سینماسینما، امین نصیری
نام: Dead man
کارگردان: Jim jarmusch
سال: ۱۹۹۵
غریبه ای وارد یک شهر می شود، با دختری آشنا می شود و پس از کشمکشی ناخواسته که به کشته شدن دختر و نامزد اش می انجامد با حالی وخیم میگریزد، حالا برای سرش جایزه گذاشته اند و…
این الگوی داستانی مرد مرده است که ساده و آشنا به نظر می رسد اما پیرنگ پیچیده تر از اینهاست.
فیلم های پست مدرن مانند فیلم های هنری اروپایی مضامین تکان دهنده ای را مطرح می کنند ولی برخلاف آنها مدام یاد آوری می کنند این حرف ها را زیاد جدی نگیرید. جیم جارموش در سال ۱۹۹۵ وسترن را احیا می کند اما نه به آن شکلی که طرفداران پروپاقرص وسترن های کلاسیک و اسپاگتی انتظارش را داشتند. شاید کسانی که تصنیف باستر اسکروگز را دیده اند گمان می کنند که این فیلم تنها اثر پست مدرنی است که در دنیای کابوی های هفت تیر کش می گذرد اما جارموش حدود ۲۴ سال پیش چنین ایده درخشانی را عملی کرده بود. مرد مرده فیلمی داستانی، شاعرانه، هجوگونه و طنز است که وسترن های قبل از خود را به استهزا می گیرد و با سبکی طنازانه الگوهای کلاسیک را درهم می شکند. ویلیام بلیک( و نوبادی، نوبادی یعنی هیچکس و شخصی که کس خاصی نیست قهرمان ماست) که چندان تیرانداز ماهری نیست تبدیل به قهرمان فیلم می شود و رفته رفته متوجه می شویم اسطوره هایی که اسلحه به دستانی مشهور و افسانه ای هستند در واقع یک مشت ابله اند با اعمالی خنده دار. مرد مرده به لحاظ جغرافیایی تغییراتی نسبت به دیگر وسترن ها دارد و انگار ما در دوره ای (از نظر زمانی) جلوتر از دیگر آثار این ژانر هستیم چون شاهد کارخانه ها و شغل کارمندی هستیم، اما امری که اهمیت دارد باز هم رابطه مبالغه آمیز این آدم های به ظاهر متجدد با یکدیگر است که در قالبی مضحک و نقادانه برای تماشاگر جلوه می کند. تمام شخصیت های فیلم حالتی کاریکاتوری دارند و در پرداخت خصوصیات آنها غلو شده که همین امر بخشی از فضای کمیک مرد مرده را به وجود می آورد.
بلیک نه چیزی از تفنگ می داند و نه از دنیای غرب وحشی و تا به انتها هم این سرزمین سرشار از هرج و مرج، خشونت و عجیب را به درستی نمی فهمد. او به طرزی کمیک و با مقداری خوش شانسی، مدت زمان محدودی را دوام میآورد و البته که تغییرات محسوسی هم در تیراندازی و شجاعت اش به وجود می آید اما بازهم برای زنده ماندن اش در چنین محیط بیدروپیکری کافی نیست. در مرد مرده لحظاتی هست که فرض و انتظار ما بر این است که قرار است کشمکش و تنشی دراماتیک رخ دهد اما عمدا شاهد اتفاقات مضحک و کاریکاتور مانندی هستیم که فاصله زیادی با رویکرد آثار کلاسیک دارد. دوربین جارموش به طرز ساختارشکنانه ای بر زمان های مرده، مکث ها و کارهای عادی متمرکز است و در جاهایی که ما انتظار داریم دروبین سریعا کات (جامپ کات) دهد این کار را نمی کند و مخاطب اش را درگیر تجربه ای نو و کم سابقه می کند که حاصل اش یک آشنایی زدایی شدید است. یکی از معیارهایی که می توان با آن مرد مرده (و هر فیلم دیگری) را سنجید موتیف های تکرار شونده ای است که بهطور منظم در روایت جای گرفته اند و موجب به وجود آمدن یک ساختار منسجم شده اند. برای مثال بدون استثنا تمامی صحنه های درگیری بدون هیچ برانگیختگی و هیجانی به نمایش در می آیند. یقینا جارموش المان های وسترن را بهخوبی می شناسد به همین خاطر ابتدا آن را می سازد و سپس بلافاصله هجو اش می کند.
