سینماسینما، عزیزالله حاجی مشهدی
بسیاری از سینمادوستان ما از آدم های حرفه ای سینما گرفته تا دوستداران عادی این هنر، از میان کارنامه ی بلندبالای سینمایی مسعود کیمیایی، به تناسب حال و هوای روحی و نوع نگاه خود، همواره به چند فیلم خاص کیمیایی نگاه ویژه ای دارند. بی تردید دو فیلم «قیصر» (۱۳۴۸) و «گوزن ها» (۱۳۵۳) را باید از جمله محبوب ترین فیلم های مورد توجه آنان به حساب آورد.
درست به همین دلیل است که از خودمان می پرسیم: چرا فیلم هایی مثل «قیصر» (دومین فیلم) و «گوزن ها» (پنجمین اثر) این فیلمساز، بعد از چند دهه، همچنان ویژگی های دلپسند خود را حفظ کرده اند و حتی برای سینمادوستان به نسبت جوان تری که در دهه های ۴۰ و ۵۰ هنوز به دنیا نیامده بودند، دلنشین و تماشایی به نظر می رسند و مخاطبان بی شماری، به خوبی با این فیلم ها ارتباط برقرار می کنند؟
ساده ترین پاسخ برای چنین پرسش مهمی این است که «قیصر» در نوع خود و در زمانه ی خود، اثری «ساختارشکن» بوده است که اگرچه در نگاه اول، با تکیه بر عناصری چون قصه گویی و احساسات گرایی شکل می گیرد، اما واجد امتیازهای فراوانی همچون میزانس های دقیق، فیلمبرداری متفاوت، و موسیقی متن و صداگذار ی و جلوه های صوتی متفاوت است که چنین اثری را با کارهای مشابه روزگار خود دیگرگونه جلوه می دهد. استفاده از عامل مهمی چون قهرمان پروری و پرداخت شخصیت هایی که به دلیل ایستادگی در برابر ظلم و بی عدالتی و جانبداری از ستمدیدگان و آدم های بی پناه، در مرکز توجه و دلبستگی تماشاگران و مخاطبان چنین فیلمی قرار می گیرند، به فیلم هایی مثل «قیصر» یا «گوزن ها» به ویژه با حضور بازیگرانی که در کارشان درخشش چشمگیری نیز داشته اند، جذابیت فراوانی بخشیده است و می تواند برای نسل های دیروز و امروز قابل اعتنا باشد. به خصوص که درونمایه ی این فیلم ها نیز چون شعرهایی تلخ و حزن آور، از دل آزردگی ها، تنهایی ها و رفاقت های فراموش شده سخن به میان می آورد. حقایقی که شاید در نگاه نسل امروز جامعه ی ما همچون گوهری گرانبها، گمشده و به فراموشی سپرده شده به نظر برسد.
شاید از خودمان بپرسیم که سینماگری با این همه توانایی و خلاقیت، آیا به راستی توانسته که در کارهای بعدی خود نیز به سینمای دهه ی ۵۰ خود ادامه دهد؟ساده ترین پاسخ این است که در شرایط تازه ی اجتماعی و باتوجه به مجموعه ی تغییر نگرش ها، چشمداشت ها و آرمان ها و خواسته های جامعه ی مخاطب فیلم، در حالی که در فضای فیلمسازی کشور نیز محدودیت های بی شماری به وجود آمده است و سیاست گذاران سینمای کشور بیش از آن که بر جنبه های حمایتی و هدایتی کار در جریان تولید فیلم ها توجه داشته باشند، نگران نظارت بر تولید و ممیزی های رایج بوده اند، به طور طبیعی برای کیمیایی نیز مثل بسیاری از دیگر فیلمسازان جوان و یا هم نسل او شرایط مساعدی برای تصویب طرح های تازه و فیلمنامه های متفاوت وجود نداشته است.
بی تردید در کارنامه ی ۵۰ ساله ی فیلمسازی کیمیایی، بعد از کارهایی چون «قیصر» و «گوزن ها»، همان ویژگی های پیش گفته در برخی از کارهای دیگر این کارگردان صاحب سبک، از «رضا موتوری» و «داش آکل» گرفته تا «سلطان» و «جرم» به بیانی دیگر، تکرار شده است. تکراری که تا حدود زیادی جز در فیلم «دندان مار» (۱۳۶۸) در عمده ی کارها ی بعدی اش هم ردپای آشکاری دارد و صدالبته ازنگاه بسیاری از سینما دوستان و منتقدان نیز چندان خوشایند نبوده است!
