سینماسینما، علی پاکزاد
از نمایشهای خوب آخر سال میشود به اجرای خمره اثر لوییجی پیراندللو نویسنده ایتالیایی برنده جایزه نوبل اشاره داشت. نمایشی که با طراحی، دراماتورژی و کارگردانی مجید زارعزاده روی صحنه رفت. حکایتی که گویی قصه هر روزهای در جامعه طبقاتی کنونی است.
خمره, داستانی است پیرامون دو نیم شدن ناگهانی خمره گران قیمت ارباب که برای جمعآوری زیتون سفارش داده است.
ارباب خشمگین از آسیبی که به خمره جدیدش وارد آمده است, دیوانه میشود. موقعیتی که خود او نمیداند آن را چگونه بوجود آورده، اما همه اطرافیان و مردم به آن واقف هستند. در حقیقت خمره حکایت گسست بین حاکمان و مردم است.
واقعیت این است که بین داستانها، فرهنگ و آداب و رسوم ایتالیا با ایران قرابتهای فراوانی را میتوان یافت. در داستان خمره شاهد موقعیتهای واجد پارادوکسی هستیم که در نتیجه محدودیتهای عجیب و دور از ذهن اتفاق میافتد. این موقعیتهای عجیب و دشوار وقتی در برابر ذهن پیراندللو قرار میگیرد در نهایت با طنازی پرداخت میشود. ظرافتهایی که نویسندگان ایرانی نیز از آن برخوردارند و در بازنویسی اثر نیز مشهود است.
«خشم» و «بیاعتمادی» درونمایه اصلی نمایشنامه است و این موضوعات چنان در داستان گنجانده شدهاند که علیرغم اغراقآمیز بودن باورپذیر هستند. درونمایهای که با جامعه معاصر ما همخوانی داشته و میتواند دریچهای برای نقد حال و روز ما باشد.
جالب اینکه نمایش بعد از پایان اجرای عمومیاش در سالن جمیله شیخی مجموعه تئاتر محراب؛ به دعوت جوزپه پرونه سفیر ایتالیا در تهران در اقامتگاه او نیز اجرا شد.
در این خصوص سفیر ایتالیا پرونه در تهران در صفحه اینستاگرام سفارت اعلام کرد: برداشت بدیعی به زبان فارسی از نمایش «خمره» اثر لوییجی پیراندللو که بیانگر نوگرایی خیره کننده نویسنده سیسیلی است به روی صحنه رفت.
همچنین پرونه در ادامه به بازیگران تاثیرگذار گروه تئاتر متد برای اجرای تحسین برانگیز و تعهد مستمرشان به ارتقای روابط ایران و ایتالیا تبریک گفته بود.
قصه از آنجا شروع میشود که دن لوو، ارباب مستبد و خودرای دهکده، خمره جدید و گران قیمتی را برای نگهداری روغن زیتون خریداری کرده است. او در محافظت از خمره جدید به توصیههای زیردستانش هیچ توجهی نمیکند و آن را در جای مناسبی قرار نمیدهد. از قضا خمره ترک برمیدارد و هیچکس مسئولیت شکسته شدن آن را به گردن نمیگیرد. عاقبت رعیا و زیردستان دن لولو او را مجاب میکنند تا تعمیر کاری به نام زی دیما لیکازی را برای تعمیر خمره به کار بگمارد. اما دن لولو به توصیههای زی دیما درخصوص تعمیر خمره گوش نمیدهد و در کار او هم دخالت میکند و این باعث روی دادن فجایع خندهداری میشود. فجایعی که مخاطب ایرانی میماند بخندد یا گریه کند.
نکته جالب نمایش این است که ارباب به زی دیما که مخترع چسب بندزنی قویای است اعتماد ندارد و مدام به او دستور میدهد تا با آهن خمره را بند بزند, این کشمش باعث میشود تا زی دیما وارد خمره شکم گنده و گردن باریک شود و آنرا از درون بند بزند و درون خمره اسیر شود.
نمایش خمره در این جا به اوج خود میرسد ارباب از زی دیما میخواد تا وجه خمره را پرداخت کند و آن را بشکند و خارج شود ولی دایی دیما با خونسردی از پرداخت وجه سرباز میزند.
این خونسردی و رفتار مدنی، خون ارباب را به جوش میآورد. ارباب خمره را با دست خودش میشکند و زی دیما آزاد و پیروز از آن خارج میشود. ارباب هم دستمزد زی دیما را داده است هم از پول و خمره گرانبهایش خبری نیست!
با آنکه داستان خمره برای اولین بار در سال ۱۹۰۶ نوشته شد و در سال ۱۹۱۷ پیراندللو از این داستان نمایشنامهای در یک پرده ساخت که روی صحنه رفت، اما با گذشت بیش از یک قرن همچنان تازگی خود را دارد و انتخاب مناسبی برای اجرا محسوب میشود.
بسیاری از نمایشنامههای پیراندللو در ایران توسط مترجمانی همچون بهمن محصص، داریوش مودبیان، بهمن فرزانه، ایرج انور، اثمار موسوینیا، نسترن شیرازی از زبانهای ایتالیائی و انگلیسی و فرانسه به فارسی ترجمه شده است. برخی از کارگردانهای تئاتر ایران از جمله پری صابری، ایرج انور، مجید زارعزاده اجراهای موفقی از نمایشنامههای او در ایران داشتهاند.
در اجرای اختصاصی این نمایش در سفارت ایتالیا، محمدعلی محبوبی، مجید زارع زاده، محمدهادی مشکی، ساسان دزواریی، امیرعباس صالح، حسین جعفرپور، آیدا برنجی، مریم رضایی، امیرعلی زمان نژاد، امید شیری، الینا حاتمی، محمدرضا حاجی محمدی، امیرمهدی علیزاده، به ایفای نقش پرداختند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- رؤیای ایرانی سنخوزه
- زیر سایه ترس و بی اعتمادی!/ نگاهی به نمایش «خمره»
- گفتوگو با علی پاکزاد درباره نمایشگاهش/ «در برابر فراموشی»؛ موضوع مشترک کابل، کییف و تهران
- نمایشگاه «در برابر فراموشی» در خانه هنرمندان برگزار میشود؛ به یاد آر
- در سایه روشنِ واقعیّت و خیال
- جمال شورجه در گفتوگو با سینماسینما/ شاید «لاتاری» این هفته پروانه ساخت بگیرد
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- انتخاب هیات رییسه جدید انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما
- رقابت ۲۸۵ فیلم در ۳ بخش انیمیشن، مستند و بینالمللی اسکار نود و هفتم
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