سینماسینما، عزیزالله حاجی مشهدی
بسیاری از سینمادوستان ما از آدم های حرفه ای سینما گرفته تا دوستداران عادی این هنر، از میان کارنامه ی بلندبالای سینمایی مسعود کیمیایی، به تناسب حال و هوای روحی و نوع نگاه خود، همواره به چند فیلم خاص کیمیایی نگاه ویژه ای دارند. بی تردید دو فیلم «قیصر» (۱۳۴۸) و «گوزن ها» (۱۳۵۳) را باید از جمله محبوب ترین فیلم های مورد توجه آنان به حساب آورد.
درست به همین دلیل است که از خودمان می پرسیم: چرا فیلم هایی مثل «قیصر» (دومین فیلم) و «گوزن ها» (پنجمین اثر) این فیلمساز، بعد از چند دهه، همچنان ویژگی های دلپسند خود را حفظ کرده اند و حتی برای سینمادوستان به نسبت جوان تری که در دهه های ۴۰ و ۵۰ هنوز به دنیا نیامده بودند، دلنشین و تماشایی به نظر می رسند و مخاطبان بی شماری، به خوبی با این فیلم ها ارتباط برقرار می کنند؟
ساده ترین پاسخ برای چنین پرسش مهمی این است که «قیصر» در نوع خود و در زمانه ی خود، اثری «ساختارشکن» بوده است که اگرچه در نگاه اول، با تکیه بر عناصری چون قصه گویی و احساسات گرایی شکل می گیرد، اما واجد امتیازهای فراوانی همچون میزانس های دقیق، فیلمبرداری متفاوت، و موسیقی متن و صداگذار ی و جلوه های صوتی متفاوت است که چنین اثری را با کارهای مشابه روزگار خود دیگرگونه جلوه می دهد. استفاده از عامل مهمی چون قهرمان پروری و پرداخت شخصیت هایی که به دلیل ایستادگی در برابر ظلم و بی عدالتی و جانبداری از ستمدیدگان و آدم های بی پناه، در مرکز توجه و دلبستگی تماشاگران و مخاطبان چنین فیلمی قرار می گیرند، به فیلم هایی مثل «قیصر» یا «گوزن ها» به ویژه با حضور بازیگرانی که در کارشان درخشش چشمگیری نیز داشته اند، جذابیت فراوانی بخشیده است و می تواند برای نسل های دیروز و امروز قابل اعتنا باشد. به خصوص که درونمایه ی این فیلم ها نیز چون شعرهایی تلخ و حزن آور، از دل آزردگی ها، تنهایی ها و رفاقت های فراموش شده سخن به میان می آورد. حقایقی که شاید در نگاه نسل امروز جامعه ی ما همچون گوهری گرانبها، گمشده و به فراموشی سپرده شده به نظر برسد.
شاید از خودمان بپرسیم که سینماگری با این همه توانایی و خلاقیت، آیا به راستی توانسته که در کارهای بعدی خود نیز به سینمای دهه ی ۵۰ خود ادامه دهد؟ساده ترین پاسخ این است که در شرایط تازه ی اجتماعی و باتوجه به مجموعه ی تغییر نگرش ها، چشمداشت ها و آرمان ها و خواسته های جامعه ی مخاطب فیلم، در حالی که در فضای فیلمسازی کشور نیز محدودیت های بی شماری به وجود آمده است و سیاست گذاران سینمای کشور بیش از آن که بر جنبه های حمایتی و هدایتی کار در جریان تولید فیلم ها توجه داشته باشند، نگران نظارت بر تولید و ممیزی های رایج بوده اند، به طور طبیعی برای کیمیایی نیز مثل بسیاری از دیگر فیلمسازان جوان و یا هم نسل او شرایط مساعدی برای تصویب طرح های تازه و فیلمنامه های متفاوت وجود نداشته است.
بی تردید در کارنامه ی ۵۰ ساله ی فیلمسازی کیمیایی، بعد از کارهایی چون «قیصر» و «گوزن ها»، همان ویژگی های پیش گفته در برخی از کارهای دیگر این کارگردان صاحب سبک، از «رضا موتوری» و «داش آکل» گرفته تا «سلطان» و «جرم» به بیانی دیگر، تکرار شده است. تکراری که تا حدود زیادی جز در فیلم «دندان مار» (۱۳۶۸) در عمده ی کارها ی بعدی اش هم ردپای آشکاری دارد و صدالبته ازنگاه بسیاری از سینما دوستان و منتقدان نیز چندان خوشایند نبوده است!
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- رونمایی از فیلم مستند ساموئل خاچیکیان با پیام مسعود کیمیایی
- تحولات سیاسی و جریان موسوم به موج نو در سینمای ملی/ بهمناسبت روز ملی سینما
- بهمناسبت سالمرگ بهمن مفید/ جاهل جاودانه سینمای ایران
- عدالت به سبک قیصر مسعود کیمیایی/یادداشتی از کامبیز نوروزی
- از پخش پیام صوتی کیمیایی تا حضور گلچهره سجادیه در نمایش «دندان مار»
- نسخه اصلاح و مرمت شده «دندان مار» در موزه سینما نمایش داده میشود
- بیتا فرهی به خانه ابدی بدرقه شد
- تشویق طولانی مسعود کیمیایی در «بازنمایش قصه ترانههای ماندگار»/ کیمیایی از غم نبود مهرجویی گفت
- بدرقه پیکرهای داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر به خانه ابدی
- به بهانه «خائنکشی»؛ کیمیایی از دریچه «قیصر»
- یک فرصت طلایی برای خائن کشی/ به بهانه پخش مینیسریال «خائنکشی»
- منتقد سینما: مسعود کیمیایی نزدیکترین فیلمساز ایرانی به جهان ملویل است
- بدرقه احمدرضا احمدی به خانه ابدی
- سیستان و بلوچستان و فقدان پرداختن فیلمسازانِ محلی به زادبوم/ نگاهی به فیلم «هوک»
- تکملهای بر یادداشت رمانتیسم خونبار
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- اکران مردمی فیلم زودپز / گزارش تصویری
آخرین ها
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد
- عرضه یک فیلم کوتاه با بازی هوتن شکیبا در شبکه نمایش خانگی
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- راهیابی «بی سر و صدا» به جشنواره ویتنامی
- فیلم کوتاه «برادر» واجد شرایط اسکار شد