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- رونمایی از فیلم مستند ساموئل خاچیکیان با پیام مسعود کیمیایی
- تحولات سیاسی و جریان موسوم به موج نو در سینمای ملی/ بهمناسبت روز ملی سینما
- بهمناسبت سالمرگ بهمن مفید/ جاهل جاودانه سینمای ایران
- عدالت به سبک قیصر مسعود کیمیایی/یادداشتی از کامبیز نوروزی
- از پخش پیام صوتی کیمیایی تا حضور گلچهره سجادیه در نمایش «دندان مار»
- نسخه اصلاح و مرمت شده «دندان مار» در موزه سینما نمایش داده میشود
- بیتا فرهی به خانه ابدی بدرقه شد
- تشویق طولانی مسعود کیمیایی در «بازنمایش قصه ترانههای ماندگار»/ کیمیایی از غم نبود مهرجویی گفت
- بدرقه پیکرهای داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر به خانه ابدی
- به بهانه «خائنکشی»؛ کیمیایی از دریچه «قیصر»
- یک فرصت طلایی برای خائن کشی/ به بهانه پخش مینیسریال «خائنکشی»
- منتقد سینما: مسعود کیمیایی نزدیکترین فیلمساز ایرانی به جهان ملویل است
- بدرقه احمدرضا احمدی به خانه ابدی
- سیستان و بلوچستان و فقدان پرداختن فیلمسازانِ محلی به زادبوم/ نگاهی به فیلم «هوک»
- تکملهای بر یادداشت رمانتیسم خونبار
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- بخش رسمی جشنواره کن شروع به کار کرد
- درباره آثار ایرج رامینفر/ تکیه بر پشتوانه نظری، برای رسیدن به نقاط قوت
آخرین ها
- دومین جایزه بینالمللی یک بازیگر در یک هفته؛ فروغ قجابگلی، بهترین بازیگر جشنواره آمریکایی شد
- درخواست هواداران: هنگام تماشای فیلم «شرور» فعلاً همخوانی نکنید
- داستان کوتاه/ بومرنگ
- دعوت دبیر جشنواره جاده سبز از مستند سازان
- گزارشی از فیلمهای پرمخاطب جهانی؛ ۱۰ فیلم پرفروش سال ۲۰۲۴ همه دنباله هستند!
- فصل سوم «آقای قاضی» ساخته میشود/ تولید سیتکام در دستور کار سیمرغ
- گزارشی از گیشه سینماها؛ ۳ فیلم کودک و نوجوان در میانِ ۵ فیلم صدرنشین گیشه در هفته گذشته
- بیست و سومین جشن حافظ برگزیدگانش را شناخت/ تقدیر از یک عمر فعالیت هنری مرتضی عقیلی
- «انسان سالم»؛ زنِ سالم
- «لیلی و مجنون»؛ داستانی که در هر عصر روایان خویش را میطلبد
- جشنواره فیلم جهانی آسیایی به «در آغوش درخت» جایزه داد
- انتشار اولین تصویر سعید آقاخانی و آناهیتا افشار در «خاتی»
- نمایش مستند «کارون – اهواز» در جشنواره نیجریهای
- مراسم رونمایی از کتاب «بیتا؛ درختها ایستاده میمیرند» / گزارش تصویری
- درباره آثار ایرج رامینفر/ تکیه بر پشتوانه نظری، برای رسیدن به نقاط قوت
- در آستانه سالگرد درگذشت بیتا فرهی؛ «بیتا؛ درختها ایستاده میمیرند» رونمایی شد
- پایان کار مجید زینالعابدین؛ سرپرست بنیاد سینمایی فارابی منصوب شد
- موتمن: سردر سینماهای کشور شبیه تئاتر بولینگ عبدو شده است/ فارابی را تعطیل کنید
- مستند لهستانی از جشنواره هلندی جایزه گرفت/ ایدفا برندگان خود را شناخت
- بخش رسمی جشنواره کن شروع به کار کرد
- نکوداشت مقام فرهنگی و هنری علی اکبر صادقی؛ هنرمندی که هنر و اندیشه اش رنگ کهنگی نمی گیرد
- چهاردهمین حضور بینالمللی «آخرین حرکت»؛ فیلم شهاب حسینی در بخش اصلی فستیوال بزرگ سالرنو ایتالیا
- انتخاب هیات رییسه جدید انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما
- رقابت ۲۸۵ فیلم در ۳ بخش انیمیشن، مستند و بینالمللی اسکار نود و هفتم
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما