابت ویژه چند فیلم و تعطیلی یک روزه سینما
- «پر» در جشنواره ورونژ روسیه نمایش داده میشود
- مسعود اسکویی درگذشت
- برگزیدگان جشنواره فیلم پکن معرفی شدند/ تجلیل از چن کایگه با حضور ییمو
- «سیم خاردار» در کازابلانکا