مرد مرده شعر مرگ ویلیام بلیک است که سروده می شود، مگر شعر غیر از این است که به وقایع معمولی نگاهی نو بیندازد. مرگ در چارچوب سینمای وسترن امری بی رحم و غیرمنتظره است اما اینجا در فرایندی نسبتا طولانی و شاعرانه ویلیام بلیک آرام در قایقی قرار می گیرد و روانه آن دنیا می شود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- برشهای کوتاه/ وقتی جیم جارموش از هدیههای عباس کیارستمی میگوید
- گفتوگو با جیم جارموش/ زامبیها خودِ ما هستیم
- سینمای جیم جارموش در باشگاه فیلم هشتونیم مرور میشود
- اختصاصی سینماسینما/ افتتاح جشنواره کن با فیلمی نیمه جان
- در آستانه آغاز جشنواره کن، گزارش اختصاصی محمد حقیقت از این رویداد سینمایی
- دبیر جشنواره کن: قرار نیست به «آلن دلون» جایزه صلح نوبل دهیم!
- جشنواره کن با فیلم «جیم جارموش» افتتاح می شود
- این همه نخل طلا دوباره در جشنواره کن!/ همه چیز درباره جشنواره کن ۲۰۱۹/ از مدعیان بزرگ تا فیلمهای ایرانی
- جیم جارموش به سراغ دنیای زامبیها رفت/ همکاری با ستارههای مطرح سینمای آمریکا
- اختصاصی سینماسینما/ اسکورسیزی برای دریافت کالسکه زرین به کن می رود
- حمله هکرها به جشنواره فیلم ساندنس آمریکا
- گفته های جیم جارموش درباره دشواری های تأمین مالی فیلم و مشکلات استودیوهای هالیوود
- گلشیفته فراهانی درباره همکاری اش با جارموش می گوید؛ باورم نمی شد، دنیا به من چشمک زد/ فیلم
- برای سالگرد درگذشت آقای «بد» + تصاویر
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- نمایش موزیکال «شازده کوچولو» / گزارش تصویری
- پیکر مسعود اسکویی به خانه ابدی بدرقه شد/ چرا برخی آدمها محبوب میشوند؟
- پایان تصویربرداری فیلم «ویلای موروثی»/ روایتی از زندگی یک باغبان
- رقابت ستارههای یک کمدی و یک درام عاشقانه تاریخی/ میزبانی سینماها از دو فیلم جدید
- پولاد کیمیایی برای «گالیله» میخواند
- فرصت ۳ فیلم کوتاه ایرانی برای اسکار ۲۰۲۵
- رکوردداران روز اول اکران
- «اتاق فرار» پرمخاطبترین بسته فیلم کوتاه «هنر و تجربه»
- معرفی برگزیدگان جوایز دیوید دی دوناتلو ۲۰۲۴ ایتالیا/ «من کاپیتان» بهترین فیلم شد
- روسای جدید آکادمی سزار معرفی شدند
- فیلم کوتاه «چوپان» در جشنواره ژاپنی
- «طاووس خانم و ازدواجهایش» در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه میرود
- حسن فتحی: جهانِ پر از طمع و ویرانی را با افعال خود سیاهتر نکنیم
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- جزئیات برنامههای جشنواره ترایبکا اعلام شد/ نمایش فیلمهای خاطرهانگیز هیچکاک، اسکورسیزی و اسپیلبرگ
- برگزاری دوازدهمین کارگاه بینالمللی تئوری اطلاعات و مخابرات با حمایت همراه اول
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- جشنواره «هاتداکس» در ایستگاه پایانی؟/ گرفتاریهای تهدید کننده
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- نظارت سازمان سینمایی به نمایش آثار سینمایی خارجی در پلتفرمها
- پل استر درگذشت
- رامین حسینپور بهترین آهنگساز فستیوال لسآنجلس شد
- رقابت ویژه چند فیلم و تعطیلی یک روزه سینما
- «پر» در جشنواره ورونژ روسیه نمایش داده میشود
- مسعود اسکویی درگذشت
- برگزیدگان جشنواره فیلم پکن معرفی شدند/ تجلیل از چن کایگه با حضور ییمو
- «سیم خاردار» در کازابلانکا
- راهیابی مستند «دوربین فرانسوی» به جشنواره ارمنستانی